PR စနစ္ က်င့္သံုးဖုိ႔ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ဘာေၾကာင့္ ေထာက္ခံလာတာလဲ

မၾကာခင္ က်င္းပေတာ့့မယ္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အတြက္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေရြးခ်ယ္ရာမွာ လက္ရွိက်င့္သံုးေနတဲ့ ႏိုင္သူအကုန္ယူစနစ္ မဟုတ္ဘဲ ရရွိထားတဲ့ မဲအေရအတြက္အေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားလွယ္ ေရြးခ်ယ္တဲ့စနစ္ကို က်င့္သံုးဖို႔ အာဏာရ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ (ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ) ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈေတြနဲ႔ လႊတ္ေတာ္မွာ အတည္ျပဳ လိုက္ပါၿပီ။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွာ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအင္အားစုပါတီ(NDF)မွ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္၀ုိင္းၾကည္ရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ PR စနစ္ အသုံးျပဳေရးအဆုိကုိ ႀကံ့ခုိင္ေရးပါတီရဲ႕ အျပတ္အသတ္ ေထာက္ခံမႈနဲ႔ အတည္ျပဳခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။

ပထမ ၂၀၁၃ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခ်ိဳ႕က အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳစနစ္ (Proportional Representative – PR) စနစ္ကို တင္သြင္းတဲ့အခါမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးက ဒီ PR စနစ္ကို က်င့္သံုးမယ္ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ က်င့္သားမရေသးတဲ့ ႏိုင္ငံအတြက္ အခက္အခဲေတြ ရွိၿပီးေတာ့ တကယ္လို႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္မယ္ဆိုရင္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတိုင္ခင္မွ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္။

သူ႔မွာ PR စနစ္ က်င့္သံုးဖို႔အတြက္ ျပင္ဆင္ဖို႔ အခ်ိန္လိုအပ္ၿပီး သူ႔၀န္ထမ္းေတြကိုလည္း သင္တန္းေတြ ေပးဖို႔ လိုေသးတယ္လို႔ အေၾကာင္းျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ထဲမွာ PR စနစ္ မလုပ္ေတာ့ တဲ့အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ PR စနစ္က်င့္သံုးဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ အမ်ားစု ထင္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လထဲေရာက္မွ PR စနစ္ကို အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ စတင္က်င့္သံုးဖို႔ သေဘာတူ လိုက္ၾကပါတယ္။

ဘာလို႔ အခုခ်ိန္ေရာက္မွ PR စနစ္ က်င့္သံုးဖို႔ တေက်ာ့ျပန္ရတာလဲဆိုရင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ ႐ံႈးမယ္လို႔ ထင္တဲ့သူေတြက ဒီစနစ္ကို က်င့္သံုးဖို႔ ျပင္ဆင္လာလို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရး အသိုင္း အ၀ိုင္းက သံုးသပ္ပါတယ္။

“အဓိက PR စနစ္ကို လုပ္တာကေတာ့ NLD က Landslide အႏိုင္ မရေရးပဲ။ မဲေတြ အားလံုး သိမ္းက်ံဳးယူသြားမွာကို သူတို႔ သိပ္ေၾကာက္ေနၾကတယ္။ ၂၀၁၅ မွာ အေျခအေန မေကာင္းတဲ့ ပါတီေတြ PR ကို ၀ိုင္းေထာက္ခံၾကတာ ပိုသိသာပါတယ္” လို႔ ရွမ္းအမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးစိုင္းညႊန္႔လြင္က သံုးသပ္ပါတယ္။

ဒီလို ကိစၥေတြ အားလံုး ျဖစ္လာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD ပါတီ မဲအျပတ္အသတ္ ႏိုင္မွာစိုးလို႔ရယ္၊ NLD က ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္လုိက္သူ တဦး သမၼတ ျဖစ္လာမွာ စိုးလို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေျပာပါတယ္။

“အေရးႀကီးတာက ၂၀၁၅ အလြန္မွာ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) က တေယာက္ေယာက္ သမၼတ မျဖစ္ဖို႔႔ပဲ ။ သူတို႔ဘက္က အဲဒီလို စဥ္စားတဲ့အခါက်ေတာ့ ၅၉ (စ) ကိုလည္း ျပင္ေပးမွာ မဟုတ္ဘူး။ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးကိုလည္း ေထာက္ခံမွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ PR စနစ္ကိုလည္း ျပ႒ာန္းလာတယ္။ ဒါေတြ အားလံုး လုပ္တာေတြဟာ ၂၀၁၅ အလြန္ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အစိုးရမွာ NLD ပါတီက အမ်ားစု မျဖစ္ေရး၊ NLD ပါတီက သမၼတ မျဖစ္ေရး၊ NLD ပါတီက အစိုးရ မဖြဲ႔ႏိုင္ေရးပဲ” လို႔ ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းက သံုးသပ္ပါတယ္။

ဒီလို ေျပာဆိုခ်က္ေတြ အားလံုးကို ရွမ္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးစိုင္းညႊန္႔လြင္ ကလည္း သေဘာတူပါတယ္။

သူ႔အဆိုအရ NLD ပါတီဟာ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေရႊးေကာက္ပြဲမွာ မဲအမ်ားစုရလိုက္တာအခါ လက္ရွိ အာဏာရထားတဲ့သူေတြ လံုး၀ ထိတ္လန္႔ကုန္ၾကတယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းကလည္း NLD က တႏိုင္ငံလံုးမွာ မဲ ၈၃ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္နဲ႔ Landslide ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အခု ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း NLD က မဲအျပတ္အသတ္ႏိုင္ဖို႔ မ်ားတဲ့အတြက္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံု အသံုးျပဳလာတာ ျဖစ္တယ္လို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။

မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ (PR) စနစ္ ဆိုတာကေတာ့ မဲဆႏၵနယ္တခုမွာ မဲအမ်ားဆုံး ရရွိတဲ့သူက အႏုိင္ရရွိတဲ့ ပုံစံမဟုတ္ေတာ့ဘဲ ေထာက္ခံမဲ အခ်ိဳးက်အေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ေနရာ ရရွိတဲ့ ပုံစံ ျဖစ္ပါတယ္။

အရမ္းအေရးႀကီးတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးရမယ့္ စနစ္တခုကို အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္မွာ ၇ ရက္အတြင္း အာဏာရ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီရဲ႕ ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ တပ္မေတာ္ကေတာ့ PR စနစ္ကို မေထာက္ခံဘဲ ဒီမိုကေရစီ အကူးအေျပာင္းကာလမွာ က်င့္သံုးဖို႔ ေစာေသးတယ္ဆိုၿပီး ကန္႔ကြက္ပါ တယ္။

အတိုက္အခံ အင္အားႀကီး ပါတီျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ရွမ္းအမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ပါတီနဲ႔ ပါတီတခ်ိဳ႕က ကန္႔ကြက္ၾကေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ကို ႀကီးစိုးထားတဲ့ အာဏာရ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီကို မယွဥ္ႏိုင္ၾကပါဘူး။

တပ္မေတာ္က PR ကို မေထာက္ခံေပမယ့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတ ျဖစ္ခြင့္မရေအာင္ ပိတ္ပင္ ထားတဲ့ ပုဒ္မ ၅၉ (စ) ျပင္ဆင္ေရးကိုေတာ့ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီကေတာ့ PR စနစ္ကို ေထာက္ခံသလို ၅၉ (စ) ျပင္ဆင္ေရးကိုလည္း ကန္႔ကြက္တဲ့အတြက္ အဲဒီအဖြဲ႔အစည္းႏွစ္ခုမွာ မတူညီတဲ့ အက်ိဳးစီးပြားေတြ ရွိတယ္ဆိုတာ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ နီးလာတဲ့အခါ လူထုေထာက္ခံမႈ ရရွိထားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို မဲဆြယ္ခြင့္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္လို႔မရေအာင္ မဲဆြယ္ခြင့္ကာလ တလ သတ္မွတ္တာ၊ ကိုယ့္မဲဆႏၵနယ္မွာ ၿပိဳင္မယ့္သူက ကိုယ့္ဖာသာ စည္း႐ံုးဖို႔ သတ္မွတ္တာမ်ိဳးေတြနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က စလုပ္ပါတယ္။

ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို အခြန္လြတ္ ကားေတြနဲ႔ ေျမေနရာေတြ ထုတ္ေပးဖို႔ လုပ္တာ၊ မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းဖို႔လုပ္တာနဲ႔ အခုေနာက္ဆံုး PR စနစ္ လုပ္ေဆာင္လာတာေတြဟာ လံုး၀ မ႐ိုးသားဘူးလို႔ ႏိုင္ငံေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းက သံုးသပ္လာပါတယ္။

အခုလို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ထဲေရာက္လာမွ ေပၚလာတဲ့ ဒီ PR စနစ္ကို စႏိုင္ဖို႔က အဆင့္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလိုက္တဲ့ အတြက္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ အတည္ျပဳဖို႔ လိုသလို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကလည္း အတည္ျပဳရမွာပါ။ အဲဒါေတြၿပီးရင္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ နည္းဥပေဒေတြ ဆြဲရဦးမွာဆိုေတာ့ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ေသးပါဘူး။

အခုေတာ့ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္မွာ PR ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးတဲ့သူေတြ အားလံုးကို အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳစနစ္ ေကာ္မရွင္ဆိုၿပီး ဖြဲ႔ဖို႔လုပ္တဲ့အခါ အတိုက္အခံ NLD ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြက မပါဘူးဆိုၿပီး ႏုတ္ထြက္လိုက္ၾကပါၿပီ။

“PR စနစ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔ကြက္တာ၊ ေထာက္ခံတာေတြ လုပ္ၾကေပမယ့္ ဘယ္ကိုယ္စားလွယ္ကမွ အားသာခ်က္ ၊ အားနည္းခ်က္ေတြကို ပီပီျပင္ျပင္ မေျပာႏိုင္ၾကဘူးလို႔ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ႀကီးက သံုးသပ္ တယ္။ အဲဒီလို တိတိက်က် ေထာက္ျပတဲ့သူ မရွိတဲ့အတြက္ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ၿပီးရင္ ကန္႔ကြက္တဲ့သူေတြက ေသေသခ်ာခ်ာ ၀င္ေဆြးေႏြးၾကပါလို႔ ေျပာတယ္။ အခုက ကန္႔ကြက္တဲ့သူ တခ်ိဳ႕က ေကာ္မရွင္မွာေတာင္ မပါဘူး လုပ္ေနတယ္”လို႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဦးခင္ေအာင္ျမင့္ရဲ႕ေျပာဆိုခ်က္ကို လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဖုန္းျမင့္ေအာင္ က ျပန္လည္ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။

ဧရာ၀တီ