ေဒသအစိုးရမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ပါဝင္ႏုိင္ေရးအတြက္ ခြဲတမ္းစနစ္ က်င့္သံုးရန္ ႀကိဳးစားေန

ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ေဒသအစိုးရမ်ား၏ လုပ္ငန္းတြင္ပါဝင္မႈ နည္းပါးေနသျဖင့္ ခြဲတမ္းစနစ္ (Quoto System) ကို က်င့္သုံးရန္ The Asia Foundation ႏွင့္ ျမန္မာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အရင္းအျမစ္ အဖြဲ႕အစည္း (MDRI) တို႔ ပူးေပါင္း ထုတ္ထားသည့္ စာတမ္းတြင္ အႀကံျပဳထားေၾကာင္းသိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ေဒသ အစိုးရ၏ လုပ္ငန္းတြင္ ၅. ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ သာရွိေသးေၾကာင္း၊ အာရွႏိုင္ငံ ၁၈၀ ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ ၾကည့္မည္ဆုိပါက အလြန္ပင္နည္းေနေၾကာင္း ျမန္မာ အမိ်ဳးသမီးမ်ား၏ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး တို႔ကိုလည္း အမ်ိဳးသားႏွင့္ တန္းတူညီမွ် ျဖစ္သင့္ေၾကာင္း MDRI မွ Paul Minoletti ကေျပာၾကားခဲ့သည္။

“က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ၂၀၁၅ ခုနစ္ေနာက္ပိုင္း ၿပီးရင္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပိုပါလာမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားလူငယ္ေတြလည္း ပိုပါဝင္ဖို႔ လုပ္ေနတယ္ဆုိတာ သိရပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ လႊတ္ေတာ္မွာ ပါဝင္မႈ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကေန ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ျမင့္တက္လာဖို႔ အတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး ခြဲတမ္းစနစ္ကို ႀကိဳးစားေနပါတယ္” ဟု Paul Minoletti က ေျပာသည္။

အဆိုပါ စာတမ္းကို ကခ်င္၊ ကရင္၊ ေနျပည္ေတာ္ႏွင့္ ရန္ကုန္ရွိ ဘာသာေပါင္းစံု ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္း INGO၊ NGO မ်ားႏွင့္ အသက္ ၃၀ မွ ၅၀ အၾကားရွိ ပညာတတ္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္း၍ စစ္တမ္းယူ ျပဳစုထားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း MDRI မွ Paul Minoletti က ရွင္းျပသည္။

“စာတမ္းကို အခ်ိန္ေလးလေလာက္ပဲ ယူၿပီး လူအေယာက္ သံုးဆယ္ေက်ာ္နဲ႔ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ကခ်င္ကိုဘာလုိ႔ ေရြးခ်ယ္လဲ ဆုိတာကေတာ့ အားလံုးသိၿပီးသာပါ။ ကရင္ကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပိုုင္းမွာ ပါဝင္ပတ္သက္မႈေတြ ရွိၿပီး စိတ္ဝင္စားလာလို႔ပါ” ဟု ၎ ကထပ္မံဆုိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါဝင္မႈ နည္းပါးေနသည့္ အတြက္ ခြဲတမ္းစနစ္ကို က်င့္သံုးရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ ေသာ္လည္း အတိုက္အခံ ပါတီမ်ားႏွင့္ အစိုးရပါတီမ်ားက ထုိစနစ္ကို မက်င့္သံုးရန္ သေဘာတူညီမႈ ျပဳလုပ္ထားခဲ့ရ ေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ထုိက္သင့္သည့္ ေနရာရရွိေစေရး အတြက္ ဥပေဒတရပ္ လုိအပ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာေဒၚ ျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာသည္။

“အစိုးရအဖြဲ႕နဲ႔ လႊတ္ေတာ္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပါဝင္လာဖုိ႔အတြက္ ဖန္တီးေပးရမယ္၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ နည္းပါးတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေရးရာနဲ႔ သက္ႀကီး ရြယ္အိုကိစၥက္ို အဓိက ေျပာတာ အမ်ိဳးသမီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေတြပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြ အမတ္ေလာင္း အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ အေရြးခ်ယ္ခံဖုိ႔အတြက္ေငြေၾကး ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးဖို႔ လုပ္ေပးသင့္တယ္” ဟု ေဒါက္တာ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ဆုိသည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ေဆာင္သည့္ ေနရာတြင္ အမ်ိဳးသမီး အခန္းက႑သည္ အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္သည့္ အခါတြင္လည္း အမ်ိဳးသမီးမ်ား အေရွ႕ထြက္ေျပာရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကိုေနရာ ေပးသင့္ေၾကာင္း Care Myanmar မွ အႀကံေပးသူ တဦးျဖစ္သည့္ ေဒၚနန္းျဖဴျဖဴလင္း က ေျပာသည္။

“အမ်ိဳးသမီးေတြကို ရပ္ကြက္နဲ႔ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေတြမွာ ပါဝင္ဖို႔ ေနရာ ေပးသင့္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလုပ္ဖုိ႔ အရည္အခ်င္း ျပည့္တာေတာင္ ျပည္သူေတြက လက္မခံၾကဘူး။ ဘာလုိ႔လဲ ဆိုေတာ့ ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးဆုိတာက ညသန္းေခါင္မွာ ထၿပီး ေက်းရြာ ကိစၥ ေဆာင္ရြက္ရတယ္ေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြကိုမခန႔္ၾကဘူး။ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ လံုၿခံဳမႈ ရွိမယ္ဆိုရင္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေကာင္းတာေပ့ါ” ဟု ေဒၚနန္းျဖဴျဖဴလင္းက ဆုိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢ၏ “အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ပေပ်ာက္ေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္” (CEDAW) တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုး ထားေသာ္လည္း အမ်ိဳးသမီးအခြင့္ အေရး ကာကြယ္ေပးျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားသည္ ထိေရာက္မႈမရွိေၾကာင္း အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုလ်က္ရွိသည္။

ဧရာ၀တီ