ရခုိင္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဒုကၡသည္ေတြ အခက္အခဲ ကုလေထာက္ျပ

ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းက ပဋိပကၡဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ အကူ အညီေတြ အျပည့္အ၀ေပးႏိုင္ဖို႔ အဟန္႔အတားအေတာ္မ်ားမ်ား ရိွေနတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာကူညီမႈဆိုင္ရာ လက္ေထာက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Kyung-Wha Khan က ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့မတ္လတုန္းက စစ္ေတြမွာ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး႐ံုးေတြ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခံရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ဟာလည္း၊ ကူညီေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္ လံုၿခံဳေရးအရ စိုးရိမ္စရာအေျခအေန ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါ တယ္။

လက္ေထာက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Khan ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္း ပတ္က သြားေရာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္၊ မေန႔တုန္းက နယူးေယာက္ ကုလသမဂၢ ႐ံုးခ်ဳပ္မွာ ျပဳလုပ္သြားတဲ့ လက္ေထာက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Kyung-wha Khan ရဲ႕ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း အခုလို ေျပာဆို ေ၀ဖန္ခဲ့တာပါ။ 

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ႏိုင္ငံတကာ လူသားခ်င္းစာနာကူညီမႈ လုပ္ငန္းေတြကို ေလ့လာသံုးသပ္ဖို႔ သြားေရာက္ ခဲ့တဲ့ လက္ေထာက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Kyung-wha Khan ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ျခမ္း ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္က ဒုကၡသည္စခန္းအခ်ိဳ႕ကို သြားေရာက္ ၾကည့္႐ႈခဲ့ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ လူသားခ်င္း စာနာကူညီမႈေတြ ေရာက္ရိွႏိုင္ေရးမွာ အခက္ အခဲေတြ ရိွတာတူညီေပမဲ့ ဘယ္လိုေၾကာင့္ ခက္ခဲသလဲဆိုတဲ့ မတူညီတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြေတာ့ ရိွေန တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းမွာဆိုရင္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ တ၀က္ေလာက္ပဲ အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ နယ္ေျမထဲမွာရိွၿပီး KIO ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ရာနယ္ေျမထဲမွာရိွတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေတြေရာက္ဖို႔ အကန္႔အသတ္ေတြ အေတာ္ႀကီးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာေတာ့ ကူညီေရးအတြက္ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္း အေတာ္မ်ားမ်ား ရိွေနတယ္လို႔ လက္ေထာက္ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Kyung-wha Khan က ေျပာပါတယ္။

“ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို လူသားခ်င္း စာနာကူညီမႈေတြ ေပးႏိုင္ဖို႔မွာ အဟန္႔အတားကိစၥ အေတာ္မ်ားမ်ား ရိွေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို သြားလာေရးက အေတာ္ႀကီး ခက္ခဲပါတယ္။ ဥပမာဆိုရရင္ ဒုကၡသည္ စခန္းတခုကို သြားရာမွာ စစ္ေတြကေန ေလွနဲ႔ ၂ နာရီ သြားခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီက ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းဆီကို ေရာက္ဖို႔ဆုိတာ အေတာ္ႀကီး ခက္ခဲပါတယ္။ ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္း စာနာကူညီမႈေတြကို ဘက္လိုက္မႈမရိွဘဲ အေကာင္းဆံုး ေဆာင္ရြက္ေပမဲ့လည္း၊ ေဒသခံ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္း စာနာကူညီမႈ လုပ္ငန္းအေပၚ ယံုၾကည္မႈ မရိွတာကလည္း အခက္အခဲတရပ္ပါ။ အေျခခံကေတာ့ ကုလသမဂၢ အကူအညီေတြဟာ မူဆလင္ေတြအတြက္ ဘက္လိုက္ ေဆာင္ရြက္ေပးေန တယ္လို႔ ေဒသခံရခိုင္ေတြက ထင္ျမင္ယူဆၾကတာပါ။ 

ကုလသမဂၢ လုပ္ငန္းအေပၚ ေဒသခံေတြက မယံုၾကည္တာ၊ တခါတရံမွာ ရန္လိုတာေတြဟာ အကူအညီ သြားေရာက္ေပးႏိုင္ဖို႔ အခက္အခဲ ရိွေစပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက အဟန္႔အတား ကိစၥရပ္ေတြလည္း ရိွပါတယ္။ အကူအညီေတြေပးဖို႔ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ခရီးသြား ခြင့္ျပဳခ်က္ လိုပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေန အားလံုးေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အကူအညီေတြ အျပည့္အ၀ သြားေရာက္ေပးႏိုင္ဖို႔ အခက္အခဲ ရိွပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒုကၡသည္ေတြ ရိွတဲ့ေနရာကလည္း သြားလာေရး ခက္ပါတယ္။”

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ဒုကၡသည္စခန္းကို ေရာက္ေတာ့ အဲဒီက အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ေနထိုင္ရမႈအေျခေနဟာ သူ႔အေတြ႔ အႀကံဳအရ တခါမွ မႀကံဳဖူးတဲ့ ဆိုးရြားတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္လို႔ Ms. Kang က ေျပာပါတယ္။ 

ဒုကၡသည္ေတြထဲမွာ အမ်ားစုက မူဆလင္ေတြျဖစ္ၿပီး၊ သူတို႔ဟာ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရး အေၾကာင္းျပ ခ်က္နဲ႔သြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္ခံေနရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီသြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္ခံရတဲ့ အေျခအေန ေၾကာင့္လည္း က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးကအစ စား၀တ္ေနေရးအဆံုး ရွင္သန္ရပ္တည္ဖို႔ အခက္အခဲ အေတာ္ႀကီးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ဆိုတာ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးတရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလြတ္လပ္ခြင့္ မရိွဘူးဆို ရင္ေတာ့ စား၀တ္ေနေရး အေျခခံ ရပိုင္ခြင့္ေတြမွာ အကန္႔အသတ္ ႀကံဳပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ လံုၿခံဳေရးအရ ထည့္တြက္ရေပမဲ့ လည္း၊ ဒုကၡသည္ေတြ ပိုၿပီး လြတ္လပ္စြာ သြားလာႏိုင္ေရးအတြက္ နည္းလမ္း ရွာဖို႔ အာဏာပိုင္ေတြကို တိုက္တြန္းပါတယ္။”

တခ်ိန္တည္းမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ လူသားခ်င္းစာနာကူညီမႈလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနတဲ့ အဖဲြ႔အစည္း ေတြ ကူညီေရး လုပ္သားေတြအတြက္ လံုၿခံဳေရးဟာ စိုးရိမ္စရာရိွတုန္းပဲလို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လအတြင္း စစ္ေတြက ကုလသမဂၢနဲ႔ NGO ႐ံုးေတြကို အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈအေပၚ ထိထိေရာက္ ေရာက္ စံုစမ္းအေရးယူႏိုင္တာမ်ိဳးမရိွဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

“မတ္လတုန္းက ကုလသမဂၢနဲ႔ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ ကူညီေရး အဖဲြ႔အစည္းပိုင္ ပစၥည္းေတြ တိုက္ခိုက္ဖ်က္ ဆီးခံရတာ အပ်က္အစီး အေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဆႏၵျပသူေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈ အတိုင္းအတာက အေတာ့္ကို တုန္လႈပ္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ လူအထိအခိုက္ မရိွဘူးဆိုေပမဲ့ အေဆာက္အဦးနဲ႔ ပစၥည္းေတြ အေတာ္ မ်ားမ်ား ပ်က္စီးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအၾကမ္းဖက္သူေတြကို အေရးယူဖို႔ အာဏာပိုင္ေတြ အထူးသျဖင့္ ဗဟိုအစိုးရကို က်မတို႔ တုိက္တြန္း ေတာင္းဆိုေနပါတယ္။ အခုအခ်ိန္ထိေတာ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြလည္း အနည္းအက်ဥ္းပဲ လုပ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ ဒီကိစၥကို အေသအခ်ာ မေျဖရွင္းႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ကုလသမဂၢနဲ႔ NGO အေဆာက္အဦး ပစၥည္းေတြကို ဖ်က္ဆီးတိုက္ခိုက္တာဟာ ဥပေဒကင္းလြတ္ခြင့္ မရဘူးဆိုတာ မျပႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ လံုၿခံဳေရးအေျခအေန စိုးရိမ္စရာ ရိွေနဦးမွာပါပဲ။”

သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာအသံုးအႏႈန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ ေရွာင္သံုး မသံုး သတင္းေထာက္ေတြက ေမးၾကပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အေနနဲ႔ကေတာ့ အေျခခံရပ္တည္ခ်က္အရ လူမႈ အသိုင္းအ၀ိုင္း တခုအေနနဲ႔ သူ႔လူမ်ိဳး အေခၚအေ၀ၚ သတ္မွတ္မႈအတိုင္း အသိအမွတ္ျပဳသြားမွာ ျဖစ္ေပမဲ့လို႔၊ အခု ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးမွာ အေတာ္ေလး ဒီအေခၚအေ၀ၚက အကဲဆပ္ေနတာေၾကာင့္ ပဋိပကၡေတြ တင္းမာမႈေတြ ထပ္မျဖစ္လာေစဖို႔ သူ႔အေနနဲ႔ေတာ့ သတိထား ေရွာင္ၿပီး သံုးႏႈံးခဲ့တယ္လို႔ ေျဖပါတယ္။

သူရဲ႕ အခုခရီးစဥ္ဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ စစ္ပဲြေတြျဖစ္ခဲ့တာ သံုးႏွစ္ျပည့္ အခ်ိန္ကာလနဲ႔၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ မွာေတာ့ ဘာသာေရးနဲ႔ လူမ်ိဳးေရးအၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တာ ႏွစ္ႏွစ္ျပည့္ ကာလနဲ႔လည္း တိုက္ဆိုင္ေန တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြဟာလည္း ဒီပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ၾကရသူေတြပါ။

လက္ေထာက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Kang ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္း ေနျပည္ေတာ္မွာ ျမန္မာဒုသမၼတ၊ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး၊ လူမႈဖူလံုေရး၀န္ႀကီး၊ နယ္စပ္ေရးရာ ဒုတိယ၀န္ႀကီးတို႔နဲ႔လည္း သီးျခားစီ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး လူသားခ်င္း စာနာကူညီေရး လုပ္ငန္းေတြ တိုးတက္လာေစဖို႔ ေဆြးေႏြး အႀကံျပဳမႈေတြ လုပ္ခဲ့တယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။

VOA