သံလြင္ျမစ္ေပၚတြင္ တည္ေဆာက္မည့္ မုိင္းတုံေရကာတာ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ EIA /SIA လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ၾသစေၾတးလ်ကုမၸဏီ SMEC အား ေဒသခံမ်ား ကန္႔ကြက္

သံလြင္ျမစ္ေပၚတြင္ တည္ေဆာက္မည့္ မိုင္းတံုေရကာတာ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ပုိင္းတြင္ လူမႈအသုိင္းအ၀န္းထိခိုက္မႈ အကဲျဖတ္ျခင္းႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခုိက္မႈအကဲျဖတ္ ျခင္း (EIA /SIA) လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ ၾသစေၾတးလ်ကုမၸဏီ ွ SMEC (Australia’s Snowy Mountains Engineering Corporation) ကုိ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း Shan Human Rights Foundation ၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။

မုိင္းတုံေရကာတ ာစီမံကိန္းသည္ တ႐ုတ္၊ ထိုင္းႏွင့္ ျမန္မာကုမၸဏီမ်ားျဖစ္ သည့္ China’s Three Gorges Corporation (တရုတ္)၊ the Electricity Generating Authority of Thailand (ထုိင္း)၊ International Group of Entrepreneurs (ျမန္မာ) ႏွင့္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ၀န္ႀကီးဌာနတို႔ လုပ္ေဆာင္သြားမည့္ စီမံကိန္း ျဖစ္သည္။

မိုင္းတံုေရကာတာသည္ ေရကာတာအျမင့္ ၂၄၁ မီတာရွိၿပီး ေရအားလွ်ပ္စစ္ ၇၀၀၀ မီတာ၀ပ္ကုိ ထုတ္လုပ္ ႏိုင္မည္ျဖစ္ကာ ရာခုိင္ႏႈန္း ၉၀ ကုိ ထုိင္းႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ တင္ပို႔ေရာင္းခ် သြားမည္ျဖစ္သည္။ မိုင္းတံု ေရကာတာ၏ ေရေလွာင္ကန္သည္ ၆၄၁ ကီလုိ မီတာ စတုရန္းပတ္လည္ရွိၿပီး ေရေလာင္ ကန္မွေရသည္ ရွမ္းျပည္နယ္ တစ္ေလွ်ာက္၏ သံုးပံုႏွစ္ပုံအထိ ေရျမင့္တက္ လာေစမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

မုိင္းတုံေရကာတာ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေရးအတြက္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အတြင္း EIA/SIA ျပဳလုပ္ရာတြင္ ကြန္ဟိန္းၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ မုိင္းတုံၿမိဳ႕နယ္ေဒသခံ မ်ားက SMEC (Australia’s Snowy Mountains Engineering Corporation) အား ပိတ္ပင္တားဆီးခဲ့ၾကၿပီး ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ပုိင္းရွိ ၿမိဳ႕ နယ္မ်ားအတြင္း EIA/SIA ဆက္လက္ ျပဳလုပ္ရာတြင္လည္း ႏုိင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ ေဒသခံလူထု ဆန္႕က်င္မႈေၾကာင့္ ယင္းတုိ႔၏ အကဲျဖတ္လုပ္ငန္းမ်ား ေႏွာင့္ေႏွးခဲ့သည္။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၆ ရက္တြင္ SMEC ကုိယ္စားလွယ္ေလးဦး ‘၀’ ၿမိဳ႕ေတာ္ ပန္ဆန္းသုိ႔ သြားေရာက္၍ ‘၀’ အထူးကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသအတြင္း ကြင္းဆင္းေလ့လာခြင့္ ေတာင္းခံရာတြင္ ‘၀’ ျပည္တပ္မေတာ္ UWSA ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ႏုိင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈေၾကာင့္ ယင္းတုိ႔ေဒသအတြင္း လုပ္ေဆာင္ခြင့္ မျပဳခဲ့ ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ေဖာ္ျပထားၿပီး ဆက္လက္ေဆြးေႏြးလုိပါက ေနာက္လမ်ားတြင္ လာေရာက္ေဆြး ေႏြး ႏုိင္သည္ဟု ထပ္မံတုံ႕ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။ 

ထုိသုိ႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ လြန္ခဲ့ေသာ ဇြန္လအေစာပုိင္း မုိင္းတုံၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ‘၀’ ျပည္တပ္မေတာ္ UWSA ႏွင့္ ျမန္မာအစုိးရစစ္တပ္တုိ႔ ျပႆနာျဖစ္ပြား ခဲ့ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ႏုိင္ၿပီး ‘၀’ ေဒသအတြင္း ၀င္ေရာက္ေလ့လာ အကဲျဖတ္ေရး တားျမစ္ခံရျပီးေနာက္ SMEC သည္ မုိင္းတုံေရကာတာ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ သံလြင္ ျမစ္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းရွိ ‘၀’ ေဒသအတြင္း ၀င္ေရာက္ေလ့လာ အကဲျဖတ္ျခင္းလုပ္ငန္း မလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ ေတာ့ေၾကာင္း သိရသည္။ သို႔ေသာ္ SMEC အေနႏွင့္ ‘၀’ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသ၏ ေတာင္ဘက္ပုိင္းရွိ မုိင္းျပင္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ အခ်က္အလက္ ေကာက္ယူ အကဲျဖတ္ ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ဇူလုိင္လ ပထမပတ္အတြင္း SMEC ၏ အခ်က္အလက္ ေကာက္ယူသူ မ်ားကတာေကာ့ ေျမာက္ဘက္ သံလြင္ျမစ္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္း ဟုိလိန္းရြာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတုိက္ အနီးတြင္ သြားေရာက္ေကာက္ယူခဲ့ၿပီး အဆိုပါ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတုိက္သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀၀ ေက်ာ္ၾကာ တည္ထားကုိး ကြယ္ခဲ့သည့္ ေရွးေဟာင္း ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းျဖစ္ၿပီး မုိင္းတုံေရကာတာ တည္ေဆာက္လိုက္ပါက ေရေအာက္ နစ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္သြား မည့္ ေက်ာင္းတုိက္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသည္ ရွမ္းျပည္နယ္ အတြင္း နာမည္ႀကီး သမုိင္း၀င္ ေက်ာင္းတုိက္တစ္ခု ျဖစ္သကဲ့သုိ႕ ႏွစ္စဥ္မတ္လအတြင္း က်ေရာက္သည့္ တေပါင္းလျပည့္ေန႕ပြဲတြင္ ကြၽန္းတစ္ေထာင္ေခၚ (ကြန္ဟိန္း) ေဒသခံ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ သြားေရာက္ ပူေဇာ္ၾကေသာ ေဒသခံမ်ား ကိုးကြယ္ ရာ ေနရာျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ဟုိလိန္းေဒသအတြင္း SMEC မွ အခ်က္အလက္ေကာက္ယူ ၿပီးစီးခဲ့ေသာ ရြာမ်ားမွာ ၀မ္ဟုိနား၊ ၀မ္ေဆာ့၊ ၀မ္ခုံက်ံႏွင့္ ၀မ္မြန္းတုိ႔ျဖစ္ၿပီး အခ်ိန္ကုန္ခံ လာေရာက္ေျဖၾကား ေပးသည့္အတြက္ေၾကာင့္ဟုဆိုကာ လြယ္ အိတ္၊ အခ်ဳိရည္ႏွင့္ မုန္႔မ်ား လက္ေဆာင္ေပးခဲ့သည္။

ဇူလိုင္ ၁၇ ရက္မွ ၂၆ ရက္အထိ SMEC ကုမၸဏီသည္ မုိင္းျပင္းၿမိဳ႕နယ္ ေတာင္ဘက္ မုိင္းပုလုံ ေခၚ (မုိင္းပု ႀကီး) ဧရိယာတြင္ EIA/SIA ထပ္မံေကာက္ယူခဲ့သည္။ ၀မ္မုိင္းပုလုံ (မိုင္းပုႀကီးရြာ)သည္ မုိင္းတုံေရကာတာ ၏ အေရွ႕ေျမာက္ ဧရိယာအတြင္း တည္ရွိၿပီး မိုင္းတံုေရကာတာ တည္ေဆာက္လိုက္ပါက အနိမ့္ပုိင္းေဒသ မ်ား ေရလႊမ္းမုိးမည့္ ေဒသမ်ားျဖစ္သည္။ ဇူလိုင္ ၁၈ ရက္တြင္ မုိင္းပုလုံ (မုိင္းပုႀကီး)ေက်းရြာအတြင္းရွိ ၀ိန္းေဟာင္ရြာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္ SMEC ကုမၸဏီက ရြာေပါင္း ၁၄ ရြာမွ ရွမ္း၊ လားဟူႏွင့္ ပေလာင္ရြာသူ ရြာသားမ်ား တစ္မိသားစု တစ္ေယာက္ႏႈန္း အစည္းအေ၀း ေခၚယူခဲ့သည္။

သုိ႔ေသာ္ အဆိုပါ အစည္းအေ၀းကို ရြာသူရြာသား ၃၀ ဦးသာ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး မိုင္းတံု ေရကာတာ တည္ေဆာက္ပါက ဤဧရိယာမ်ားသည္ ေရလႊမ္းမုိးမည္ဟု SMEC ကုမၸဏီက ရြာသားမ်ားကုိ ေျပာဆိုခဲ့ သည္။ သုိ႔ပါ၍ ေရကာတာေၾကာင့္ ထိခုိက္ခံရမည့္ ရြာမ်ားအား အခ်က္အလက္ ေကာက္ယူရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ထုိအစည္းအေ၀းတြင္လည္း လြယ္အိတ္၊ အခ်ဳိရည္ႏွင့္ မုန္႔မ်ားလက္ေဆာင္ ေပးခဲ့သည္။ ထုိအစည္းအေ၀း ေျပာၾကားမႈသည္ ရြာသူရြာသားမ်ားကုိ လႈပ္ႏႈိးေစခဲ့ျပီး ယင္းတုိ႔၏ ရြာမ်ားတြင္ SMEC ကုမၸဏီအား အခ်က္အလက္ ၀င္ေရာက္ေကာက္ယူခြင့္ မျပဳေတာ့ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ SMEC သည္ ရြာေလးရြာကုိသာ အခ်က္အလက္ ေကာက္ယူႏုိင္ ခဲ့ၿပီး က်န္ေသာရြာမ်ားအတြင္း ၀င္ေရာက္ေကာက္ယူမႈ မျပဳႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

SMEC ကုမၸဏီအားရြာအတြင္း ၀င္ခြင့္မျပဳသည့္ရြာမ်ားမွာ ၀မ္စြမ္ေတာင္း၊ ၀ိန္းစန္း၊ ၀ိန္းေကာ၀္၊ ပင္းဆန္း၊ လြမ္းေက်ာက္၊ နားေလး၊ ၀မ္ခြမ့္၊ ၀မ္မုိင္၊ တာကူးႏွင့္ ကုန္းလင္ရြာတုိ႔ျဖစ္ၿပီး ၎တုိ႔ေကာက္ယူႏုိင္သည့္ ရြာမ်ားမွာ ၀မ္ကိန္းဟင္၊ ၀မ္တုံ၊ ၀ိန္းေဟာင္ႏွင့္ ၀မ္ကြန္ေကာက္တုိ႔ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ စာရင္း၀င္ ေရာက္ ေကာက္ယူမႈ မျပဳသည့္ ရြာမ်ားမွ ရြာႏွစ္ရြာသည္ သံလြင္ျမစ္ကမ္းေပၚတြင္ တည္ရွိသည္။

ဇူလိုင္၂၁ ရက္တြင္ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က မုိင္းပုလုံ (မုိင္းပုႀကီး)ေက်းရြာတြင္းရွိ ၀ိန္းေဟာင္ရြာတြင္ ပါတီ႐ုံးဖြင့္ပြဲ က်င္းပခဲ့သည္။ ထုိ႔အတူ ညေနခင္းပုိင္း ၀ိန္းေဟာင္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္ သင္တန္းျပဳလုပ္ ရာ ရြာသားေပါင္း ၃၀၀ ဦး ေက်ာ္တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ထုိသင္တန္းတြင္ မုိင္းတုံေရကာတာ လုိခ်င္၊ မလုိခ်င္ေမးျမန္းရာ ရြာသူရြာသားမ်ား အားလုံးက မလုိခ်င္ၾကေၾကာင္း လက္ေထာင္ၿပီး ေျပာၾကား ခဲ့သည္။

ဇူလိုင္ ၁၈ ရက္မွ ၂၁ ရက္တြင္ SMEC ကုမၸဏီက ေဆာင္လတ္ရြာ (၂ မုိင္ရြာ) တာေကာ့ သံလြင္ျမစ္ကူး တံတား၏ အေရွ႕ဘက္ ႏွစ္မုိင္အကြာ (၂ မုိင္ရြာ)တြင္ ေလ့လာအကဲျဖတ္အခ်က္မ်ား ေကာက္ယူခဲ့သည္။ ယင္းရြာသည္လည္း ေရကာတာ တည္ေဆာက္ပါက ေရေအာက္ေရာက္ရွိသြားမည့္ ရြာတစ္ရြာ အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ SMEC ကုမၸဏီသည္ ၁၂၀ အိမ္ေျခရွိ ၂ မုိင္ရြာ၏ သုံးပုံႏွစ္ပုံကုိ အခ်က္အလက္ ေကာက္ယူႏုိင္ၿပီး က်န္အိမ္ေျခ ၄၀ မွ ရြာသူရြာသားမ်ားသည္ ကုမၸဏီေမးသည့္ ေမးခြန္းမ်ားကုိ ေျဖၾကားရန္ ျငင္းပယ္ခဲ့သည္။ 

SMEC ေလ့လာအကဲ ျဖတ္ခ်က္ေကာက္ယူရရွိခ်က္မွရလဒ္သည္ ေရကာတာတည္ေဆာက္ေရး အေထာက္ အကူျပဳခ်က္ ျဖစ္ခဲ့မည္ကုိ ရြာသားမ်ား အလြန္ေၾကာက္ၾကသျဖင့္ ေဒသခံရြာသား ၈၀ ဦးခန္႔သည္ (ဇူလိုင္ ၂၁ ရက္) မြန္းလြဲပုိင္းတြင္ ၂မုိင္ ရြာဘုန္းႀကီးေက်ာင္း အတြင္းစု႐ုံးကာ ေရကာတာ လက္မခံေၾကာင္း ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။

ဇူလိုင္ ၂၂ ရက္တြင္ ရြာသားမ်ားက SMEC မွ လက္ခံရရွိထားေသာ လြယ္အိတ္မ်ား အခ်ဳိေရပုလင္းမ်ားကုိ SMEC ကုမၸဏီ၏ အခ်က္အလက္ ေကာက္ယူသူမ်ားထံ ျပန္လည္ေပးအပ္ခဲ့ၿပီး ထုိသို႔ျပန္လည္ ေပးအပ္ရာ တြင္ ေရကာတာ ဆန္႔က်င္ေရးပိုစတာကတ္မ်ားႏွင့္အတူ ေပးအပ္ခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထား ခ်က္အရ သိရသည္။

Eleven Media Group