“သမီးကို
မိဘေတြက ေက်ာင္းဆက္မထားႏိုင္ေတာ့တဲ့ အျဖစ္ဆိုေတာ့ လူပြဲစားကလည္း
ရပ္ကြက္ထဲမွာ ထိုင္းကို သြားၿပီး အလုပ္လုပ္ဖို႔ မက္လုံးေပးစည္း႐ုံးတာကို
အိမ္က ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ ထည့္လိုက္တာပါ။
စရိတ္ၿငိမ္း ေခၚလာတဲ့အျပင္ အိမ္ကိုလည္း က်ပ္တသိန္းခြဲ ႀကိဳေပး ခဲ့ေတာ့
အဲ့ဒီ္ကေနအစျပဳၿပီး မဲေဆာက္မွာ အေရာင္းစားခံရၿပီး ဒီ္ဘ၀ကို ေရာက္လာရတာပါ။
ဒီအလုပ္လုပ္ဖို႔ တခါမွ မစဥ္းစားခဲ့ပါဘူး။ အခုေတာ့လည္း မိသားစုအတြက္
အနစ္နာခံရတယ္လို႔ပဲ သေဘာထားလိုက္ေတာ့တယ္” ဟု ေျပာသူမွာ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္
မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွ အသက္ (၁၆)ႏွစ္အရြယ္ ပဲခူးၿမိဳ႕သူတဦးျဖစ္သည္။
နအဖလက္ထက္ စီးပြားေရးက်ပ္တည္းရာမွ လူကုန္ကူးမႈ၏ သားေကာင္မ်ား ျဖစ္ေနၾကသူမ်ား ထဲတြင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးငယ္ အမ်ားအျပားလည္းပါ၀င္၏။ ဘ၀ပ်က္ကာ ျပည့္တန္ဆာဘ၀တြင္ နစ္မြန္းေနၾကရ သူမန္မာမိန္းကေလးမ်ားထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ရွိေၾကာင္း ျမန္မာ့အမ်ိဳးသမီးေရး ေလ့လာေနသည့္ အဖြဲ႔မ်ားက ေျပာသည္။
ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ေဒသအတြင္း ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးေနၾက သည့္ ျမန္မာ မိန္းမငယ္မ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီရွိသည္။ အမ်ားစုမွာ မိသားစု စား၀တ္ေနေရး အခက္အခဲကို ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္အတြက္ စြန္႔စားကာ အလုပ္အကိုင္ လာေရာက္ရွာေဖြၾကျခင္းျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ အေတြ႔အႀကဳံ မရွိဘဲ ေနရာေဒသ အသစ္ကို ေရာက္ရွိလာသူတို႔ ထုံးစံအတိုင္း လူကယ္ရီႏွင့္ ပြဲစား မ်ားေၾကာင့္ ျပည့္တန္ဆာ ဘ၀သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ၾက ရေၾကာင္း ကာယကံရွင္မ်ားက ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ရင္ဖြင့္ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာပုိင္ ျပည့္တန္ဆာ႐ုံမ်ားေပၚလာ သို႔ေသာ္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ (၂၀)ခန္႔က မဲေဆာက္ေဒသ တြင္း ျပည့္တန္ဆာ ႐ုံမ်ား (၃၀)ခန္႔ရွိရာ နမ့္က်ိဳင္းဖိ၊ ဒါလင္၊ ပတၱျမား၊ ႏႈတ္ခမ္းေမႊး႐ုံ၊ မီးစက္႐ုံမ်ား အပါအ၀င္ ထိုင္းလူမ်ိဳး ပိုင္႐ုံမ်ားသာရွိၿပီး ျမန္မာျပည့္တန္ဆာ႐ုံဟူ၍ သီးျခားမရွိဘဲ ထိုင္းျပည့္တန္ဆာမ်ားၾကားထဲတြင္ အေရာအေႏွာ သေဘာသာ ရွိခဲ့ၾကသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ (၁၀)ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔က စတင္ကာ မဲေဆာက္ေဒသ အတြင္းရွိ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျမန္မာမ်ားသာ အဓိကလုပ္ကိုင္ၾကသည့္ အေနအထား သို႔ ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္။
ေဒသခံ ထိုင္းႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ အျခားေဒသမွ မိတ္ေဆြမ်ားအား မဲေဆာက္သို႔ အလည္ေခၚရာတြင္ “မဲေဆာက္ကိုေရာက္ရင္ေတာ့ မင္းတို႔ကို ျမန္မာမိန္းကေလးေတြနဲ႔ ျပဳစုမယ္။ တို႔မဲေဆာက္ဆိုတာ က ျမန္မာမိန္းကေလးေတြေပါတဲ့ၿမိဳ႕ဆိုတာ တႏိုင္ငံလုံးသိၾကတယ္” ဟု ေျပာဆိုစမွတ္ ျပဳၾကသည့္ အထိ ျဖစ္ သည္။
လက္ရွိ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕လယ္ရွိ ျပည့္တန္ဆာ႐ုံတခုတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ မသဲသဲက “ဒီအလုပ္လုပ္ တာ ေငြရလြယ္တယ္လို႔ေျပာေနၾကတယ္။ မလြယ္ပါဘူးရွင္၊ အလုပ္တခါလုပ္ရင္ က်မတို႔႐ုံမွာ ဘတ္ (၃၀၀) ရတယ္၊ တခ်ိဳ႕႐ုံဆိုရင္ ဘတ္ (၂၀၀) ပဲရတယ္။ အလုပ္ရွင္က တ၀က္၊ ကိုယ္က တ၀က္ရတယ္။ ကိုယ္ရတဲ့အထဲက စားစရိတ္၊ေနစရိတ္၊ မီးဖိုး၊ ေရဖိုး၊ ပုလိပ္ေၾကးက အစ အျဖတ္ခံရတယ္။ က်မတို႔ဘ၀လည္း ရရစားစားပါပဲ။ ဖာ႐ုံဆိုတာက တရား၀င္ဖြင့္ခြင့္ရတာ မဟုတ္ေတာ့ ဟိုလူဒီလူ ဖားရတာေတြကလည္းရွိတယ္။ ဒီ္ၾကားထဲ အလကားလိုက္ေပးရတာမ်ိဳး လည္း ရွိတယ္။ အပိုင္ရဲေတြဆိုရင္ သူတို႔ကို ႐ုံကပိုက္ဆံ လည္း ေပးရတယ္။ သူတို႔လိုရင္ အလကားလည္းလိုက္ေပးရတယ္။ ဒီကရဲနဲ႔ ဗမာရဲက စကားသာ မတူၾကတာ အက်င့္စ႐ိုက္နဲ႔ ႐ုိက္စားလုပ္တာကေတာ့ အကုန္တူတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ဆက္လက္၍ “အိမ္ကိစၥ အေၾကာင္းတစုံတရာရွိလို႔ ျမ၀တီကိုသြားတဲ့အခါမွာ ရဲ၊ လ၀က၊ ျပည္သူ႔ စစ္၊ မီးသတ္နဲ႔ အျခားတာဝန္ရွိသူေတြဟာ က်မတို႔ဘ၀ကိုသိေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွာၿပီး စစ္ေဆးတယ္၊ ရစ္တယ္။ အဲ့ဒါသူတို႔ရဲ႕အလိုဆႏၵကို ျဖည့္ေပးမွပဲ သြားေရး၊ လာေရး အဆင္ေျပေတာ့တယ္။ ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ ရဲဂိတ္ ထဲမွာသူတို႔နဲ႔ အိပ္ရတာရွိသလို တခ်ိဳ႕ဆို ေတြ႔ကရာမွာရွိတဲ့ အိမ္သာထဲမွာပဲ သူတို႔နဲ႔ သြားရတဲ့အထိ ႀကဳံဖူးတယ္။ ေနာက္ကို က်မတို႔ဆီကလူေတြဟာ ျမ၀တီကိုသြားရင္ အေဖာ္(ကြန္ဒုံး) အၿမဲေဆာင္သြားရတယ္။ ကိုယ့္အႏၱရာယ္ကိုလည္း ကာကြယ္ရေသးတယ္။ မဲေဆာက္မွာက ျပည့္တန္ဆာမႈနဲ႔ တရားစြဲတာမရွိေပမယ့္ ဗမာျပည္မွာကေတာ့ရွိတယ္၊ ေထာင္က်ႏိုင္တယ္။ ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း ကုတ္ေသြးစုပ္ခံရတာက ပိုၿပီးဆိုး တယ္”ဟု ေျပာသည္။
ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိသူမ်ားလည္း ျပည့္တန္ဆာျဖစ္ ျမန္မာျပည့္တန္ဆာမ်ား၏ ေျပာျပခ်က္မ်ားအရ ႐ုိး႐ုိးသားသား လုပ္ကိုင္စားေသာက္ရန္ အလုပ္လာရွာၾကေသာ္လည္း အေျခေနအရပ္ရပ္၏ တြန္းပို႔မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သြားၾက ရေၾကာင္း၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာသူမ်ားလည္း ရွိသည္။
အသက္ (၁၈) ႏွစ္အရြယ္ မႏွင္းဆီက “ဒီအလုပ္လုပ္တာ (၂) ႏွစ္ရွိၿပီ။ ပြဲစားက သမီးကို ဘန္ေကာက္မွာ အိမ္ေဖာ္အလုပ္ တလ ဘတ္ (၅,၀၀၀)ရမယ္ဆိုၿပီး က်ေလာက္ေအာင္ေျပာ ေတာ့ အိမ္ကလည္း ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ ထည့္လိုက္တာပါ။ ဘန္ေကာက္မေရာက္ဘဲ ဒီဘ၀ကို ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ ေရာက္စမွာ စကားလည္းနားမလည္၊ ဘယ္သူနဲ႔မွလည္း အေတြ႔မခံဘူး။ သမီးကို ထိုင္းသူေဌးအဖိုးႀကီးတေယာက္နဲ႔ အိပ္ခိုင္းတယ္။ ပြဲစားနဲ႔ ေခါင္းကဘယ္ေလာက္ရသလဲေတာ့ သမီးမသိဘူး။ သမီးတို႔အိမ္ကို လူႀကဳံနဲ႔ဗမာေငြ (၃) သိန္း ပို႔ေပးတယ္။ အေမကစာပို႔လာတယ္။ ပို႔လိုက္တဲ့ေငြရတဲ့အေၾကာင္း၊ သမီးလိမ္လိမ္မာမာနဲ႔ အလုပ္ႀကိဳးစားဖို႔ေျပာတယ္။ အေမ့စာဖတ္ၿပီး က်မ ႐ူးမတတ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အခုေတာ့လည္း မထူးဇာတ္ပဲ ခင္းလိုက္ရေတာ့တယ္။ ဒီအလုပ္လုပ္တာ ေနာက္ပိုင္းမွာ အေမတို႔ေကာ၊ သမီးတို႔ၿမိဳ႕ကလူေတြလည္း သိကုန္ၿပီ၊ အိမ္ျပန္ဖို႔လည္း မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ လူႀကဳံနဲ႔ေတာ့ ေငြေလး ဘာေလး ပို႔ႏိုင္တာပဲရွိတယ္။ ဘ၀ေရွ႕ေရးကေတာ့ သမီးတို႔႐ုံမွာ အရင္ကလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့အစ္မေတြ အဖြဲ႔အစည္းက လူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခား ကို ေရာက္သြားတာေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔ေငြျပန္ပို႔လို႔ ဗမာျပည္က သူတို႔မိဘေတြလည္း တိုက္နဲ႔တာနဲ႔ ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ သမီးလည္းအဆက္သြယ္ရွာၿပီး ႏိုင္ငံျခားကိုသြားဖို႔ စဥ္းစားထားတယ္” ဟု ေျပာ သည္။
ျပည့္တန္ဆာအလုပ္ျဖင့္ မိဘမ်ားကို ျပန္လည္ေထာက္ပံ့ႏိုင္သူမ်ား အနည္းငယ္သာ ရွိၿပီး အမ်ားစုမွာ လက္ရွိဘ၀မွ ႐ုန္းမထြက္ႏိုင္ဘဲ ေပ်ာ္ရင္းပါးရင္းျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္သူမ်ားလည္း အမ်ားအျပားရွိသည္။ သက္မြန္ျမင့္ႏွင့္တူသည္ဟု လူေျပာမ်ားသည့္ မိန္းကေလးက “ညဖက္အလုပ္လုပ္ၿပီး ေန႔ဘက္ တေရးတေမာအိပ္ၿပီးရင္ မဲေဆာက္ေစ်းထဲသြားၿပီး ဘီယာေသာက္၊ စီးကရက္ေသာက္၊ ထမင္းစား၊ ကာရာအိုေကဆိုၿပီး ကိုယ့္ဘ၀ကို ေပ်ာ္ေအာင္ လုပ္ယူရတယ္။ က်မတို႔ လုပ္အားခအျပင္ကို လာလည္တဲ့ဧည့္သည္ေတြက တရာမ်ိဳး၊ ႏွစ္ရာမ်ိဳး မုန္႔ဖိုး ေပးသြားတာေတြရွိတယ္။ အဲ့ဒီအပို၀င္ ေငြေတြနဲ႔ စားေသာက္ ေပ်ာ္ပါးရတာေပါ့။ ဒီအလုပ္လုပ္ေနရေပမယ့္ က်မတို႔လည္း ႏွလုံးသားနဲ႔ပါ၊ အျပင္မွာလည္း ခ်စ္သူရည္းစားေတြ အသီးသီးရွိၾကတယ္။ ညဘက္အလုပ္လုပ္ ေန႔ဘက္ သူတို႔နဲ႔အတူ စားေသာက္ေနထိုင္ သြားလာရတာေပါ့။ က်မတို႔ရည္းစားက က်မတို႔ကို ေန႔ပဲပိုင္တယ္၊ ညကိုေတာ့ ႐ုံကပိုင္တယ္။ ကိုယ့္ရည္းစားလည္း အျခားလူေတြရဲ႕ရည္းစားလို တူတူတန္တန္ရွိေအာင္ အိမ္ခန္းငွားေပး ရတယ္၊ ေမာ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္ ၀ယ္ေပးထားရတယ္။ ကိုယ္ကခ်စ္ေတာ့ သည္လိုမွမလုပ္ရင္ သူမ်ားဆီပါသြားမယ္” ဟု ေျပာသည္။
မဲေဆာက္ေစ်းမွ ကာရာအိုေကဆိုင္ရွင္ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးတဦးကမူ “ဒီမိန္းကေလးေတြကို ပိုက္ဆံစုဖို႔၊ အိမ္ကိုေငြပို႔ဖို႔ က်မတို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ အထိန္းအကြပ္မရွိတဲ့ၾကမ္းလို ပရမ္းပတာ ျဖစ္ကုန္ၿပီ၊ သူတို႔ညဘက္ လုပ္လို႔ရတာကို ေန႔ဘက္မွာ လာျဖဳန္းၾကတယ္။ သူတို႔ ရည္းစားထားတဲ့ သူေတြကလည္း မဲေဆာက္မွာ လက္ေၾကာတင္းေအာင္ အလုပ္မလုပ္စားခ်င္တဲ့ ေကာင္ေလးေတြ က ဒီကေလးမေလးေတြကို ျခဴစားေနၾကတာ။ သူတို႔ရည္းစားေတြကို နာရီ၊ လက္စြပ္၊ ဆြဲႀကိဳး၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္အျပင္ အိမ္ခန္းပါ ငွားေပးတဲ့ အထိျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားတေယာက္ကို မိန္းကေလးႏွစ္ေယာက္က အၿပိဳင္လုၿပီး က်မဆိုင္ထဲမွာ ရန္ျဖစ္ၾက၊ ဆဲၾက၊ ဆိုၾက၊ ႐ုိက္ၾက၊ ပုတ္ၾကနဲ႔ ခဏခဏ ႀကဳံရတယ္” ဟု ေျပာသည္။
မဲေဆာက္ရွိ တည္းခိုခန္းတခုတြင္အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ကိုေအာင္က “ေခတ္စနစ္က မေကာင္းေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြလည္း စာရိတၱဆိုတာ ဘာလည္းမသိေတာ့ဘူး၊ အဆိုးအေကာင္းလည္း မသိၾကေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္္တို႔ တည္းခိုခန္းမွာဆိုရင္ ဧည့္သည္က ျမန္မာမိန္း ကေလးလိုရင္ ေခၚေပးရတယ္။ လာပို႔တဲ့သူက ဆိုင္ကယ္နဲ႔လာတယ္၊ လာတာက သုံးေယာက္။ ကေလးက (၁)ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ ရွိေသးတယ္။ မိဘေတြနဲ႔ အတူလာတယ္၊ ဆိုင္ကယ္ေမာင္းတာ က အေဖ၊ အေမလုပ္သူက ျပည့္တန္ဆာဆိုေတာ့ ဧည့္သည္နဲ႔ အခန္းတက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာအေဖလုပ္တဲ့သူက ကေလးကိုႏို႔ဘူးတိုက္ၿပီး အျပင္ကေစာင့္တယ္။ ကေလးအေမ အခန္းတက္ၿပီးတာနဲ႔ သားအမိ၊သားအဖသုံးေယာက္ ဆိုင္ကယ္နဲ႔အတူတူ ျပန္သြားၾကတယ္။အဲလိုပဲ အေမနဲ႔ သမီး ျပည့္တန္ဆာ႐ုံ တ႐ုံထဲမွာအတူတူ အလုပ္လုပ္ၾကတာလည္းရွိတယ္။ မဲေဆာက္မွာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြရဲ႕ အျဖစ္ကေတာ့ ေျပာလို႔ေတာင္ ယုံႏိုင္စရာမရွိတဲ့ အေျခအေနေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီ” ဟု ေျပာသည္။
ဆႏၵအေလ်ာက္ ျပည့္တန္ဆာလုပ္သူ မ်ားလာ သို႔ေသာ္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၌ ျပည့္တန္ဆာအလုပ္ လာလုပ္ၾကသည့္ ျမန္မာမိန္းကေလး အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ လာလုပ္ၾကသူ မ်ားလာသည္။ ယခင္က ျပည့္တန္ ဆာ လူသစ္တေယာက္ရရန္ အခက္ခဲရွိေသာ္လည္း လြန္ခဲ့သည့္ (၁၀)ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔မွစၿပီး မဲေဆာက္ႏွင့္ ျပည္တြင္းမွပြဲစားမ်ား အခ်ိတ္အဆက္ လုပ္လာၾကသည့္ အတြက္ယခင္လိုအေျခေနမ်ဳိးမဟုတ္ေတာ့သည့္အေၾကာင္းကို ျပည့္တန္ဆာဘ၀မွနားၿပီး ျပည့္တန္ဆာ႐ုံေထာင္ထားသူ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးတဦးက ေျပာသည္။
မက “က်မ ဒီအလုပ္ကို အသက္ (၁၈) ႏွစ္ေလာက္က လုပ္လာတာ၊ အခု (၄၀) ေက်ာ္ၿပီ။ က်မတို႔ေခတ္က လူသစ္ တေယာက္ရဖို႔ဆိုတာမလြယ္ေတာ့ အလုပ္ရွင္ေတြကလည္း နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးသုံးၿပီး လူသစ္ရွာေဖြခဲ့ရတယ္။ အခုဆိုရင္ ျမန္မာျပည္မွာ စား၀တ္ေနေရး အက်ပ္အတည္းရွိေတာ့ ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ ပြဲစားကေနတဆင့္ ကိုယ္လို ခ်င္တဲ့ ပုံပန္းသဏၭာန္၊ အရြယ္အစားအမ်ိဳးမ်ိဳး မွာလို႔ရတဲ့အထိ ျဖစ္သြားၿပီ။ က်မတို႔႐ုံက အထက္တန္း လႊာ႐ုံမဟုတ္ဘူး၊ ေ၀ေနယ်ေတြအတြက္ဖြင့္ထားေတာ့ သာမန္လက္လုပ္လက္စား အလုပ္သမားေတြ အလာမ်ားတယ္။ အခန္းတခါ တက္ရင္ ဘတ္ (၂၀၀)ပဲယူတယ္။ က်မတို႔နဲ႔ ေကာင္မေလးေတြက တေယာက္ တ၀က္ ယူရတယ္။ သူတို႔ကို တလတခါ ေငြရွင္းေပးရတယ္။ တခ်ိဳ႕ ႀကိဳထုတ္တဲ့လူလည္း ရွိတယ္။ ေငြရွင္းတဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ အိမ္လခနဲ႔ ပုလိပ္ေၾကး တေယာက္ (၁,၀၀၀) ႏုတ္တယ္။ သူတို႔ကို ထမင္းေပးတယ္၊ ဟင္းဖိုး (၁) ေန႔ (၂၀) ေပးတယ္။မဲေဆာက္မွာ တႏိုင္တပိုင္အိမ္႐ုံအပါ၀င္ လက္ရွိဖာ႐ုံ (၂၀) ေလာက္ရွိတယ္။ ႐ုံတိုင္း ပုလိပ္ကို လစဥ္ေၾကးေပးရတယ္။ တလ (၈,၀၀၀)ကေန (၁၀,၀၀၀) ၾကားရွိတယ္။ လိုင္းေၾကးေပးထားေတာ့ အဖမ္း အဆီးရွိရင္ ႀကိဳေရွာင္လို႔ရတယ္။ ဘန္ေကာက္ကလာတဲ့ အထူးအဖြဲ႔တို႔၊ စီမံခ်က္အဖြဲ႔စုံတို႔က်ေတာ့ သူတို႔လည္း ဘာမွလုပ္ေပးလို႔မရဘူး။မႏွစ္က က်မတို႔႐ုံကို ၀င္ဖမ္းေတာ့ က်မေယာက်္ားကို ဖာ႐ုံေထာင္မႈနဲ႔ ႐ုံးတင္ တာ ေထာင္ (၂) ႏွစ္နဲ႔ (၇) လက်သြားတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ယခင္က ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းကို ေဒသခံလူမ်ိဳးမ်ားက ဦးစီးလုပ္ကိုင္ၾကရာမွ ယခုအခါ ျမန္မာမ်ား ကိုယ့္နည္း ကိုယ့္ဟန္ျဖင့္ နားလည္မႈယူကာ “အိမ္ဘိ” ဟုေခၚသည့္ (ျပည့္တန္ဆာ) အိမ္႐ုံမ်ားေထာင္ၿပီး ကိုယ့္ အဆက္သြယ္ႏွင့္ကိုယ္ လုပ္စားၾကသည္ဟု လက္ရွိ မဲေဆာက္ ျပည့္တန္ဆာ႐ုံတခုမွ ေခါင္းတဦးျဖစ္သူ ကိုအာႏုိး က ရွင္းျပသည္။
ကိုအာႏုိးက “ကိုယ့္ျမန္မာေတြအခ်င္းခ်င္း အိမ္႐ုံေထာင္ၿပီး လုပ္စားၾကေတာ့ ပိုၿပီး တြက္ေျခကိုက္ တယ္။ ဟန္ျပအေနနဲ႔ အိမ္ေရွ႕မွာ ေစ်းဆိုင္ေလး ဖြင့္ထားမယ္၊ စက္ခ်ဳပ္ဆိုင္ဖြင့္ထားမယ္။ ဟုိတယ္တို႔၊ တည္းခိုခန္းတို႔၊ အျပင္ ေအာ္ဒါတို႔ သြားဖို႔ၾကေတာ့ ဆိုင္ကယ္နဲ႔လုိက္ပို႔ေပးရတယ္။ တခ်ိဳ႕ မိန္းကေလးေတြက မိသားစုရွိေတာ့ ေအာ္ဒါလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဖုန္းနဲ႔ပဲ အဆက္သြယ္လုပ္ရ တယ္” ဟု ေျပာသည္။
ညိဳညိဳဟု အမည္ရွိသည့္ အသက္ (၂၅)ႏွစ္၀န္းက်င္ မိန္းကေလးကလည္း သူမအလုပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရယ္ရယ္ေမာေမာျဖင့္ ယခုကဲ့သို႔ ရွင္းျပသည္။ “ဧည့္သည္ေခၚလို႔ ဟုိတယ္ကိုသြားရင္ က်မေယာက္်ား က ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္နဲ႔ လိုက္ပို႔တယ္။ အလုပ္သြားရင္ တခါတေလ ကေလးပါေခၚသြားရတယ္။ က်မသားေလးက (၁)ႏွစ္ခြဲပဲရွိေသး တယ္။ က်မဧည့္သည္နဲ႔ အခန္းတက္ရင္ က်မေယာက်္ားက ကေလးကိုႏို႔ဘူးတိုက္ရင္း အျပင္က ေစာင့္တယ္။ လူေတြက က်မတို႔လိုလူေတြကိုအျပစ္ေျပာခ်င္ၾကတယ္။ က်မက ခႏၶာကိုယ္ကိုပဲ ေရာင္းတာပါ၊ က်မေမတၱာနဲ႔ ႏွလုံးသားကေတာ့ လင္နဲ႔ကေလးေပၚမွာ အျပည့္အ၀ရွိပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ကို ဂ႐ုမစိုက္ႏုိင္ဘူး၊ ကိုယ့္ကို ထမင္းေကၽြးတာမွမဟုတ္ဘဲ။ က်မတို႔လို ျမန္မာမိသား စု မဲေဆာက္တခြင္မွာ ရာနဲ႔ခ်ီရွိပါတယ္။ က်မေယာက္်ား ပန္းရန္လုပ္ရင္ တေန႔ (၁၀၀) ထက္ပိုမရဘူး၊ မိဘေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြကို ကူညီဖို႔မေျပာနဲ႔၊ ကိုယ္ေတာင္ ထမင္းနပ္မွန္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ အဲ့ဒီေတာ့ ေယာက္်ားက ကေလးထိန္း၊ အႀကိဳအပို႔လုပ္ေပါ့။ ေအာ္ဒါတခါ သြားရင္ (၅၀၀) ရတယ္၊ (၁) နာရီေတာင္မၾကာဘူး၊ ညအိပ္ရင္ (၁,၅၀၀)ရတယ္။ ဗမာျပည္က မိသားစုေတြကို မ်က္ႏွာမ ငယ္ေအာင္ အိမ္နဲ႔ယာနဲ႔ျဖစ္ေအာင္ ကူညီႏိုင္ခဲ့တယ္။ က်မတို႔လို အိမ္ေထာင္သည္ေတြ ဒီအလုပ္ လုပ္စားတာ မဲေဆာက္မွာ ရာနဲ႔ခ်ီရွိတယ္။ ဒီအလုပ္က မိုးရြာတုန္း ေရခံရတာ၊ အရြယ္ရလာရင္ ဘယ္သူမွ ကိုယ့္ကိုသုံးေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဓိကကေတာ့ လင္မယားခ်င္း နားလည္မႈ ရွိဖို႔ပဲလိုတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ပန္းဦးေစ်းကြက္
ပန္းဦးေရာင္းရာမွ ျပည့္တန္ဆာေလာကတြင္ က်င္လည္ခဲ့ရသူ အသက္ (၁၉)ႏွစ္အရြယ္ မေႏြးေႏြးက သူ႕အျဖစ္ကုိ ျပန္ေျပာင္း ေျပာဆုိရာမွာ “သမီးေက်ာင္း (၅)တန္းထိေနခဲ့ဖူးတယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကပါ။ ဟိုမွာသမီးတို႔ေမာင္ႏွမ(၄) ေယာက္ရွိတယ္။ သမီးကအႀကီးဆုံး၊ အေမက သေဘၤာဆိပ္မွာ အေၾကာ္ေရာင္းတယ္။ ေစ်းထဲမွာ ေန႔ျပန္တိုးယူၿပီး အရင္းအႏွီးလုပ္ရတယ္။ အေဖက ေလျဖတ္ထားတယ္၊ လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္ဘူး။ အေမ့လုပ္စာနဲ႔ မိသားစုဘ၀ ဘယ္လိုမွရပ္တည္လို႔မရဘူး။ ေန႔စားလုပ္ရင္ (၁,၅၀၀) က်ပ္ထက္ပိုမရဘူး၊ ဆန္ (၁) ျပည္က (၁,၀၀၀)ေက်ာ္တယ္။ က်မတို႔အိမ္မွာ မနက္(၁)ျပည္၊ ည(၁) ျပည္ခ်က္ရတယ္။ ေနာက္ဆုံး အေမနဲ႔သမီး မဲေဆာက္မွာအလုပ္လာရွာတယ္။ ၾကက္သြန္ခြာတယ္၊ ပန္းရန္လုပ္တယ္၊ အလုပ္က အဆင္မေျပတဲ့ၾကားထဲ ပုလိပ္က ခဏခဏဖမ္းေတာ့ ေနာက္ဆုံးမွာ သမီးတို႔နယ္ကပဲ ေခါင္းလုပ္ တဲ့လူနဲ႔ ဆက္မိတယ္။ အေမက က်မကို မိသားစုအတြက္ က်မကုိေရာင္းဖို႔ေျပာေတာ့ လက္ခံ လိုက္တယ္။ ဘတ္ (၁၅,၀၀၀)နဲ႔ ေစ်းတည့္သြားတယ္။ ေခါင္းနဲ႔တ၀က္စီရတယ္။ သမီးနဲ႔ အိပ္တဲ့ ထိုင္းသူေဌးက သနားလို႔ဆိုၿပီး မုန္႔ဖိုး ဘတ္ (၃,၀၀၀)ေပးတယ္။ ရတဲ့ေငြေတြကို အေမ့ကိုေပးၿပီး အိမ္ျပန္ခိုင္းလိုက္တယ္။ ကိုယ့္ေအာက္က လူေတြက ေက်ာင္းေနေတာ့ အိမ္ကို လစဥ္ပိုက္ဆံပို႔ ေပးရတယ္။ ပါကင္ေဖာက္တဲ့ကိစၥက ဒီလိုရွိပါတယ္။ ပထမတႀကိမ္ ေဖာက္ရင္ (၁၅,၀၀၀)၊ ဒုတိယအႀကိမ္မွာ (၈,၀၀၀)၊ တတိယအႀကိမ္မွာ (၃၀၀၀)ေလာက္ရတယ္။ သုံးႀကိမ္စလုံး သမီးကိုလုပ္တဲ့ အဖိုးႀကီးေတြ ကြန္ဒုံးမသုံးၾကဘူး။ ေနာက္မွ ျပန္စဥ္းစားၿပီး ေတာ္ေတာ္ ေၾကာက္သြားတယ္။ မဲေဆာက္ေဆးရုံႀကီးမွာ ေဆးစစ္ေတာ့ ဒီေန႔ထိ ဘာေရာဂါမွေတာ့ မရွိ္ေသးဘူး” ဟု ေျပာသည္။
ျမန္မာျပည့္တန္ဆာက်န္းမာေရး
မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ရွိ ျပည့္တန္ဆာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည့္တန္ဆာမ်ားသည္ မဲေဆာက္ေဆး ႐ုံႀကီးတြင္ (၃) လတႀကိမ္ ေသြးစစ္ၾကရၿပီး (၁)ပတ္တခါ သားအိမ္စစ္ေဆးမႈ ခံယူရသည္ဟု မဲေဆာက္ေဆး႐ုံႀကီးမွ အထက္တန္းသူနာျပဳတဦးက ေျပာၾကားသည္။ ေဆး႐ုံႀကီးႏွင့္ျပည့္တန္ ဆာ႐ုံမ်ား အၿမဲတမ္းအဆက္အသြယ္ရွိေၾကာင္း၊ လိင္မႈဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ားကူးစက္မႈမျဖစ္ရေအာင္ ပညာေပးအစီစဥ္မ်ားကို ေဆး႐ုံႀကီးႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အခ်ိဳ႕မွ အကူညီေပး လုပ္ေဆာင္ လ်က္ရွိေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။
ေဆးစစ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သြယ္သြယ္အမည္ရွိ မိန္းကေလးက “ေဆးပုံမွန္စစ္ရတာကေတာ့ ကိုယ့္အတြက္ပဲ။ ေဆးလာမစစ္တဲ့လူကို ေဆး႐ုံက သူေဌးမဆီ ဖုန္းနဲ႔ဆက္ၿပီးတိုင္ၿပီဆိုရင္ အတိုင္ခံရတဲ့လူကို ေငြရွင္းတဲ့ရက္မွာဒဏ္ေငြ (၅၀၀) ျဖတ္တယ္။ ေရာဂါျဖစ္ၿပီး ေသတဲ့လူေတြ ရွိေတာ့ရွိတယ္။ ၾကာၾကာမွတခါ ျဖစ္တာပါ။ ဧည့္သည္ေတြကို ကြန္ဒုံးစြပ္ခိုင္းဖို႔၊ ကြန္ဒုံးမပါဘဲ မလုပ္ၾကဖို႔ သတိေတာ့ထားရတယ္။ ဖာက်ိဳးရင္ ေဆးထိုးလို႔ရေပမယ့္ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ျဖစ္ရင္ေတာ့ ဘ၀ဆုံးၿပီ။ တခ်ိဳ႕ဧည့္သည္ေတြက မူးမူး႐ူး႐ူးနဲ႔ အစြပ္ကိုမသုံးခ်င္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း လုပ္ရင္းတန္းလန္းနဲ႔အစြပ္ကိုခိုးျဖဳတ္တာလည္းရွိတယ္။ အႏၱရယ္မ်ားေတာ့ေခ်ာ့ေမာ့ၿပီးေျပာရတယ္။ ေျပာလို႔မရတဲ့အဆုံး ကိုယ္ပဲ အမ်ိဳးသမီးကြန္ဒုံး သုံးရတယ္။ ဘန္ေကာက္မွာ အလုပ္ရမယ္၊ လစာေကာင္းတယ္၊ ေငြလည္းႀကိဳယူလို႔ရတယ္ဆိုၿပီး ပြဲစားက အိမ္ကို ျမန္မာေငြ (၂) သိန္းေပးခဲ့တယ္။ ဒီေရာက္မွပဲ ဒီဘ၀ေရာက္ခဲ့ရတာပါ။ အယုံမလြယ္ၾကဖို႔ ဗမာျပည္က လူေတြကို သိေစခ်င္တယ္” ဟုု ေျပာသည္။
ရန္ကုန္သူ ျဖဴျဖဴကလည္း “သမီးက ဒီအလုပ္ကို ရန္ကုန္မွာကတည္းက လုပ္တာပါ။ မဲေဆာက္မွာက လိမၼာရင္ေငြစုၿပီး အိမ္ကိုေငြပို႔ႏိုင္ေသးတယ္။ ရန္ကုန္မွာက ျပည့္တန္ဆာလုပ္တဲ့ လူမ်ားၿပီး ေပ်ာ္ပါးႏိုင္တဲ့ လူေတြကနည္းေတာ့ တြက္ေျခမကိုက္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မဲေဆာက္ကို လာတာပါ။ ရန္ကုန္မွာက ဆယ္အိမ္မႉး၊ ရာအိမ္မႉး၊ ရဲ၊ မီးသတ္ေတြက အလကားေခၚတာကမ်ားေတာ့ ဒီဘက္ထြက္လာတာက ပိုေကာင္းတယ္ဆိုၿပီး မဲေဆာက္ကို အရင္ေရာက္ေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ အဆက္အသြယ္နဲ႔ေရာက္လာတာပါ။ ဒီမွာက ပုလိပ္ေၾကးေလာက္ပဲေပးရတယ္။ဒါကို က်မတို႔ နားလည္ပါတယ္။ ဖာသည္နဲ႔ရဲဆိုတာက ကိုင္းကၽြန္းမွီ၊ ကၽြန္းကိုင္းမွီပဲ” ဟု ေျပာသည္။
အလုပ္သမား ျမန္မာျပည့္တန္ဆာမ်ားလည္းရွိအေျခေနအရပ္ရပ္၏ တြန္းပို႔မႈေၾကာင့္ မဲေဆာက္ရွိ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံမ်ားမွ အလုပ္သမမ်ားလည္း ျပည့္တန္ဆာေလာကအတြင္း ေရာက္ရွိမႈမ်ားရွိသည္။ ျပည္တြင္းရွိ မိဘမ်ားမွာ အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ စားဝတ္ေနေရး ျပႆနာမ်ားအျပင္ တရားမ၀င္ ထီေလာင္းကစားမႈမ်ားေၾကာင့္ အုိးေပ်ာက္၊ အိမ္ေပ်ာက္ျဖစ္ကာ ပို႔သမွ်ေငြ အလ်ဥ္မမီျဖစ္ၿပီး ေငြေနာက္ လိုက္ရင္းျဖင့္ ျပည့္တန္ဆာျဖစ္သြား သူမ်ားလည္း အမ်ားအျပားရွိသည္ဟု အိမ္ရုံတြင္ လုပ္ကိုင္ေနသူတဦးကလည္း ေျပာသည္္။
မဲေဆာက္ရွိ အႏွိပ္ခန္းမ်ား၊ ကာရာအိုေကဆိုင္မ်ား၊ စားေသာက္ဆိုင္စားပြဲထိုးမ်ားတြင္ ျမန္မာ မိန္းကေလးမ်ားအမ်ားစု လုပ္ကိုင္ေနၾကသည့္ အေၾကာင္းကို စားပြဲထိုးျမန္မာအမ်ိဳးသမီး မႏြဲ႕က “တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း ေရာက္ခါစမွာ ရွက္ေတာ့ ႐ုိး႐ုိးစားပြဲထိုးပဲလုပ္တယ္။ အိမ္က ခဏခဏ ပိုက္ဆံမွာတာလည္းပါတယ္၊ ကိုယ္ကလည္းမဲေဆာက္မွာ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္နဲ႔ အိမ္နဲ႔ ေနခ်င္တာလည္းပါတယ္။ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း အရင္ေရာက္တဲ့သူေတြကလည္း စည္း႐ုံးေတာ့၊ ဆိုင္ပိတ္ခ်ိန္ မနက္ (၂)နာရီဆိုရင္ ဧည့္သည္ေတြနဲ႔ လိုက္အိပ္ေတာ့ တေခါက္ကို(၁,၀၀၀) ေလာက္ရတယ္။ ဆိုင္မွာရတဲ့လခက (၁) လ သုံးေလးေထာင္ထက္ မပိုဘူး။ ဒီလိုပဲ အတုျမင္အတတ္သင္ရာကေန ျဖစ္သြားၾကတာပါ။ အႏွိပ္သည္ေလာကမွာလည္း ေငြရလြယ္ေတာ့ ဗမာျပည္ကလာတဲ့ မိန္းကေလးေတြ တေန႔ထက္တေန႔ ပိုပိုမ်ားလာတယ္။ အႏွိပ္သည္ေတြက် ေေတာ့ တခါႏွိပ္ရင္ (၂) နာရီကို ဘတ္ (၂၄၀)ကိုယ္က (၁၀၀) ပဲရတယ္၊ က်န္တာက အလုပ္ရွင္ ယူတယ္။ ေနထိုင္စားေသာက္ေရးကိုေတာ့ သူတို႔တာ၀န္ယူတယ္။ အဲဒီကေန အစျပဳၿပီး ေနာက္ဆုံးကိုယ့္ကိုယ္ကို ေရာင္းစားတဲ့ဘ၀ကို ေရာက္သြားတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္”ဟု ေျပာသည္။
ဘြဲ႕ရမ်ား၊ ေက်ာင္းဆရာမမ်ားပါ ျပည့္တန္ဆာျဖစ္
ျမန္မာျပည့္တန္ဆာေလာကတြင္ ဘဲြ႔ရေက်ာင္းသူမ်ား၊ ျပည္တြင္းတြင္ ေက်ာင္းဆရာမျဖစ္ခဲ့သူမ်ား၊ သူနာျပဳျဖစ္ခဲ့သူမ်ား၊ ဆယ္တန္းေအာင္သည့္ မိန္းကေလးမ်ားမွာ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ၿမိဳ႕မ်ားျဖစ္ သည့္ ရေနာင္း၊ မဲေဆာက္၊မယ္ဆိုင္ေဒသမ်ားႏွင့္ ဘန္ေကာက္တြင္ အမ်ားအျပားလုပ္ကိုင္လ်က္ ရွိသည္ကို မိစန္းဟု အမည္ခံယူထားသည့္မဲေဆာက္ေရာက္ အထက္တန္းျပဆရာမ တဦးကလည္း ရင္ဖြင့္ေျပာၾကားသည္။
သူမက “ဒီအလုပ္ကို ဘယ္သူမွမလုပ္ခ်င္ပါဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာ ဘြဲ႔ရၿပီးလုပ္စရာ အလုပ္မရွိဘူး။ ရွိျပန္ေတာ့လည္း၀န္ထမ္းလစာနဲ႔ ကုန္ေစ်းႏႈန္းက ဘယ္လိုမွဆက္စပ္လို႔ မရဘူး။ လက္ရွိျမန္မာျပည္အေျခေနနဲ႔ဆိုရင္ လူေမႊးေျပာင္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ စကားႀကီး စကားက်ယ္ ေျပာတယ္လို႔ ေတာ့ မထင္ပါနဲ႔၊ က်မတို႔က စနစ္ဆိုးႀကီးရဲ႕ သားေကာင္ေတြပါ။ ဘြဲ႔ရ ေက်ာင္းဆရာမေတာင္ လူေမႊးမေျပာင္ဘူးဆိုေတာ့ သာမန္လူဆိုရင္ ပိုဆိုးၿပီေပါ့။ ေက်ာင္းဆရာမျဖစ္ၿပီး ဖာသည္ လုပ္ရေကာင္းလားဆိုၿပီး က်မကိုအျပစ္ေျပာတဲ့လူလည္း ရွိပါတယ္။ က်မ သူတို႔ကို နားလည္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ဂ်င္မေလးဂ်မ္းသီခ်င္းထဲကလိုေပါ့၊ ဂ်င္ဆိုတာ သူ႔ဖာသာသူ မလည္တတ္ပါဘူး။ လည္ေအာင္ဖန္တီးေပးတဲ့ အဓိကတရားခံ မရွိေတာ့တဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ ဂ်င္မေလးေတြ ကံေကာင္းလာမွာပါ” ဟုေျပာသည္။
(ဤသတင္းေဆာင္းပါးပါ ကာယကံရွင္မ်ား၏အမည္ရင္းမ်ားကုိ လႊဲေျပာင္းထားသည္)
နအဖလက္ထက္ စီးပြားေရးက်ပ္တည္းရာမွ လူကုန္ကူးမႈ၏ သားေကာင္မ်ား ျဖစ္ေနၾကသူမ်ား ထဲတြင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးငယ္ အမ်ားအျပားလည္းပါ၀င္၏။ ဘ၀ပ်က္ကာ ျပည့္တန္ဆာဘ၀တြင္ နစ္မြန္းေနၾကရ သူမန္မာမိန္းကေလးမ်ားထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ရွိေၾကာင္း ျမန္မာ့အမ်ိဳးသမီးေရး ေလ့လာေနသည့္ အဖြဲ႔မ်ားက ေျပာသည္။
ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ေဒသအတြင္း ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးေနၾက သည့္ ျမန္မာ မိန္းမငယ္မ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီရွိသည္။ အမ်ားစုမွာ မိသားစု စား၀တ္ေနေရး အခက္အခဲကို ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္အတြက္ စြန္႔စားကာ အလုပ္အကိုင္ လာေရာက္ရွာေဖြၾကျခင္းျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ အေတြ႔အႀကဳံ မရွိဘဲ ေနရာေဒသ အသစ္ကို ေရာက္ရွိလာသူတို႔ ထုံးစံအတိုင္း လူကယ္ရီႏွင့္ ပြဲစား မ်ားေၾကာင့္ ျပည့္တန္ဆာ ဘ၀သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ၾက ရေၾကာင္း ကာယကံရွင္မ်ားက ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ရင္ဖြင့္ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာပုိင္ ျပည့္တန္ဆာ႐ုံမ်ားေပၚလာ သို႔ေသာ္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ (၂၀)ခန္႔က မဲေဆာက္ေဒသ တြင္း ျပည့္တန္ဆာ ႐ုံမ်ား (၃၀)ခန္႔ရွိရာ နမ့္က်ိဳင္းဖိ၊ ဒါလင္၊ ပတၱျမား၊ ႏႈတ္ခမ္းေမႊး႐ုံ၊ မီးစက္႐ုံမ်ား အပါအ၀င္ ထိုင္းလူမ်ိဳး ပိုင္႐ုံမ်ားသာရွိၿပီး ျမန္မာျပည့္တန္ဆာ႐ုံဟူ၍ သီးျခားမရွိဘဲ ထိုင္းျပည့္တန္ဆာမ်ားၾကားထဲတြင္ အေရာအေႏွာ သေဘာသာ ရွိခဲ့ၾကသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ (၁၀)ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔က စတင္ကာ မဲေဆာက္ေဒသ အတြင္းရွိ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျမန္မာမ်ားသာ အဓိကလုပ္ကိုင္ၾကသည့္ အေနအထား သို႔ ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္။
ေဒသခံ ထိုင္းႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ အျခားေဒသမွ မိတ္ေဆြမ်ားအား မဲေဆာက္သို႔ အလည္ေခၚရာတြင္ “မဲေဆာက္ကိုေရာက္ရင္ေတာ့ မင္းတို႔ကို ျမန္မာမိန္းကေလးေတြနဲ႔ ျပဳစုမယ္။ တို႔မဲေဆာက္ဆိုတာ က ျမန္မာမိန္းကေလးေတြေပါတဲ့ၿမိဳ႕ဆိုတာ တႏိုင္ငံလုံးသိၾကတယ္” ဟု ေျပာဆိုစမွတ္ ျပဳၾကသည့္ အထိ ျဖစ္ သည္။
လက္ရွိ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕လယ္ရွိ ျပည့္တန္ဆာ႐ုံတခုတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ မသဲသဲက “ဒီအလုပ္လုပ္ တာ ေငြရလြယ္တယ္လို႔ေျပာေနၾကတယ္။ မလြယ္ပါဘူးရွင္၊ အလုပ္တခါလုပ္ရင္ က်မတို႔႐ုံမွာ ဘတ္ (၃၀၀) ရတယ္၊ တခ်ိဳ႕႐ုံဆိုရင္ ဘတ္ (၂၀၀) ပဲရတယ္။ အလုပ္ရွင္က တ၀က္၊ ကိုယ္က တ၀က္ရတယ္။ ကိုယ္ရတဲ့အထဲက စားစရိတ္၊ေနစရိတ္၊ မီးဖိုး၊ ေရဖိုး၊ ပုလိပ္ေၾကးက အစ အျဖတ္ခံရတယ္။ က်မတို႔ဘ၀လည္း ရရစားစားပါပဲ။ ဖာ႐ုံဆိုတာက တရား၀င္ဖြင့္ခြင့္ရတာ မဟုတ္ေတာ့ ဟိုလူဒီလူ ဖားရတာေတြကလည္းရွိတယ္။ ဒီ္ၾကားထဲ အလကားလိုက္ေပးရတာမ်ိဳး လည္း ရွိတယ္။ အပိုင္ရဲေတြဆိုရင္ သူတို႔ကို ႐ုံကပိုက္ဆံ လည္း ေပးရတယ္။ သူတို႔လိုရင္ အလကားလည္းလိုက္ေပးရတယ္။ ဒီကရဲနဲ႔ ဗမာရဲက စကားသာ မတူၾကတာ အက်င့္စ႐ိုက္နဲ႔ ႐ုိက္စားလုပ္တာကေတာ့ အကုန္တူတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ဆက္လက္၍ “အိမ္ကိစၥ အေၾကာင္းတစုံတရာရွိလို႔ ျမ၀တီကိုသြားတဲ့အခါမွာ ရဲ၊ လ၀က၊ ျပည္သူ႔ စစ္၊ မီးသတ္နဲ႔ အျခားတာဝန္ရွိသူေတြဟာ က်မတို႔ဘ၀ကိုသိေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွာၿပီး စစ္ေဆးတယ္၊ ရစ္တယ္။ အဲ့ဒါသူတို႔ရဲ႕အလိုဆႏၵကို ျဖည့္ေပးမွပဲ သြားေရး၊ လာေရး အဆင္ေျပေတာ့တယ္။ ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ ရဲဂိတ္ ထဲမွာသူတို႔နဲ႔ အိပ္ရတာရွိသလို တခ်ိဳ႕ဆို ေတြ႔ကရာမွာရွိတဲ့ အိမ္သာထဲမွာပဲ သူတို႔နဲ႔ သြားရတဲ့အထိ ႀကဳံဖူးတယ္။ ေနာက္ကို က်မတို႔ဆီကလူေတြဟာ ျမ၀တီကိုသြားရင္ အေဖာ္(ကြန္ဒုံး) အၿမဲေဆာင္သြားရတယ္။ ကိုယ့္အႏၱရာယ္ကိုလည္း ကာကြယ္ရေသးတယ္။ မဲေဆာက္မွာက ျပည့္တန္ဆာမႈနဲ႔ တရားစြဲတာမရွိေပမယ့္ ဗမာျပည္မွာကေတာ့ရွိတယ္၊ ေထာင္က်ႏိုင္တယ္။ ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း ကုတ္ေသြးစုပ္ခံရတာက ပိုၿပီးဆိုး တယ္”ဟု ေျပာသည္။
ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိသူမ်ားလည္း ျပည့္တန္ဆာျဖစ္ ျမန္မာျပည့္တန္ဆာမ်ား၏ ေျပာျပခ်က္မ်ားအရ ႐ုိး႐ုိးသားသား လုပ္ကိုင္စားေသာက္ရန္ အလုပ္လာရွာၾကေသာ္လည္း အေျခေနအရပ္ရပ္၏ တြန္းပို႔မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သြားၾက ရေၾကာင္း၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာသူမ်ားလည္း ရွိသည္။
အသက္ (၁၈) ႏွစ္အရြယ္ မႏွင္းဆီက “ဒီအလုပ္လုပ္တာ (၂) ႏွစ္ရွိၿပီ။ ပြဲစားက သမီးကို ဘန္ေကာက္မွာ အိမ္ေဖာ္အလုပ္ တလ ဘတ္ (၅,၀၀၀)ရမယ္ဆိုၿပီး က်ေလာက္ေအာင္ေျပာ ေတာ့ အိမ္ကလည္း ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ ထည့္လိုက္တာပါ။ ဘန္ေကာက္မေရာက္ဘဲ ဒီဘ၀ကို ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ ေရာက္စမွာ စကားလည္းနားမလည္၊ ဘယ္သူနဲ႔မွလည္း အေတြ႔မခံဘူး။ သမီးကို ထိုင္းသူေဌးအဖိုးႀကီးတေယာက္နဲ႔ အိပ္ခိုင္းတယ္။ ပြဲစားနဲ႔ ေခါင္းကဘယ္ေလာက္ရသလဲေတာ့ သမီးမသိဘူး။ သမီးတို႔အိမ္ကို လူႀကဳံနဲ႔ဗမာေငြ (၃) သိန္း ပို႔ေပးတယ္။ အေမကစာပို႔လာတယ္။ ပို႔လိုက္တဲ့ေငြရတဲ့အေၾကာင္း၊ သမီးလိမ္လိမ္မာမာနဲ႔ အလုပ္ႀကိဳးစားဖို႔ေျပာတယ္။ အေမ့စာဖတ္ၿပီး က်မ ႐ူးမတတ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အခုေတာ့လည္း မထူးဇာတ္ပဲ ခင္းလိုက္ရေတာ့တယ္။ ဒီအလုပ္လုပ္တာ ေနာက္ပိုင္းမွာ အေမတို႔ေကာ၊ သမီးတို႔ၿမိဳ႕ကလူေတြလည္း သိကုန္ၿပီ၊ အိမ္ျပန္ဖို႔လည္း မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ လူႀကဳံနဲ႔ေတာ့ ေငြေလး ဘာေလး ပို႔ႏိုင္တာပဲရွိတယ္။ ဘ၀ေရွ႕ေရးကေတာ့ သမီးတို႔႐ုံမွာ အရင္ကလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့အစ္မေတြ အဖြဲ႔အစည္းက လူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခား ကို ေရာက္သြားတာေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔ေငြျပန္ပို႔လို႔ ဗမာျပည္က သူတို႔မိဘေတြလည္း တိုက္နဲ႔တာနဲ႔ ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ သမီးလည္းအဆက္သြယ္ရွာၿပီး ႏိုင္ငံျခားကိုသြားဖို႔ စဥ္းစားထားတယ္” ဟု ေျပာ သည္။
ျပည့္တန္ဆာအလုပ္ျဖင့္ မိဘမ်ားကို ျပန္လည္ေထာက္ပံ့ႏိုင္သူမ်ား အနည္းငယ္သာ ရွိၿပီး အမ်ားစုမွာ လက္ရွိဘ၀မွ ႐ုန္းမထြက္ႏိုင္ဘဲ ေပ်ာ္ရင္းပါးရင္းျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္သူမ်ားလည္း အမ်ားအျပားရွိသည္။ သက္မြန္ျမင့္ႏွင့္တူသည္ဟု လူေျပာမ်ားသည့္ မိန္းကေလးက “ညဖက္အလုပ္လုပ္ၿပီး ေန႔ဘက္ တေရးတေမာအိပ္ၿပီးရင္ မဲေဆာက္ေစ်းထဲသြားၿပီး ဘီယာေသာက္၊ စီးကရက္ေသာက္၊ ထမင္းစား၊ ကာရာအိုေကဆိုၿပီး ကိုယ့္ဘ၀ကို ေပ်ာ္ေအာင္ လုပ္ယူရတယ္။ က်မတို႔ လုပ္အားခအျပင္ကို လာလည္တဲ့ဧည့္သည္ေတြက တရာမ်ိဳး၊ ႏွစ္ရာမ်ိဳး မုန္႔ဖိုး ေပးသြားတာေတြရွိတယ္။ အဲ့ဒီအပို၀င္ ေငြေတြနဲ႔ စားေသာက္ ေပ်ာ္ပါးရတာေပါ့။ ဒီအလုပ္လုပ္ေနရေပမယ့္ က်မတို႔လည္း ႏွလုံးသားနဲ႔ပါ၊ အျပင္မွာလည္း ခ်စ္သူရည္းစားေတြ အသီးသီးရွိၾကတယ္။ ညဘက္အလုပ္လုပ္ ေန႔ဘက္ သူတို႔နဲ႔အတူ စားေသာက္ေနထိုင္ သြားလာရတာေပါ့။ က်မတို႔ရည္းစားက က်မတို႔ကို ေန႔ပဲပိုင္တယ္၊ ညကိုေတာ့ ႐ုံကပိုင္တယ္။ ကိုယ့္ရည္းစားလည္း အျခားလူေတြရဲ႕ရည္းစားလို တူတူတန္တန္ရွိေအာင္ အိမ္ခန္းငွားေပး ရတယ္၊ ေမာ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္ ၀ယ္ေပးထားရတယ္။ ကိုယ္ကခ်စ္ေတာ့ သည္လိုမွမလုပ္ရင္ သူမ်ားဆီပါသြားမယ္” ဟု ေျပာသည္။
မဲေဆာက္ေစ်းမွ ကာရာအိုေကဆိုင္ရွင္ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးတဦးကမူ “ဒီမိန္းကေလးေတြကို ပိုက္ဆံစုဖို႔၊ အိမ္ကိုေငြပို႔ဖို႔ က်မတို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ အထိန္းအကြပ္မရွိတဲ့ၾကမ္းလို ပရမ္းပတာ ျဖစ္ကုန္ၿပီ၊ သူတို႔ညဘက္ လုပ္လို႔ရတာကို ေန႔ဘက္မွာ လာျဖဳန္းၾကတယ္။ သူတို႔ ရည္းစားထားတဲ့ သူေတြကလည္း မဲေဆာက္မွာ လက္ေၾကာတင္းေအာင္ အလုပ္မလုပ္စားခ်င္တဲ့ ေကာင္ေလးေတြ က ဒီကေလးမေလးေတြကို ျခဴစားေနၾကတာ။ သူတို႔ရည္းစားေတြကို နာရီ၊ လက္စြပ္၊ ဆြဲႀကိဳး၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္အျပင္ အိမ္ခန္းပါ ငွားေပးတဲ့ အထိျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားတေယာက္ကို မိန္းကေလးႏွစ္ေယာက္က အၿပိဳင္လုၿပီး က်မဆိုင္ထဲမွာ ရန္ျဖစ္ၾက၊ ဆဲၾက၊ ဆိုၾက၊ ႐ုိက္ၾက၊ ပုတ္ၾကနဲ႔ ခဏခဏ ႀကဳံရတယ္” ဟု ေျပာသည္။
မဲေဆာက္ရွိ တည္းခိုခန္းတခုတြင္အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ကိုေအာင္က “ေခတ္စနစ္က မေကာင္းေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြလည္း စာရိတၱဆိုတာ ဘာလည္းမသိေတာ့ဘူး၊ အဆိုးအေကာင္းလည္း မသိၾကေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္္တို႔ တည္းခိုခန္းမွာဆိုရင္ ဧည့္သည္က ျမန္မာမိန္း ကေလးလိုရင္ ေခၚေပးရတယ္။ လာပို႔တဲ့သူက ဆိုင္ကယ္နဲ႔လာတယ္၊ လာတာက သုံးေယာက္။ ကေလးက (၁)ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ ရွိေသးတယ္။ မိဘေတြနဲ႔ အတူလာတယ္၊ ဆိုင္ကယ္ေမာင္းတာ က အေဖ၊ အေမလုပ္သူက ျပည့္တန္ဆာဆိုေတာ့ ဧည့္သည္နဲ႔ အခန္းတက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာအေဖလုပ္တဲ့သူက ကေလးကိုႏို႔ဘူးတိုက္ၿပီး အျပင္ကေစာင့္တယ္။ ကေလးအေမ အခန္းတက္ၿပီးတာနဲ႔ သားအမိ၊သားအဖသုံးေယာက္ ဆိုင္ကယ္နဲ႔အတူတူ ျပန္သြားၾကတယ္။အဲလိုပဲ အေမနဲ႔ သမီး ျပည့္တန္ဆာ႐ုံ တ႐ုံထဲမွာအတူတူ အလုပ္လုပ္ၾကတာလည္းရွိတယ္။ မဲေဆာက္မွာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြရဲ႕ အျဖစ္ကေတာ့ ေျပာလို႔ေတာင္ ယုံႏိုင္စရာမရွိတဲ့ အေျခအေနေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီ” ဟု ေျပာသည္။
ဆႏၵအေလ်ာက္ ျပည့္တန္ဆာလုပ္သူ မ်ားလာ သို႔ေသာ္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၌ ျပည့္တန္ဆာအလုပ္ လာလုပ္ၾကသည့္ ျမန္မာမိန္းကေလး အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ လာလုပ္ၾကသူ မ်ားလာသည္။ ယခင္က ျပည့္တန္ ဆာ လူသစ္တေယာက္ရရန္ အခက္ခဲရွိေသာ္လည္း လြန္ခဲ့သည့္ (၁၀)ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔မွစၿပီး မဲေဆာက္ႏွင့္ ျပည္တြင္းမွပြဲစားမ်ား အခ်ိတ္အဆက္ လုပ္လာၾကသည့္ အတြက္ယခင္လိုအေျခေနမ်ဳိးမဟုတ္ေတာ့သည့္အေၾကာင္းကို ျပည့္တန္ဆာဘ၀မွနားၿပီး ျပည့္တန္ဆာ႐ုံေထာင္ထားသူ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးတဦးက ေျပာသည္။
မက “က်မ ဒီအလုပ္ကို အသက္ (၁၈) ႏွစ္ေလာက္က လုပ္လာတာ၊ အခု (၄၀) ေက်ာ္ၿပီ။ က်မတို႔ေခတ္က လူသစ္ တေယာက္ရဖို႔ဆိုတာမလြယ္ေတာ့ အလုပ္ရွင္ေတြကလည္း နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးသုံးၿပီး လူသစ္ရွာေဖြခဲ့ရတယ္။ အခုဆိုရင္ ျမန္မာျပည္မွာ စား၀တ္ေနေရး အက်ပ္အတည္းရွိေတာ့ ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ ပြဲစားကေနတဆင့္ ကိုယ္လို ခ်င္တဲ့ ပုံပန္းသဏၭာန္၊ အရြယ္အစားအမ်ိဳးမ်ိဳး မွာလို႔ရတဲ့အထိ ျဖစ္သြားၿပီ။ က်မတို႔႐ုံက အထက္တန္း လႊာ႐ုံမဟုတ္ဘူး၊ ေ၀ေနယ်ေတြအတြက္ဖြင့္ထားေတာ့ သာမန္လက္လုပ္လက္စား အလုပ္သမားေတြ အလာမ်ားတယ္။ အခန္းတခါ တက္ရင္ ဘတ္ (၂၀၀)ပဲယူတယ္။ က်မတို႔နဲ႔ ေကာင္မေလးေတြက တေယာက္ တ၀က္ ယူရတယ္။ သူတို႔ကို တလတခါ ေငြရွင္းေပးရတယ္။ တခ်ိဳ႕ ႀကိဳထုတ္တဲ့လူလည္း ရွိတယ္။ ေငြရွင္းတဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ အိမ္လခနဲ႔ ပုလိပ္ေၾကး တေယာက္ (၁,၀၀၀) ႏုတ္တယ္။ သူတို႔ကို ထမင္းေပးတယ္၊ ဟင္းဖိုး (၁) ေန႔ (၂၀) ေပးတယ္။မဲေဆာက္မွာ တႏိုင္တပိုင္အိမ္႐ုံအပါ၀င္ လက္ရွိဖာ႐ုံ (၂၀) ေလာက္ရွိတယ္။ ႐ုံတိုင္း ပုလိပ္ကို လစဥ္ေၾကးေပးရတယ္။ တလ (၈,၀၀၀)ကေန (၁၀,၀၀၀) ၾကားရွိတယ္။ လိုင္းေၾကးေပးထားေတာ့ အဖမ္း အဆီးရွိရင္ ႀကိဳေရွာင္လို႔ရတယ္။ ဘန္ေကာက္ကလာတဲ့ အထူးအဖြဲ႔တို႔၊ စီမံခ်က္အဖြဲ႔စုံတို႔က်ေတာ့ သူတို႔လည္း ဘာမွလုပ္ေပးလို႔မရဘူး။မႏွစ္က က်မတို႔႐ုံကို ၀င္ဖမ္းေတာ့ က်မေယာက်္ားကို ဖာ႐ုံေထာင္မႈနဲ႔ ႐ုံးတင္ တာ ေထာင္ (၂) ႏွစ္နဲ႔ (၇) လက်သြားတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ယခင္က ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းကို ေဒသခံလူမ်ိဳးမ်ားက ဦးစီးလုပ္ကိုင္ၾကရာမွ ယခုအခါ ျမန္မာမ်ား ကိုယ့္နည္း ကိုယ့္ဟန္ျဖင့္ နားလည္မႈယူကာ “အိမ္ဘိ” ဟုေခၚသည့္ (ျပည့္တန္ဆာ) အိမ္႐ုံမ်ားေထာင္ၿပီး ကိုယ့္ အဆက္သြယ္ႏွင့္ကိုယ္ လုပ္စားၾကသည္ဟု လက္ရွိ မဲေဆာက္ ျပည့္တန္ဆာ႐ုံတခုမွ ေခါင္းတဦးျဖစ္သူ ကိုအာႏုိး က ရွင္းျပသည္။
ကိုအာႏုိးက “ကိုယ့္ျမန္မာေတြအခ်င္းခ်င္း အိမ္႐ုံေထာင္ၿပီး လုပ္စားၾကေတာ့ ပိုၿပီး တြက္ေျခကိုက္ တယ္။ ဟန္ျပအေနနဲ႔ အိမ္ေရွ႕မွာ ေစ်းဆိုင္ေလး ဖြင့္ထားမယ္၊ စက္ခ်ဳပ္ဆိုင္ဖြင့္ထားမယ္။ ဟုိတယ္တို႔၊ တည္းခိုခန္းတို႔၊ အျပင္ ေအာ္ဒါတို႔ သြားဖို႔ၾကေတာ့ ဆိုင္ကယ္နဲ႔လုိက္ပို႔ေပးရတယ္။ တခ်ိဳ႕ မိန္းကေလးေတြက မိသားစုရွိေတာ့ ေအာ္ဒါလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဖုန္းနဲ႔ပဲ အဆက္သြယ္လုပ္ရ တယ္” ဟု ေျပာသည္။
ညိဳညိဳဟု အမည္ရွိသည့္ အသက္ (၂၅)ႏွစ္၀န္းက်င္ မိန္းကေလးကလည္း သူမအလုပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရယ္ရယ္ေမာေမာျဖင့္ ယခုကဲ့သို႔ ရွင္းျပသည္။ “ဧည့္သည္ေခၚလို႔ ဟုိတယ္ကိုသြားရင္ က်မေယာက္်ား က ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္နဲ႔ လိုက္ပို႔တယ္။ အလုပ္သြားရင္ တခါတေလ ကေလးပါေခၚသြားရတယ္။ က်မသားေလးက (၁)ႏွစ္ခြဲပဲရွိေသး တယ္။ က်မဧည့္သည္နဲ႔ အခန္းတက္ရင္ က်မေယာက်္ားက ကေလးကိုႏို႔ဘူးတိုက္ရင္း အျပင္က ေစာင့္တယ္။ လူေတြက က်မတို႔လိုလူေတြကိုအျပစ္ေျပာခ်င္ၾကတယ္။ က်မက ခႏၶာကိုယ္ကိုပဲ ေရာင္းတာပါ၊ က်မေမတၱာနဲ႔ ႏွလုံးသားကေတာ့ လင္နဲ႔ကေလးေပၚမွာ အျပည့္အ၀ရွိပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ကို ဂ႐ုမစိုက္ႏုိင္ဘူး၊ ကိုယ့္ကို ထမင္းေကၽြးတာမွမဟုတ္ဘဲ။ က်မတို႔လို ျမန္မာမိသား စု မဲေဆာက္တခြင္မွာ ရာနဲ႔ခ်ီရွိပါတယ္။ က်မေယာက္်ား ပန္းရန္လုပ္ရင္ တေန႔ (၁၀၀) ထက္ပိုမရဘူး၊ မိဘေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြကို ကူညီဖို႔မေျပာနဲ႔၊ ကိုယ္ေတာင္ ထမင္းနပ္မွန္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ အဲ့ဒီေတာ့ ေယာက္်ားက ကေလးထိန္း၊ အႀကိဳအပို႔လုပ္ေပါ့။ ေအာ္ဒါတခါ သြားရင္ (၅၀၀) ရတယ္၊ (၁) နာရီေတာင္မၾကာဘူး၊ ညအိပ္ရင္ (၁,၅၀၀)ရတယ္။ ဗမာျပည္က မိသားစုေတြကို မ်က္ႏွာမ ငယ္ေအာင္ အိမ္နဲ႔ယာနဲ႔ျဖစ္ေအာင္ ကူညီႏိုင္ခဲ့တယ္။ က်မတို႔လို အိမ္ေထာင္သည္ေတြ ဒီအလုပ္ လုပ္စားတာ မဲေဆာက္မွာ ရာနဲ႔ခ်ီရွိတယ္။ ဒီအလုပ္က မိုးရြာတုန္း ေရခံရတာ၊ အရြယ္ရလာရင္ ဘယ္သူမွ ကိုယ့္ကိုသုံးေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဓိကကေတာ့ လင္မယားခ်င္း နားလည္မႈ ရွိဖို႔ပဲလိုတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ပန္းဦးေစ်းကြက္
ပန္းဦးေရာင္းရာမွ ျပည့္တန္ဆာေလာကတြင္ က်င္လည္ခဲ့ရသူ အသက္ (၁၉)ႏွစ္အရြယ္ မေႏြးေႏြးက သူ႕အျဖစ္ကုိ ျပန္ေျပာင္း ေျပာဆုိရာမွာ “သမီးေက်ာင္း (၅)တန္းထိေနခဲ့ဖူးတယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကပါ။ ဟိုမွာသမီးတို႔ေမာင္ႏွမ(၄) ေယာက္ရွိတယ္။ သမီးကအႀကီးဆုံး၊ အေမက သေဘၤာဆိပ္မွာ အေၾကာ္ေရာင္းတယ္။ ေစ်းထဲမွာ ေန႔ျပန္တိုးယူၿပီး အရင္းအႏွီးလုပ္ရတယ္။ အေဖက ေလျဖတ္ထားတယ္၊ လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္ဘူး။ အေမ့လုပ္စာနဲ႔ မိသားစုဘ၀ ဘယ္လိုမွရပ္တည္လို႔မရဘူး။ ေန႔စားလုပ္ရင္ (၁,၅၀၀) က်ပ္ထက္ပိုမရဘူး၊ ဆန္ (၁) ျပည္က (၁,၀၀၀)ေက်ာ္တယ္။ က်မတို႔အိမ္မွာ မနက္(၁)ျပည္၊ ည(၁) ျပည္ခ်က္ရတယ္။ ေနာက္ဆုံး အေမနဲ႔သမီး မဲေဆာက္မွာအလုပ္လာရွာတယ္။ ၾကက္သြန္ခြာတယ္၊ ပန္းရန္လုပ္တယ္၊ အလုပ္က အဆင္မေျပတဲ့ၾကားထဲ ပုလိပ္က ခဏခဏဖမ္းေတာ့ ေနာက္ဆုံးမွာ သမီးတို႔နယ္ကပဲ ေခါင္းလုပ္ တဲ့လူနဲ႔ ဆက္မိတယ္။ အေမက က်မကို မိသားစုအတြက္ က်မကုိေရာင္းဖို႔ေျပာေတာ့ လက္ခံ လိုက္တယ္။ ဘတ္ (၁၅,၀၀၀)နဲ႔ ေစ်းတည့္သြားတယ္။ ေခါင္းနဲ႔တ၀က္စီရတယ္။ သမီးနဲ႔ အိပ္တဲ့ ထိုင္းသူေဌးက သနားလို႔ဆိုၿပီး မုန္႔ဖိုး ဘတ္ (၃,၀၀၀)ေပးတယ္။ ရတဲ့ေငြေတြကို အေမ့ကိုေပးၿပီး အိမ္ျပန္ခိုင္းလိုက္တယ္။ ကိုယ့္ေအာက္က လူေတြက ေက်ာင္းေနေတာ့ အိမ္ကို လစဥ္ပိုက္ဆံပို႔ ေပးရတယ္။ ပါကင္ေဖာက္တဲ့ကိစၥက ဒီလိုရွိပါတယ္။ ပထမတႀကိမ္ ေဖာက္ရင္ (၁၅,၀၀၀)၊ ဒုတိယအႀကိမ္မွာ (၈,၀၀၀)၊ တတိယအႀကိမ္မွာ (၃၀၀၀)ေလာက္ရတယ္။ သုံးႀကိမ္စလုံး သမီးကိုလုပ္တဲ့ အဖိုးႀကီးေတြ ကြန္ဒုံးမသုံးၾကဘူး။ ေနာက္မွ ျပန္စဥ္းစားၿပီး ေတာ္ေတာ္ ေၾကာက္သြားတယ္။ မဲေဆာက္ေဆးရုံႀကီးမွာ ေဆးစစ္ေတာ့ ဒီေန႔ထိ ဘာေရာဂါမွေတာ့ မရွိ္ေသးဘူး” ဟု ေျပာသည္။
ျမန္မာျပည့္တန္ဆာက်န္းမာေရး
မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ရွိ ျပည့္တန္ဆာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည့္တန္ဆာမ်ားသည္ မဲေဆာက္ေဆး ႐ုံႀကီးတြင္ (၃) လတႀကိမ္ ေသြးစစ္ၾကရၿပီး (၁)ပတ္တခါ သားအိမ္စစ္ေဆးမႈ ခံယူရသည္ဟု မဲေဆာက္ေဆး႐ုံႀကီးမွ အထက္တန္းသူနာျပဳတဦးက ေျပာၾကားသည္။ ေဆး႐ုံႀကီးႏွင့္ျပည့္တန္ ဆာ႐ုံမ်ား အၿမဲတမ္းအဆက္အသြယ္ရွိေၾကာင္း၊ လိင္မႈဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ားကူးစက္မႈမျဖစ္ရေအာင္ ပညာေပးအစီစဥ္မ်ားကို ေဆး႐ုံႀကီးႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အခ်ိဳ႕မွ အကူညီေပး လုပ္ေဆာင္ လ်က္ရွိေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။
ေဆးစစ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သြယ္သြယ္အမည္ရွိ မိန္းကေလးက “ေဆးပုံမွန္စစ္ရတာကေတာ့ ကိုယ့္အတြက္ပဲ။ ေဆးလာမစစ္တဲ့လူကို ေဆး႐ုံက သူေဌးမဆီ ဖုန္းနဲ႔ဆက္ၿပီးတိုင္ၿပီဆိုရင္ အတိုင္ခံရတဲ့လူကို ေငြရွင္းတဲ့ရက္မွာဒဏ္ေငြ (၅၀၀) ျဖတ္တယ္။ ေရာဂါျဖစ္ၿပီး ေသတဲ့လူေတြ ရွိေတာ့ရွိတယ္။ ၾကာၾကာမွတခါ ျဖစ္တာပါ။ ဧည့္သည္ေတြကို ကြန္ဒုံးစြပ္ခိုင္းဖို႔၊ ကြန္ဒုံးမပါဘဲ မလုပ္ၾကဖို႔ သတိေတာ့ထားရတယ္။ ဖာက်ိဳးရင္ ေဆးထိုးလို႔ရေပမယ့္ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ျဖစ္ရင္ေတာ့ ဘ၀ဆုံးၿပီ။ တခ်ိဳ႕ဧည့္သည္ေတြက မူးမူး႐ူး႐ူးနဲ႔ အစြပ္ကိုမသုံးခ်င္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း လုပ္ရင္းတန္းလန္းနဲ႔အစြပ္ကိုခိုးျဖဳတ္တာလည္းရွိတယ္။ အႏၱရယ္မ်ားေတာ့ေခ်ာ့ေမာ့ၿပီးေျပာရတယ္။ ေျပာလို႔မရတဲ့အဆုံး ကိုယ္ပဲ အမ်ိဳးသမီးကြန္ဒုံး သုံးရတယ္။ ဘန္ေကာက္မွာ အလုပ္ရမယ္၊ လစာေကာင္းတယ္၊ ေငြလည္းႀကိဳယူလို႔ရတယ္ဆိုၿပီး ပြဲစားက အိမ္ကို ျမန္မာေငြ (၂) သိန္းေပးခဲ့တယ္။ ဒီေရာက္မွပဲ ဒီဘ၀ေရာက္ခဲ့ရတာပါ။ အယုံမလြယ္ၾကဖို႔ ဗမာျပည္က လူေတြကို သိေစခ်င္တယ္” ဟုု ေျပာသည္။
ရန္ကုန္သူ ျဖဴျဖဴကလည္း “သမီးက ဒီအလုပ္ကို ရန္ကုန္မွာကတည္းက လုပ္တာပါ။ မဲေဆာက္မွာက လိမၼာရင္ေငြစုၿပီး အိမ္ကိုေငြပို႔ႏိုင္ေသးတယ္။ ရန္ကုန္မွာက ျပည့္တန္ဆာလုပ္တဲ့ လူမ်ားၿပီး ေပ်ာ္ပါးႏိုင္တဲ့ လူေတြကနည္းေတာ့ တြက္ေျခမကိုက္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မဲေဆာက္ကို လာတာပါ။ ရန္ကုန္မွာက ဆယ္အိမ္မႉး၊ ရာအိမ္မႉး၊ ရဲ၊ မီးသတ္ေတြက အလကားေခၚတာကမ်ားေတာ့ ဒီဘက္ထြက္လာတာက ပိုေကာင္းတယ္ဆိုၿပီး မဲေဆာက္ကို အရင္ေရာက္ေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ အဆက္အသြယ္နဲ႔ေရာက္လာတာပါ။ ဒီမွာက ပုလိပ္ေၾကးေလာက္ပဲေပးရတယ္။ဒါကို က်မတို႔ နားလည္ပါတယ္။ ဖာသည္နဲ႔ရဲဆိုတာက ကိုင္းကၽြန္းမွီ၊ ကၽြန္းကိုင္းမွီပဲ” ဟု ေျပာသည္။
အလုပ္သမား ျမန္မာျပည့္တန္ဆာမ်ားလည္းရွိအေျခေနအရပ္ရပ္၏ တြန္းပို႔မႈေၾကာင့္ မဲေဆာက္ရွိ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံမ်ားမွ အလုပ္သမမ်ားလည္း ျပည့္တန္ဆာေလာကအတြင္း ေရာက္ရွိမႈမ်ားရွိသည္။ ျပည္တြင္းရွိ မိဘမ်ားမွာ အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ စားဝတ္ေနေရး ျပႆနာမ်ားအျပင္ တရားမ၀င္ ထီေလာင္းကစားမႈမ်ားေၾကာင့္ အုိးေပ်ာက္၊ အိမ္ေပ်ာက္ျဖစ္ကာ ပို႔သမွ်ေငြ အလ်ဥ္မမီျဖစ္ၿပီး ေငြေနာက္ လိုက္ရင္းျဖင့္ ျပည့္တန္ဆာျဖစ္သြား သူမ်ားလည္း အမ်ားအျပားရွိသည္ဟု အိမ္ရုံတြင္ လုပ္ကိုင္ေနသူတဦးကလည္း ေျပာသည္္။
မဲေဆာက္ရွိ အႏွိပ္ခန္းမ်ား၊ ကာရာအိုေကဆိုင္မ်ား၊ စားေသာက္ဆိုင္စားပြဲထိုးမ်ားတြင္ ျမန္မာ မိန္းကေလးမ်ားအမ်ားစု လုပ္ကိုင္ေနၾကသည့္ အေၾကာင္းကို စားပြဲထိုးျမန္မာအမ်ိဳးသမီး မႏြဲ႕က “တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း ေရာက္ခါစမွာ ရွက္ေတာ့ ႐ုိး႐ုိးစားပြဲထိုးပဲလုပ္တယ္။ အိမ္က ခဏခဏ ပိုက္ဆံမွာတာလည္းပါတယ္၊ ကိုယ္ကလည္းမဲေဆာက္မွာ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္နဲ႔ အိမ္နဲ႔ ေနခ်င္တာလည္းပါတယ္။ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း အရင္ေရာက္တဲ့သူေတြကလည္း စည္း႐ုံးေတာ့၊ ဆိုင္ပိတ္ခ်ိန္ မနက္ (၂)နာရီဆိုရင္ ဧည့္သည္ေတြနဲ႔ လိုက္အိပ္ေတာ့ တေခါက္ကို(၁,၀၀၀) ေလာက္ရတယ္။ ဆိုင္မွာရတဲ့လခက (၁) လ သုံးေလးေထာင္ထက္ မပိုဘူး။ ဒီလိုပဲ အတုျမင္အတတ္သင္ရာကေန ျဖစ္သြားၾကတာပါ။ အႏွိပ္သည္ေလာကမွာလည္း ေငြရလြယ္ေတာ့ ဗမာျပည္ကလာတဲ့ မိန္းကေလးေတြ တေန႔ထက္တေန႔ ပိုပိုမ်ားလာတယ္။ အႏွိပ္သည္ေတြက် ေေတာ့ တခါႏွိပ္ရင္ (၂) နာရီကို ဘတ္ (၂၄၀)ကိုယ္က (၁၀၀) ပဲရတယ္၊ က်န္တာက အလုပ္ရွင္ ယူတယ္။ ေနထိုင္စားေသာက္ေရးကိုေတာ့ သူတို႔တာ၀န္ယူတယ္။ အဲဒီကေန အစျပဳၿပီး ေနာက္ဆုံးကိုယ့္ကိုယ္ကို ေရာင္းစားတဲ့ဘ၀ကို ေရာက္သြားတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္”ဟု ေျပာသည္။
ဘြဲ႕ရမ်ား၊ ေက်ာင္းဆရာမမ်ားပါ ျပည့္တန္ဆာျဖစ္
ျမန္မာျပည့္တန္ဆာေလာကတြင္ ဘဲြ႔ရေက်ာင္းသူမ်ား၊ ျပည္တြင္းတြင္ ေက်ာင္းဆရာမျဖစ္ခဲ့သူမ်ား၊ သူနာျပဳျဖစ္ခဲ့သူမ်ား၊ ဆယ္တန္းေအာင္သည့္ မိန္းကေလးမ်ားမွာ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ၿမိဳ႕မ်ားျဖစ္ သည့္ ရေနာင္း၊ မဲေဆာက္၊မယ္ဆိုင္ေဒသမ်ားႏွင့္ ဘန္ေကာက္တြင္ အမ်ားအျပားလုပ္ကိုင္လ်က္ ရွိသည္ကို မိစန္းဟု အမည္ခံယူထားသည့္မဲေဆာက္ေရာက္ အထက္တန္းျပဆရာမ တဦးကလည္း ရင္ဖြင့္ေျပာၾကားသည္။
သူမက “ဒီအလုပ္ကို ဘယ္သူမွမလုပ္ခ်င္ပါဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာ ဘြဲ႔ရၿပီးလုပ္စရာ အလုပ္မရွိဘူး။ ရွိျပန္ေတာ့လည္း၀န္ထမ္းလစာနဲ႔ ကုန္ေစ်းႏႈန္းက ဘယ္လိုမွဆက္စပ္လို႔ မရဘူး။ လက္ရွိျမန္မာျပည္အေျခေနနဲ႔ဆိုရင္ လူေမႊးေျပာင္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ စကားႀကီး စကားက်ယ္ ေျပာတယ္လို႔ ေတာ့ မထင္ပါနဲ႔၊ က်မတို႔က စနစ္ဆိုးႀကီးရဲ႕ သားေကာင္ေတြပါ။ ဘြဲ႔ရ ေက်ာင္းဆရာမေတာင္ လူေမႊးမေျပာင္ဘူးဆိုေတာ့ သာမန္လူဆိုရင္ ပိုဆိုးၿပီေပါ့။ ေက်ာင္းဆရာမျဖစ္ၿပီး ဖာသည္ လုပ္ရေကာင္းလားဆိုၿပီး က်မကိုအျပစ္ေျပာတဲ့လူလည္း ရွိပါတယ္။ က်မ သူတို႔ကို နားလည္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ဂ်င္မေလးဂ်မ္းသီခ်င္းထဲကလိုေပါ့၊ ဂ်င္ဆိုတာ သူ႔ဖာသာသူ မလည္တတ္ပါဘူး။ လည္ေအာင္ဖန္တီးေပးတဲ့ အဓိကတရားခံ မရွိေတာ့တဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ ဂ်င္မေလးေတြ ကံေကာင္းလာမွာပါ” ဟုေျပာသည္။
(ဤသတင္းေဆာင္းပါးပါ ကာယကံရွင္မ်ား၏အမည္ရင္းမ်ားကုိ လႊဲေျပာင္းထားသည္)
No comments:
Post a Comment