အိမ္ျဖဴေတာ္ ဝါေျဖညစာစားပြဲ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူ တက္ေရာက္မည္

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဝါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေတာ္က အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ ဒီညက်င္းပမယ့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ေတြ အထြဋ္အျမတ္ထားရာ “ဝါေျဖ ညစာစားပြဲ” ကို တက္ေရာက္ဖို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ ရွားသူ မေဝေဝႏုကို အေမရိကန္သမၼတက ဂုဏ္ျပဳဖိတ္ၾကားထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေနေတြ၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ ပြဲအေနအထားနဲ႔ အာရွေဒသတြင္း ႏုိင္ငံတကာက အာ႐ံုစိုက္ ေနရတဲ့ ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြ အေရးေတြကို အေမရိကန္သမၼတအပါအဝင္ အေမရိကန္အစိုးရ ထိပ္ တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါ အဓိက ေဆြးေႏြးသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ဖိတ္ၾကားခံရတဲ့ မေဝေဝႏုက ေျပာပါတယ္။ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မဆုမြန္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ဇြန္လ ၂၂ ရက္ေန႔ အေမရိကန္စံေတာ္ခ်ိန္ တနလၤာေန႔ညပိုင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ဝါရွင္တန္ဒီစီ ၿမိဳ႕ေတာ္ အေမရိကန္သမၼတရဲ႕အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ က်င္းပမယ့္ “ဝါေျဖညစာစားပြဲ” ကို တက္ေရာက္ဖို႔ အေမရိ ကန္သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္က ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေရးလႈပ္ရွားသူ မေဝေဝႏုကို ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြရဲ႕ ဥပုသ္သီတင္းလမွာ အထြဋ္အျမတ္ထားက်င္းပတဲ့ ဝါေျဖညစာစားပြဲကို ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားဆက္ဆံမႈမထားဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြကိုယ္တုိင္ အခုလို အေမရိကန္အစိုးရ လိုမ်ိဳး မတူကြဲျပားတဲ့ ဘာသာတရားေတြအ ေပၚ ေလးစားမႈနဲ႔ က်င္းပ ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္ဆိုရင္ အမုန္းတရားနဲ႔ စိတ္ဝမ္းကြဲျပားမႈေတြ ရွိေတာ့မွာမ ဟုတ္ဘူးလို႔ မေဝေဝႏုက ေျပာလုိက္ပါတယ္။

“…ဝါေျဖတဲ့ညစာစားပဲြေပါ့ေနာ္။ ဝါေျဖညစာစားပဲြဟာ က်မအတြက္ပိုၿပီး အဓိပၸာယ္ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုေတာ့ က်မတို႔ႏုိင္ငံမွာ က်မတို႔က မတူကဲြျပားမႈ၊ တျခား ဘာသာတရားေတြကိုက်မတို႔ ေလးစားမႈ၊ ဂုဏ္ေပးမႈေတြကို က်မတို႔မေတြ႔ရပါဘူး။ မေတြ႔ရဘဲနဲ႔ သူမ်ားႏိုင္ငံမွာလာၿပီးေတာ့ သူမ်ားႏိုင္ငံကေနၿပီး ေတာ့ ဒီလိုမ်ဳိးဖိတ္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ကို ေလးစားဂုဏ္ျပဳေပးတယ္ဆိုတဲ့ဟာ အရမ္းကို အင္မတန္ ဝမ္း ေျမာက္ဝမ္းသာစရာ ျဖစ္ပါတယ္။ …ဆိုေတာ့ ဒါမ်ဳိး အေလ့အထေတြကို က်မတို႔ ျပည္တြင္းထဲမွာလည္း က်မတို႔ျမန္မာႏိုင္ငံအစုိးရကလည္း လုပ္ေပးတာမ်ဳိးကို ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါမွ ျပည္တြင္းထဲမွာရွိေနတဲ့ စိတ္ဝမ္းကဲြမႈေတြ၊ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြ၊ ျပည္သူေတြအခ်င္းခ်င္းၾကားထဲမွာ မယံုၾကည္မႈေတြ ပေပ်ာက္ သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရေတြ ကိုယ္ႏႈိက္ကိုက ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳၿပီးေတာ့ ဘာသာတရားေတြကို ေလးစားေပးတယ္၊ ဂုဏ္ျပဳေပးတယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာျဖစ္ၿပီးေတာ့ မယံုၾကည္မႈေတြ ေသာကေတြ ေပ်ာက္သြားမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္ရွင့္။”

အေမရိကန္သမၼတ အုိဘားမားကိုယ္တုိင္ တက္ေရာက္ခ်ီးျမႇင့္မွာျဖစ္တဲ့ ဒီဝါေျဖညစာစားပြဲအတြင္း ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ ခံေနရဆဲ အေျခအေနေတြကို အဓိကေဆြးေႏြးတင္ျပသြားမွာျဖစ္ တယ္လို႔ မေဝေဝႏုက ေျပာပါတယ္။

“အေမရိကန္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲမွာ အားေပး တာကို က်မတို႔ေထာက္ခံတယ္-ေပါ့ေနာ္၊ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲဟာလည္း စစ္မွန္တဲ့ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ဖို႔လို တယ္ေပါ့ေနာ္၊ ႐ိုးသားတဲ့ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲျဖစ္ဖို႔လိုတယ္၊ လူေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကိုအာမခံ ခ်က္ ေပးႏုိင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီျဖစ္ဖို႔လိုတယ္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္တခါက်ေတာ့ အားလံုးပါဝင္ႏုိင္တဲ့ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္ဖို႔လိုတယ္၊ လူနည္းစု တစုကိုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တခ်ဳိ႕ေသာလူေတြကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဖယ္က်ဥ္ၿပီးေတာ့၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ႏွိပ္ကြပ္ၿပီးေတာ့မွ ရတဲ့ဒီမုိကေရစီမ်ဳိး မျဖစ္သင့္ဘူးဆိုတဲ့ ဟာမ်ဳိးေပါ့။ အဓိက စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီရဖို႔အတြ ကို က်မတို႔ကို အားေပးသြားပါလို႔ က်မက ေျပာခ်င္တယ္။ ေနာက္တခါက်ေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ျဖစ္ေပၚ ေနတဲ့ တကယ့္ကို အေျခခံက်တဲ့လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအားလံုးကို အရင္ဆံုးေျဖရွင္းေပးဖို႔ ျမန္မာ အစိုးရကို တိုက္တြန္းသြားဖို႔လည္း က်မ ေျပာခ်င္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ေဒသမွာရွိတဲ့ပဋိပကၡေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကခ်င္စစ္ပဲြေတြ၊ စစ္ပဲြေတြနဲ႔ ပဋိပကၡေတြကို အဓိက အျမန္ဆံုးေျဖရွင္းဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းဖို႔ က်မေျပာခ်င္တယ္။ ေနာက္တခါ တရားမွ်တမႈနဲ႔ဆုိင္တဲ့ကိစၥေတြ”

ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ အေရးႀကီး အေျပာင္းအလဲျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မၾကာခင္က်င္းပေတာ့မယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူအခ်ိဳ႕မဲေပးခြင့္မရွိဘဲ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး မရၾကတာေတြ၊ ျပည္သူ႔ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ မရၾကတဲ့ အေနအထားေတြကိုလည္း ရွင္းျပသြားမယ္လို႔ မေဝေဝႏုကေျပာပါတယ္။

အာရွေဒသတြင္း ပင္လယ္ျပင္ေတြမွာ ဒုကၡေရာက္ေနၾကရတဲ့ အကူအညီမဲ့ ေလွစီးေျပးဒုကၡသည္ေတြအေရး ဘာေၾကာင့္ သူတို႔ဟာ ေနရပ္ရင္းကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးၾကရပါသလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို အဓိကထား ဦးစားေပးစံုစမ္းေပးဖို႔ တိုက္တြန္းသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနဆဲ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ဦးသိန္းစိန္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အရပ္သားအစိုးရအေပၚ အေမရိကန္ အစိုးရဘက္က ေျဖေလ်ာ့မႈေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေနတဲ့မူဝါဒသေဘာထားေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျပန္လည္သံုးသပ္ ေပးဖို႔ကိုလည္း ေဆြးေႏြးသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ မေဝေဝႏုက ဆိုပါတယ္။

Justice for Women အဖြဲ႔ ဦးေဆာင္သူ မေဝေဝႏုဟာ အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း Gorge W. Bush ရဲ ႔ Bush Center က စီစဥ္တဲ့ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ ( Liberty and Leadership) သင္တန္းရဲ႕ သင္တန္းဆင္းဂုဏ္ျပဳလက္မွတ္လက္ခံရယူဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ေရာက္ရွိေနတာ ျဖစ္ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ဒီသင္တန္းကို ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလႈပ္ရွားေနၾကတဲ့ ဗမာႏုိင္ငံလံံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္း သားမ်ားသမဂၢက ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ မၿဖိဳးၿဖိဳးေအာင္နဲ႔ ကိုလင္းထက္ႏုိင္တို႔အတူ တက္ေရာက္ခဲ့တာျဖစ္ေပမဲ့ မၿဖိဳးၿဖိဳးေအာင္ကေတာ့ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရၿပီး တရား ရင္ဆုိင္ေနရဆဲျဖစ္ပါ တယ္။ ကိုလင္းထက္ႏုိင္ကေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ လက္ကလြတ္ေျမာက္ေအာင္ တိမ္းေရွာင္ေနရဆဲျဖစ္ လို႔ သူတို႔ႏွစ္ဦးဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို လာေရာက္ၿပီး သင္တန္းဆင္းပြဲကို တက္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း မရွိပါဘူး။

VOA