ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ တိုင္းရင္းသားခ်င္း ေျပာရန္ သမၼတ တိုက္တြန္း

ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ လတ္တေလာျဖစ္ပြားေနသည့္ ပဋိပကၡမ်ား ရပ္တန္႔ေစရန္ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္သူလူထုကုိ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း စည္း႐ံုး ေျဖာင္းျဖရန္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ရခုိင္ပါတီႏွစ္ခုကို တုိက္တြန္းလုိက္ေၾကာင္း အဆုိပါ ပါတီမ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေျပာသည္။

ရခုိင္ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ALD ႏွင့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ RNDP တို႔အား ဗုဒၶဟူးေန႔ ေတြ႔ဆံုရာတြင္ သမၼတက ေျပာ ၾကား ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ALD ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္ က မဇၩိမကို ေျပာသည္။

“ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အဓိက ေျပာျဖစ္တာေပါ့။ သမၼတ က ေျပာတယ္၊တုိင္းရင္းသား ကိစၥေတြ ကုိ ဗမာေတြ ေျပာတာထက္စာရင္ တုိင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း ေျပာတာက ပုိအဆင္ေျပမယ္တဲ့။ ရခုိင္ျပည္သူေတြက ရခုိင္ပါတီေတြနဲ႔ ပုိနီး စပ္တယ္ ေလ” ဟု ေျပာသည္။

သမၼတႏွင့္ ေတြ႔ဆံုမႈအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးကို အဓိကထား ေျပာဆိုသြားသည္ဟုလည္း RNDP ဥကၠ႒ ေဒါက္တာ ေအး ေမာင္ က မဇၩိမကို ေျပာသည္။

“တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး အေျခအေနေတြကုိပဲ ေျပာျဖစ္ၾကတယ္။ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြမွာ က် ေနာ္တုိ႔ပါတီေတြက ပူးေပါင္းပါဝင္ေပးဖုိ႔ေပါ့။ ပါတီေတြရဲ႕ အၾကံဉာဏ္ေတြလည္း ေတာင္းတာေပါ့” ဟု ေျပာသည္။

ေတြဆံုပြဲသို႔ ALD ပါတီမွ ဦးေအးသာေအာင္၊ ဒု-ဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္ျမင့္၊ ဦးသန္းဝင္း၊ ဦးညိဳထြန္း၊ ဦးမ်ိဳးေက်ာ္တို႔ပါဝင္ၿပီးRNDP မွေဒါက္တာ ေအး ေမာင္၊ ဦးဘရွင္၊ ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္ႏွင့္ ဦးေဖသန္းတို႔ ပါဝင္ခဲ့ေၾကာင္း ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဘရွိန္ ကေျပာ သည္။

ဇြန္လဆန္းပိုင္း ကတည္းက စတင္ျဖစ္ပြားသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ပဋိပကၡမ်ား ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းရာတြင္ ျမန္မာ အစုိးရအေနႏွင့္အ ခ်ိန္ မီတားဆီးခြင့္ရွိပါလ်က္ႏွင့္ တားဆီးေျဖရွင္းေပးႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိဟု လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ (HRW) က ယခုလ ၁ ရက္က ထုတ္ျပန္ ခဲ့သည့္ အစီရင္ခံစာတခုတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

အာရွမွ ပါကစၥတန္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွားႏိုင္ငံတို႔အပါအဝင္ အျခား မူဆလင္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ဘာသာေရး အေျခခံ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ NGO အခ်ဳိ႕ကရ ခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္မ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ သတ္ျဖတ္ခံေနရကာ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားကလည္း ၎တို႔အေပၚ တ ရားလက္ လြတ္ ျပဳက်င့္ေနၾကေၾကာင္း စြပ္စြဲမႈမ်ား ရွိေနသည္။

ထိုကဲ့သို႔ စြပ္စြဲေျပာဆိုမႈမ်ားမွာ မွားယြင္းေနၿပီး လံုျခံဳေရး ေလွ်ာ့ခ်ရန္လည္း မျဖစ္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း ဦးဘရွိန္ က ေျပာသည္။

“ရခိုင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ လုပ္စရာေတြအမ်ားႀကီး လုပ္ရမယ္။ ျပင္ပက လူေတြက ရ ခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး ဝင္ ေရာက္လာတယ္။ တခါတည္း ေရာက္ၿပီးသားဆိုျပီး တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရး တန္းေပး လိုက္ ရမလို၊ ရခိုင္ေတြအဖို႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ ကိုယ္ပိုင္ အခြင့္အေရးေတာင္ မရွိရေတာ့သလို၊ က်ေနာ္ကေတာ့ လက္မခံႏိုင္ဘူး။ ရခိုင္ကို အစၥေရး၊ ကြန္ဂို၊ ကိုဆိုဗို အျဖစ္မခံႏိုင္ဘူး။ လံုျခံဳ ေရးကို ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ရင္ ထိခိုက္မႈေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္လာႏုိင္တယ္” ဟု မဇိၥ် မကို ေျပာသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္ အက်ယ္အဝန္းခန္႔သာရွိသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသည္ လြတ္လပ္ေရး ရျပီးကာစ (၁၉၆၂)က လူဦးေရ သန္း ၆ဝ ခန္႔သာရွိ ခဲ့ရာ မွယခုအခါ သန္း ၁၆ဝ ခန္႔ ရွိလာခဲ့ၿပီး ထိုႏိုင္ငံမွ ဝင္ေရာက္လာ သူမ်ား သည္ အိမ္ရွင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ ထံုတမ္းမ်ားကို ေလးစား လိုက္နာ ရမည္ဟု ဦးဘရွိန္ က ေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ ျမန္မာအစိုးရ အဆက္ဆက္ကလည္း ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ ေစာင့္ေရွာက္မႈ အားနည္းခဲ့၍ ရခိုင္ေဒသ မလံုျခံဳျဖစ္ခဲ့ရ သည္ ဟု လည္း ၎က ဆိုသည္။

ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ၊ ရေသ့ေတာင္ေဒသမ်ားတြင္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းသာရွိျပီး ဘဂၤါ လီလူမ်ိဳး ၉၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိေန သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အေရအတြက္ ရွစ္သိန္းေက်ာ္ရွိမည္ ဟု ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းၾကီး႐ုံး UNHCR မွ ခန္႔မွန္းထား သည္။

ကုလသမဂၢ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကြင္တားနားသည္ ဇူလုိင္လေနာက္ဆုံးပတ္က ရခုိင္ျပည္ နယ္ သုိ႔ သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့ၿပီး ကမၻာ့အစၥလာမ္အဖြဲ႔ၾကီးျဖစ္သည့္ OIC မွ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ တူရကီ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီးသည္ လည္း ၾသ ဂုတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ ေလ့လာသည္။