“အင္န္အယ္လ္ဒီ က ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ျပင္ဆင္ထားပုံမရဘူး၊ လူႀကိဳက္ကေတာ့ မ်ားေနတုန္းပဲ”

၂ဝဝဝ မွ ၂ဝဝ၃ အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ၾသစေၾတးလ်သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္  တာဝန္ယူခ့ဲသူ ထရီဗာဝယ္လ္ဆန္။ ထရီဗာဝယ္လ္ဆန္က ၂ဝဝဝ ကေန ၂ဝဝ၃ အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ၾသစေၾတးလ် သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကာလတုန္းက ျမန္မာစစ္အစိုးရ  အာဏာကို အၾကြင္းမဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ ထားတဲ့ အခ်ိန္ပါ။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြဟာ ၁၉၉၆၊ ၁၉၉၈ ေက်ာင္းသား ဆႏၵျပပြဲ ႏွစ္ခုကို ေအာင္ျမင္စြာ ၿဖိဳခြဲခဲ့ပါတယ္။

အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (NLD)ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိလည္း ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ႏွစ္ႀကိမ္ ခ်ခဲ့ပါတယ္။   ဒုတိယတစ္ႀကိမ္က ေဒၚစုရဲ႕ ယာဥ္တန္းအုပ္စုဖြဲ႔ လုပ္ႀကံ တိုက္ခိုက္ ခံရတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာျဖစ္ၿပီး သတင္း၊ သီခ်င္း၊  ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကား မွန္သမွ် ဆင္ဆာ ျဖတ္ေတာက္ခံရခ်ိန္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဝယ္လ္ဆန္က သံတမန္ ဝန္ထမ္းအျဖစ္ကေန အနားယူၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တက္တက္ၾကြၾကြ ဆက္လက္ ပါဝင္ေနရင္းကေန ၂ဝဝ၃ ေအာက္တိုဘာမွာေတာ့ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံေတာ္ တကၠ သိုလ္၊ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ လူမႈအေျပာင္းအလဲ ဌာနရဲ႕ ျမန္မာျပည္ေရးရာ အဖြဲ႔ဝင္တစ္ဦး ျဖစ္လာပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ေရာက္လာတတ္ၿပီး ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဆာင္းပါးအမ်ားအျပား ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

Konrad Adenauer-Stiftung အဖြဲ႔ရဲ႕ အစီအစဥ္နဲ႔  စက္တင္ဘာလကုန္ပိုင္း ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပတဲ့ “ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ က်င့္ဝတ္မ်ား” ေဆြးေႏြးပြဲမွာ Myanmar Now ရဲ႕ သတင္းေထာက္ခ်ဳပ္က ဝယ္လ္ဆန္နဲ႔ သီးျခား ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။

ေမး ။    ။ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိစဥ္နဲ႔ အခုအခ်ိန္မွာ ဘာေတြ ေျပာင္းလဲသြားၿပီလို႔ ထင္ပါသလဲ။

ေျဖ ။    ။ အရင္တုန္းက ဘယ္ေလာက္အထိ အခက္အခဲေတြ ႀကံဳခဲ့ရတယ္ဆိုတာ မေျပာျပႏုိင္ေအာင္ပါပဲ။ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ ေလာက္တုန္းက လူငါးဦးထက္ပိုၿပီး စုေဝးတာကို အစိုးရက ခြင့္ျပဳမထားပါဘူး။ စာေပစိစစ္ေရးက မစစ္ ေဆးဘဲနဲ႔ ဘာကိုမွ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝလို႔ မရပါဘူး။ အခုအခါမွာေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ ရလာပါၿပီ။ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ လြတ္လပ္စြာ ဖြဲ႔စည္းခြင့္၊ ေတြ႔ဆံုခြင့္နဲ႔ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာင္းလဲမႈေတြ အမ်ားႀကီး ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဆႏၵျပဖို႔ စီစဥ္သူအခ်ဳိ႕ဟာ ခြင့္ျပဳမိန္႔က်မွာ မဟုတ္မွန္း သိသိနဲ႔ တမင္စီစဥ္တယ္၊ ၿပီးေတာ့ ဆႏၵျပၿပီး အဖမ္းခံရေအာင္ လုပ္တယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ ထင္တယ္။ ဆႏၵျပပြဲေတြ၊ ေတြ႔ဆံုပြဲေတြအတြက္ ခြင့္ျပဳခ်က္ေပးရ မယ့္ အရာရွိေတြကလည္း မၾကာခဏဆိုသလို ဘာမွ အေၾကာင္းမျပန္ အေျဖမေပးၾကတာဟာ သူတို႔ကိုယ္တုိင္ ဘယ္လို ဆုံးျဖတ္ရမယ္မွန္း မသိလို႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ ဟိုးအရင္က အေတြးအေခၚေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။

၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္ ကြ်န္ေတာ္ဒီမွာ ရွိတုန္းက ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ တစ္သီးပုဂၢလ အမတ္ေလာင္းေတြအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ သူေတြက သူတို႔ေတြ ဘာလုပ္လို႔ရတယ္၊ ဘာကုိေတာ့ လုပ္လို႔ မရဘူးဆိုတ သိၾကတာ မဟုတ္ ဘူး။ ဆိုပါစို႔ ...တစ္အိမ္အိမ္မွာ အစည္းအေဝး လုပ္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီအစည္းအေဝးကို တက္ရင္ အဖမ္းခံရမွာ၊ ေႏွာက္ယွက္ခံရမွာကို အိမ္နီးခ်င္းေတြက ေၾကာက္ၾကတယ္။ တကယ္ကို ခက္ခက္ခဲခဲပါပဲ။ ကြ်န္ေတာ္ၾကားရသ ေလာက္ အဲဒီလို အေနအထားေတြ နည္းနည္း က်န္ေနပါေသးတယ္။ ေနာက္ေတာ့လည္း ေျပာင္းလဲ သြားႏုိင္ပါတယ္။

အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ၊ မူးယစ္ေဆးဝါး တရားမဝင္ ေရာင္းဝယ္မႈ၊ လူကုန္ကူးမႈတို႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရဘက္က ဝန္ခံ ေျပာၾကားတာေတြ ပိုရွိလာပါတယ္။ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ ဝန္းက်င္ေလာက္ကကိုပဲ ဒီနယ္ပယ္ေတြမွာ တိုးတက္စ ျပဳေနပါၿပီ။ ျမန္မာအစိုးရက ေငြေၾကးခဝါခ်မႈ တုိက္ဖ်က္ေရး လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တာ ကြ်န္ေတာ္ မွတ္မိပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒၾကမ္း ၇ ခုရခဲ့ၿပီး အဆင့္တိုင္း မွာျပည္သူေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြး ညိႇႏႈိင္းပါတယ္။ သူတို႔ေဆြးေႏြးတဲ့ ပုံက ခင္ဗ်ားတို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ နားလည္ထားတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့လည္း ႀကိဳးေတာ့ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကပါ တယ္။  အေသးစား စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းေတြ ထပ္ၿပီး ေပၚလာတယ္။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ ပိုလုပ္လာႏုိင္ၾကတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ဒီမွာ သံအမတ္တာဝန္ ယူတုန္းမွာပဲ တကၠသိုလ္ေတြ ကိုျပန္ဖြင့္ေန ၿပီ။ေက်ာင္းသား ေတြ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပဲ ဘြဲ႔ရကုန္ၾကတယ္။ အလုပ္ေတာ့ မရၾကဘူးေပါ့။  

ေမး ။    ။ ဘယ္က႑ေတြမွာ မေျပာင္းလဲေသးဘူးလဲ။

ေျဖ ။    ။ စစ္တပ္က ျပစ္ဒဏ္ကင္းလြတ္ခြင့္ ရေနတာ၊ အင္အားအလြဲသံုးစား လုပ္ေနတာေတြကေတာ့   အမ်ားႀကီး မေျပာင္းေသးဘူးေပါ့။ နည္းနည္း တိုးတက္လာေပမယ့္ လံုေလာက္ၿပီလို႔ေတာင္ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ စစ္တပ္ က သူတို႔ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ေျမသိမ္းေနတုန္းပါ။ ဒါကေတာ့ တကယ့္ကို စိတ္ပ်က္စရာေပါ့။ စစ္တပ္က ေနာက္ ကြယ္မွာ ဆက္ၿပီး ခ်ဳပ္ကိုင္ေနတုန္းပါ။ အေကာင္းဘက္ကိုေ႐ြ႕ လာမွာေလးေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ သူတို႔ အရင္လိုေတာ့ သိပ္ၿပီး တူးတူးခါးခါး မလုပ္ေတာ့ဘူး။ သူတို႔ကို လာကန္႔သတ္ဖို႔ေတာ့ ဘယ္သူ႔ကုိမွ  ခြင့္မျပဳေသးပါဘူး။

တရားစီရင္ေရး စနစ္ကလည္း မေျပာင္းလဲေသးပါဘူး။ အက်င့္ပ်က္ျခစား၊ အရည္အခ်င္း မျပည့္ဝတဲ့ တရား သူႀကီးေတြ ရွိေနတုန္းပဲ။ ရန္ကုန္မွာ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈေတြက ပိုဆိုးလာတယ္၊  လမ္းေတြက လည္းအမ်ားႀကီး မေျပာင္းလဲေသးဘူး။ ႏို္င္ငံရဲ႕ ၾကြယ္ဝ တိုးတက္မႈဟာလည္း အမ်ားႀကီး မရွိေသးဘူး။ တစ္နည္းေျပာရရင္ တိုးတက္မႈ နည္းနည္း ေလာက္ေလး ရွိတာေတာင္ အဲဒါကို ျပည္သူလူထုႀကီးက မခံစားရဘူး။ စီးပြားေရး ေကာင္းမြန္လာမႈအေပၚ ျပန္လည္ ခြဲေဝ အသံုးခ်ဖို႔ ေကာင္းမြန္တဲ့စနစ္ မရွိဘူး။ မူဝါဒခ်မႈ စနစ္ေတြ၊ အစိုးရရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ေတြက က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးနဲ႔ အျခားက႑ေတြမွာ တိုးတက္ဖို႔ရာအတြက္ အမ်ားႀကီး ဖြံ႔ၿဖိဳး မလာေသးပါဘူး။ က်န္းမာေရး က႑မွာ ဘ႑ာေငြတစ္ဆင့္ ခြဲေဝသံုးစြဲမႈ လုံးဝကို တိုးတက္မလာေသးဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ တကယ္ရွိရမယ့္ ပုံစံမ်ဳိး ထက္ ပိုဆင္းရဲတဲ့ ပုံစံမ်ဳိး ေပါက္ေနတာပါ။

ေမး ။    ။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔အေပၚ သမိုင္းေၾကာင္းက ဘယ္လို အဆံုးအျဖတ္ ေပးသြားမယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။

ေျဖ ။    ။ သမိုင္းေၾကာင္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျပန္ၿပီး တန္ဖိုးျဖတ္မယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ သူက သန္႔စင္ မြန္ျမတ္သူ တစ္ဦးအျဖစ္နဲ႔ အၿမဲ သတ္မွတ္ ခံသြားရမွာပါ။ သူ႔ကို ႏိုင္ငံေရးပါး မဝဘူး၊ အတၱလည္း ႀကီးတယ္လို႔ ထင္ထားၾကတဲ့ ျမန္မာေတြ အမ်ားႀကီးရိွတာ ကြ်န္ေတာ္ သိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုလည္း  အၿမဲတမ္း ထင္ေနၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံတကာ မီဒီယာေတြအေနနဲ႔ ဒီလို ကိစၥမ်ဳိးေတြကို မေဖာ္ျပခ်င္ပါဘူး။

ဦးသိန္းစိန္ကိုက်ေတာ့ ေလွ်ာ့တြက္ထားၾကၿပီး ထိုက္သင့္သေလာက္ တန္ဖိုးထား မခံရဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ သူလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ဟာေတြ ျပည့္ျပည့္ဝဝ မေဆာင္႐ြက္ရေသး၊ အေကာင္အထည္ အေဖာ္မခံရေသး ေတာ့ ျဖစ္သင့္ ျဖစ္ထုိက္သေလာက္၊ ရသင့္သေလာက္ ရလဒ္ေကာင္းေတြ မ်ားမ်ားစားစား ရမလာခဲ့ပါဘူး။

အမွန္တကယ္ေတာ့ သူက တမူထူးျခားတဲ့ စြမ္းေဆာင္ရည္ရွိတဲ့ လူေတာ္သူတစ္ဦးလို႔ ထင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ အၿမဲ ေရးခဲ့သလိုပါပဲ အေျပာင္းအလဲေတြ အားလံုး၊ ျပဳျပင္မႈေတြ အားလံုးဟာ သူ႔ဆီကေနပဲ လာခဲ့တာပါပဲ။ အေျခခံဥပ ေဒ ေရးဆြဲတုန္းက သူႀကီးၾကပ္ခဲ့တာပါ။ ဒီအေျခခံ ဥပေဒထဲမွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ေတြ ပါပါတယ္။  တကယ္ လည္း ဒါဟာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရမယ့္ အရာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း အျခားဥပေဒေတြနဲ႔ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ လိုတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဦးသိန္းစိန္က နည္းနည္းေတာ့ တမူကြဲေအာင္ လုပ္ခဲ့တယ္လို႔ ထင္တယ္။ ေငြေၾကးလဲလွယ္မႈ ႏႈန္းလိုဟာမ်ဳိး ကိစၥတခ်ဳိ႕ကို သူတို႔ လုပ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ ဘယ္ေတာ့မွ ဒီေငြလဲႏႈန္း ကိစၥကို ကိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ လူေတြက အၿမဲေျပာခဲ့ၾကေပမယ့္ သူတို႔ ကိုင္တြယ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္လည္း ကိုင္တြယ္ခဲ့ပါတယ္။

Mizzima - News in Burmese