ျမန္မာလူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ အိမ္ျဖဴေတာ္ ၀ါေျဖညစာစားပြဲ တက္ေရာက္

အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ ဘာသာေရးအထြဋ္အျမတ္ျဖစ္တဲ့ Ramadan ဥပုဒ္ကာလမွာ ကမၻာတ၀ွမ္း ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြအျပင္ အၾကမ္းဖက္ ႏွိပ္ကြပ္မႈေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ အေရးကုိ အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ ဇြန္လ ၂၂ ရက္၊ တနလၤာေန႔ညက ျပဳလုပ္တဲ့ ၀ါေျဖ ညစာစားပြဲအတြင္း သမၼတ အုိဘားမားက ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားတာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ထည့္ သြင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ မေ၀ေ၀ႏုလည္း သမၼတ အုိဘားမားနဲ႔ စားပြဲ၀ုိင္း တခုထဲ ထုိင္ၿပီး ညစာစားခြင့္ ရခဲ့တာမွာ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး အေျခအ ေနေတြကုိ သမၼတ အုိဘားမားထံ တုိက္႐ုိက္ ေျပာဆုိခြင့္ရခဲ့တယ္လုိ႔ မေ၀ေ၀ႏုက ေျပာပါတယ္။ 

၀ါေျဖညစာစားပြဲဟာ မိမိတို႔ ယံုၾကည္ရာ ဘာသာတရားကို လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ရွိတဲ့ ခ်ဳိးေဖာက္လို႔ မရတဲ့ အခြင့္အေရး အပါအ၀င္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသားေတြအျဖစ္ အတူတကြ စည္းေႏွာင္ထားတဲ့ လြတ္လပ္ ခြင့္ေတြကို ျပန္ၿပီး အမွတ္ရေစတယ္လုိ႔ ညစာစားပြဲ မတုိင္ခင္ ေျပာၾကားတဲ့ မိန္႔ခြန္းထဲ သမၼတ အိုဘားမား က ထည္သြင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

အေရွ႕အလယ္ပုိင္းေဒသအတြင္း ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္ ဆူပူမႈေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ေတြ ထြက္ေျပး ေနရတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက ဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ ထြက္ေျပးေနရတဲ့ အေရးေတြကုိ သမၼတ အုိဘားမားက ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

“ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေနရာေတြ၊ ဆင္းရဲ ခ်ဳိ႕တဲ့ၿပီး ငတ္မႈေခါင္းပါးမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ေနရာေတြမွာ ရာမာဒန္ ဥပုဒ္ကာလကုိ ျဖတ္သန္းေနၾကတဲ့သူေတြ အပါအ၀င္ ကမၻာတ၀ွမ္း ညႇဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္မႈေတြ ခံစားေနရတဲ့သူေတြအတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီည ထည့္သြင္း ဆုေတာင္းေပးၾကရေအာင္ပါ။ 

ISIL - အစၥလာမ္မစ္ စစ္ေသြးႂကြေတြရဲ႕ရန္ကုိ တြန္းလွန္ တုိက္ခုိက္ေနၾကတဲ့ ဆီးရီးယားနဲ႔ အီရတ္ႏုိင္ငံ သားေတြ၊ အၾကမ္းဖက္ ဆူမႈေတြ အဆုံးသတ္ေရးအတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ေနၾကတဲ့ ယီမင္နဲ႔ လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံ သားေတြ၊ ေျမထဲပင္လယ္ကုိ ျဖတ္ၿပီး စစ္ပြဲေတြနဲ႔ အခက္အခဲေတြ ေဘးက ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္လာ သူေတြ၊ မႏွစ္က ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡကေန ျပန္လည္ နလန္ထူႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့ ဂါဇာေဒသက လူေတြ၊ ပင္လယ္ျပင္ထဲမွာရွိေနၾကတဲ့ ေလွစီးေျပး ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္သူေတြ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကုိ အာမခံခ်က္ ေပးသင့္ပါတယ္။”

၀ါေျဖညစာစားပြဲကုိ တက္ေရာက္ဖုိ႔ အထူးဖိတ္ၾကားခံထားရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူ မေ၀ေ၀ႏု အေၾကာင္းကုိလည္း သမၼတ အုိဘားမားက အခုလုိ ထည့္သြင္း ေျပာဆုိသြားခဲ့ပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔အတူ ဒီညစာစားပြဲကုိ တက္ေရာက္လာတဲ့ မေ၀ေ၀ႏုအတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳပါ တယ္။ သူမဟာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသူေဟာင္း တေယာက္ျဖစ္တဲ့အျပင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အမ်ဳိးသမီး တန္းတူ အခြင့္အေရးေတြအတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခင္ဗ်ား ဒီညစာ စားပြဲကုိ တက္လာတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔အားလုံးက ၀မ္းသာ ပီတိ ျဖစ္ရပါတယ္။”

မေ၀ေ၀ႏုဟာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအတြင္းက အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ တက္ႂကြစြာ လႈပ္ရွားေန ၾကတဲ့ တျခား လူငယ္ ေခါင္းေဆာင္ ၈ ဦးနဲ႔အတူ ညစာစားပြဲမွာ သမၼတ အုိဘားမားနဲ႔ စားပြဲ၀ုိင္းတခုထဲ ထုိင္ခြင့္ရခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အေျခခံက်တဲ့ ျပႆနာေတြကုိ အရင္မေျဖရွင္းႏုိင္ရင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး မေအာင္ျမင္ႏုိင္ဘူး ဆုိတာကုိ ညစာစားပြဲ အတြင္း သမၼတ အုိဘားမားကုိ ေျပာၾကားခဲ့တယ္လုိ႔ မေ၀ေ၀ႏုက ေျပာျပပါတယ္။

“က်မတုိ႔နဲ႔ ၁ နာရီေက်ာ္ေက်ာ္ စကားေျပာပါတယ္။ ဒီ ၉ ေယာက္နဲ႔ေလ။ အေမရိကန္က မူဆလင္လူငယ္ ေတြေပါ့ေနာ္။ လူမႈေရးနယ္ပယ္အသီးသီးမွာ အလုပ္ေတြ ေသေသခ်ာခ်ာ community engagement ေပါ့ အဲလိုမ်ိဳး actively လုပ္ေနတဲ့ လူငယ္ေတြေပါ့ေနာ္။ အဲဒါပါတယ္ ေနာက္ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ မူဆလင္ေတြေပါ့ေနာ္ ဒီလိုမ်ိဳး လူမ်ိဳးေတြလည္း စံုပါတယ္။”

ေမး။        ။ သမၼတနဲ႔ တစ္နာရီေလာက္ စကားေျပာခြင့္ရတယ္ဆုိေတာ့ ဘာေတြမ်ားေျပာျဖစ္ၾကလဲ။ ညီမနဲ႔တုိက္႐ိုက္ သမၼတနဲ႔ေျပာတာက ဘာေတြမ်ားလဲ။

ေျဖ။        ။ “ညီမကေတာ့ အဓိကက အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္ကို အားေပးေထာက္ခံတာ၊ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ Democratization ကို အားေပးေထာက္ခံတာကို ႀကိဳဆုိတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ျပည္ တြင္းထဲမွာရွိေနတဲ့ အေျခခံျပႆနာေတြ မေျဖရွင္းသ၍ က်မတို႔ တကယ္တမ္း ေရရွည္တည္တံ့ခုိင္ၿမဲတဲ့ အေျဖကို တိုးတက္မႈမ်ိဳးကို ရမွာမဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီႏွစ္ပိုင္းေတြမွာဆုိရင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖာက္မႈေတြဟာ သိသိသာသာ အမ်ားႀကီး ယိုယြင္းလာတာ ေတြ႔ရတယ္ေပါ့။ အဲဒါေတြကို အရင္ ေျဖရွင္း ေပးဖို႔ လိုတယ္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္တခု နည္းနည္းေလး ထပ္ၿပီးေတာ့ ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ ဘာလဲဆုိေတာ့ American Foreign Policy ဟာ ျမန္မာျပည္အေပၚမွာထားတဲ့ Policy ဟာ သူတုိ႔က Assertive Story ဆိုၿပီး ေျပာၾကတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒါကို သူတုိ႔က Prove လုပ္ခ်င္တယ္ေလ။ က်မ ဘာ Highlight လုပ္ခဲ့လဲ ဆုိေတာ့ သူတို႔ကေတာ့ သိပ္ႀကိဳက္ခ်င္မွႀကိဳက္မယ္ေပါ့ေနာ္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အခု ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေနအထားေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဒါ Assertive Story လို႔ ေျပာလို႔မရဘူးေပါ့ေနာ္ ဆိုတဲ့ဟာကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။”

ေမး။        ။ အဲဒီေတာ့ သမၼတက ဘာျပန္ေျပာလဲ။

ေျဖ။        ။ “သမၼတကေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ ဒါ သူတုိ႔ရဲ႕ Policy ျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚမွာ အမ်ားႀကီး အေလးအနက္ ထားတယ္ေပါ့ေနာ္။ ျပည္တြင္းထဲမွာရွိေနတဲ့ ျပႆနာေတြကိုလည္း အထူးအာ႐ံု စိုက္ၿပီး ေျဖရွင္းသြားမယ္ေပါ့။ ေျဖရွင္းသြားမယ္ဆုိတာထက္ကို အစိုးရကို တုိက္တြန္းသြားမယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲလိုမ်ိဳးေျပာပါတယ္။”

ေမး။        ။ တျခားေရာ ထူးထူးျခားျခား အမွတ္ရစရာ ဘာေတြမ်ားရွိေသးလဲ ဒီညစာစားပြဲမွာ။

ေျဖ။        ။ “ထူးထူးျခားျခားကေတာ့ သူတို႔တဲ့ က်မတို႔နဲ႔ Discussion လုပ္တာ အရမ္းကို စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ သူက လူငယ္ေတြကို အခုန Resistance ေကာင္းဖို႔ေပါ့ေနာ္ Persistence ေကာင္းဖို႔ အဲဒါ မ်ိဳးေတြေျပာသြားတယ္။ ေနာက္ Core Value ကို ကိုယ့္ရဲ႕ Value ကို ကိုယ္ တန္ဖိုးထားဖု႔ိ၊ အဲဒီအတုိင္းကို လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ အမ်ားႀကီးပါပဲ ေျပာသြားတာေတြ၊ စိတ္၀င္စားစရာ အမ်ားႀကီးပါပဲ ဟုတ္။”

အစဥ္အလာအရ တည္ခင္းဧည့္ခံတဲ့ Iftar လို႔ေခၚတဲ့ အဲဒီ ၀ါေျဖ ညစာစားပြဲကုိ သံတမန္ေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြနဲ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသား မူဆလင္ေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကတာပါ။ ညစာစားပြဲတက္ေရာက္သူေတြထဲက Samantha Elauf အပါအ၀င္ အေမရိကန္ မူဆလင္လူငယ္ တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူေတြကို သမၼတအိုဘားမားက အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာဆိုပါတယ္။ Samantha Elauf ဟာ မူဆလင္ အမ်ဳိးသမီးေတြ၀တ္တဲ့ ေခါင္းစည္းပု၀ါကို ၀တ္ဆင္တာေၾကာင့္ အ၀တ္အထည္ဆိုင္တခုမွာ အလုပ္မရဘဲ အျငင္းခံခဲ့ရသူပါ။ ဒီကိစၥကို သူက တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္မွာ တက္ေရာက္ တိုင္ၾကားၿပီး အႏုိင္ရခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္က ေတာင္ Carolina ျပည္နယ္၊ Charleston ၿမိဳ႕က အာဖရိကန္ႏြယ္ဖြား အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းတခုမွာ ေသနတ္နဲ႔၀င္ပစ္လုိ႔ လူေသဆံုးခဲ့ရတာ အပါအ၀င္ ဘာသာေရးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ ျဖစ္ရပ္ေတြကို ျပစ္တင္ ႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္း သမၼတ အိုဘားမားက ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

VOA