ဆက္လက္အေရးပါေနဦးမည့္ ခ႐ိုနီမ်ား

လူသိမ်ားသည့္ နာမည္ခြဲ ၂၄ မ်ဳိးရွိေသာ စတီဗင္ေလာ (Steven Law) က သီးျခား ေနတတ္သူတဦး ျဖစ္သည္။ ဝီကီလိခ္မွ ေပါက္ၾကားခဲ့သည့္ အေမရိကန္ သံတမန္ေၾကးနန္း သတင္းမ်ားတြင္ သူ႔ကို ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ယခင္စစ္အစိုးရ၏ ထိပ္တန္း ခ႐ိုနီတဦးအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားသည္။ 

Asia World အမည္ရွိ ကုမၸဏီလုပ္ငန္းစုႀကီးတခုကို စတီဗင္ေလာက ဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္ေနၿပီး အေမရိကန္ ႏွင့္ ျမန္မာတို႔ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ ေကာင္းမြန္လာခဲ့သည့္တိုင္ အေမရိကန္ အစိုးရက သူ႔ကို အထူးကန္႔ သတ္ထားသည့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားစာရင္း (နာမည္ပ်က္စာရင္း) တြင္ ထည့္သြင္းထားဆဲ ျဖစ္သည္။ မူးယစ္ ဘုရင္တဦးအျဖစ္ သံသယရွိၾကသည့္ သူ၏ဖခင္ ေလာ္စစ္ဟန္ကို အေမရိကန္ တာဝန္ရွိသူမ်ားက “ဘိန္းျဖဴ ၏ ေခါင္းကိုင္ဖခင္” အျဖစ္ သိထားၾကသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစိုးရက Asia World ကုမၸဏီကို ရန္ကုန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ ရာ ေလဆိပ္အဆင့္ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၃၀ဝ နီးပါးမွ် တန္ဖိုးရွိသည့္ ကန္ထ ႐ိုက္ ခ်ေပးသည့္ အခါ အံ့အားသင့္စရာ တခု ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ အဆိုပါကန္ထ႐ိုက္သည္ တခ်ိန္က အထီးက်န္ ေနခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ လိုခ်င္ သူ အမ်ားဆံုး လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားထဲမွ တခုလည္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာအစိုးရက ငွားရမ္းထားေသာ အတိုင္ပင္ခံကုမၸဏီက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ တိုယိုတာ ဆု႐ိႈ (Toyota Tsusho) ေကာ္ပိုေရးရွင္း ဦးေဆာင္သည့္ ကုမၸဏီလုပ္ငန္းစု တခုကို အမွတ္အျမင့္ဆံုး ေပးခဲ့ေသာ္လည္း အစိုးရအဖြဲ႔ က စတီဗင္ေလာကို လုပ္ခြင့္ျပဳလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု အစိုးရအရာရွိမ်ားက ေျပာသည္။

လုပ္ခြင့္ မရခဲ့သည့္ အဖြဲ႔မ်ားထဲတြင္ Boeing ကုမၸဏီႏွင့္ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ေဟာင္း ကာ့ဒ္ ကမ္းဘဲလ္ (Kurt Camp-bell) ဦးေဆာင္သည့္ Asia Group တို႔ ပါဝင္သည္။ ကာ့ဒ္ ကမ္း ဘဲလ္သည္ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ စတင္ေရး မူဝါဒေဖာ္ေဆာင္ရာ တြင္ ပါဝင္ခဲ့သူတဦး ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း လက္ရွိ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ကို စီမံခန္႔ခြဲေနေသာ Asia World ကုမၸဏီကို ေရြးခ်ယ္ရျခင္းမွာ ၎တို႔က ႏိုင္ငံျခားမွ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ ကန္ထ႐ိုက္ လက္မွတ္ မေရး ထိုးမီကတည္းက စီမံကိန္း အတြက္ ေငြေၾကးသံုးစြဲရန္ ဆႏၵရွိေနခဲ့၍ ျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာတာဝန္ရွိသူမ်ားက ေျပာၾကသည္။

စတီဗင္ေလာက သူႏွင့္ စကားေျပာရန္ အခ်ိန္ မဟုတ္ဟု ေျပာေၾကာင္း သူ၏ ကိုယ္စားလွယ္တဦးက ေျပာ သည္။ အီးေမးလ္မွ တဆင့္ ျပန္လည္ေျဖၾကားရာတြင္ Asia World မွ တာဝန္ရွိသူတဦးက ၎တို႔ ကုမၸဏီ သည္ ယခင္ စစ္အစိုးရႏွင့္ လက္ရွိ အစိုးရတို႔ထံမွ မည္သည့္ အထူးအခြင့္အေရးမွ် ရရွိျခင္း မရွိေၾကာင္းႏွင့္ တိုင္းျပည္၏ ဥပေဒမ်ား အတိုင္းသာ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း ဆိုသည္။

Asia World တာဝန္ရွိသူမ်ားက ပိုမိုပြင့္လင္းသည့္ ယေန႔ေခတ္ စီးပြားေရးကို ႀကိဳဆိုေၾကာင္းႏွင့္ ထိုကဲ့သို႔ ေသာ အေျခအေန မ်ိဳးတြင္ အျပည့္အဝ ယွဥ္ ၿပိဳင္ႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ထားေၾကာင္းလည္း သူက ေျပာ သည္။

အေမရိကန္ အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား စတင္ဖယ္ရွားခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ႏွစ္မ်ားအတြင္းတြင္ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းထဲတြင္ ပါဝင္ေနဆဲျဖစ္ သည့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာ့စီးပြားေရး၏ တခ်ိဳ႕အစိတ္အပိုင္းမ်ားတြင္ သူတို႔၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို တိုးျမႇင့္ႏိုင္ ခဲ့ေၾကာင္း Wall Street Journal က ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အရပ္သားအစိုးရ တာဝန္ယူခဲ့သည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း အေမရိကန္ အစိုးရက အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ စတင္ ခြင့္ျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနက အထူး ကန္႔သတ္ထားသည့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား စာရင္းသြင္း၍ ဆက္လက္ ထိန္းခ်ဳပ္ ထားသူ ဒါဇင္အနည္းငယ္ခန္႔ က်န္ေနခဲ့ သည္။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားက စတီဗင္ေလာ ကဲ့သို႔ေသာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ ကုမၸဏီလုပ္ငန္းခြဲမ်ားႏွင့္ လုပ္ကိုင္ျခင္း မျပဳရန္ တားျမစ္ျခင္းမွာ အဆိုပါ စာရင္းဝင္ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားသည္ တရားမဝင္လုပ္ငန္းမ်ားမွ အက်ိဳးအျမတ္ ရရွိခဲ့ျခင္း သို႔မဟုတ္ ယခင္စစ္အစိုးရႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ပတ္ သက္မႈရွိျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ စြပ္စြဲခ်က္မ်ား ရွိေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ ဟု အေမရိကန္ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေျပာသည္။

အကယ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းစဥ္အတိုင္း လိုက္နာျခင္း မရွိပါက ဒဏ္ခတ္ အေရးယူ မႈမ်ားကို ဆက္လက္ ထားရွိျခင္း အားျဖင့္ ပိုမိုတြန္းအား ေပးႏိုင္လိမ့္မည္ဟု အေမရိကန္ ေခါင္းေဆာင္ အမ်ားအျပားက ယံုၾကည္ခဲ့ၾကသည္။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္မႈ အေလ့အထမ်ား ပိုမိုပြင့္လင္း ျမင္သာ မႈရွိေရးအတြက္ အားေပးႏိုင္ၿပီး ျမန္မာကုမၸဏီမ်ားက အေနာက္တိုင္း ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ပိုမို ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေရး ကိုလည္း အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာအစိုးရက ဘဏ္လုပ္ငန္းႏွင့္ အိမ္ၿခံေျမလုပ္ငန္းကဲ့သို႔ေသာ လုပ္ငန္းက႑ အမ်ား အျပားကို ဆက္လက္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားခဲ့သျဖင့္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားမွာ ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ ခက္ခဲခဲ့ ရၿပီး ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈ စာရင္းဝင္ ကုမၸဏီမ်ား ဆက္လက္ ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ လြယ္ကူသြားခဲ့ရသည္။

ထိုအခ်ိန္တြင္ တိုင္းျပည္အတြင္းသို႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ပိုမိုဝင္ေရာက္လာသည္ႏွင့္ အမွ် အေမရိကန္ အစိုးရ၏ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းဝင္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား သို႔မဟုတ္ စစ္တပ္က လႊမ္းမိုးထားသည့္  စီးပြား ေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ပိုမို ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကၿပီး စီးပြားေရးတိုးတက္မႈက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ၅ ဒသမ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ရာမွ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္တြင္ ၈ ဒသမ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ တိုးတက္လာခဲ့သည္။

အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းဝင္ စစ္တပ္ပိုင္ လုပ္ငန္းႀကီး ၂ ခုျဖစ္သည့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမိတက္ႏွင့္ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္း (MEC) တို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေျမမ်ား၊ စက္႐ံုမ်ားႏွင့္ သြင္းကုန္လိုင္စင္ အမ်ားစုကို ဆက္လက္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားဆဲ ျဖစ္သည္။ တခ်ိဳ႕ ေနရာမ်ားတြင္ သူတို႔၏ ပိုင္ဆိုင္မႈကို တိုးျမႇင့္ ႏိုင္ခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္တြင္ ဦးပိုင္ ကုမၸဏီက စင္ကာပူမွ Fraser & Neave Ltd မွပိုင္ဆိုင္သည့္ အစုရွယ္ယာ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္း အတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၅၆၀ ေပး၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အႀကီးဆံုး ဘီယာလုပ္ငန္းျဖစ္ သည့္ Myanmar Brewery ကို အျပည့္အဝ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ စစ္တပ္ႏွင့္ ၎၏ စီးပြားဘက္မ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေက်ာက္စိမ္းတြင္း မ်ား အားလံုးကို ပိုင္ဆိုင္ထားၿပီး၊ သို႔မဟုတ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး၊ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ အတြင္းတြင္ အေရာင္းပမာဏ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ တိုးတက္ခဲ့၍ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၃ ဒသမ၄ ဘီလီယံ အထိ ဝင္ေငြရရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ မွတ္ခ်က္ေပးရန္ ဦးပိုင္ကုမၸဏီသို႔ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ေသာ္လည္း တံု႔ျပန္ ခဲ့ျခင္း မရွိပါ။

အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းဝင္ တျခားကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္လည္း ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ရရွိခဲ့သည္။ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းဝင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္တဦးျဖစ္သည့္ ဦးေဇာ္ေဇာ္ ပိုင္ဆိုင္သည့္ Max Myanmar ကုမၸဏီသည္ ၎၏ ဘဏ္ကို လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ တိုးခ်ဲ႕ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ဟိုတယ္သစ္မ်ား တည္ေဆာက္ ရန္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ Accor Group ႏွင့္ သေဘာတူညီမႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ လတ္တေလာ ျပဳလုပ္ခဲ့ သည့္ အင္တာဗ်ဴးတခုတြင္ ဦးေဇာ္ေဇာ္က သူ႔အေနျဖင့္ မည္သည့္ အမွားအယြင္းမွ် မျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ သူ႔အေပၚ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း သူ၏ လုပ္ငန္း ေအာင္ျမင္ တိုးတက္လာရန္ လုပ္ေဆာင္ ေနေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းဝင္ ေနာက္ထပ္ လုပ္ငန္းရွင္ ဦးခင္ေရႊကလည္း စက္မႈဇုန္တခုကို တိုးခ်ဲ႕ေနခဲ့ သည္။ အေမရိကန္၏ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားက မွ်တမႈ မရွိေၾကာင္းႏွင့္ စာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ေပးႏိုင္ေရး အတြက္ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဌာန၏ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း သူက ေျပာ သည္။

သစ္ထုတ္လုပ္ျခင္းႏွင့္ လက္နက္ အေရာင္းအဝယ္ ျပဳလုပ္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝလာခဲ့ၿပီးေနာက္ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းဝင္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဦးေတဇ ပိုင္ဆိုင္သည့္ ဟိုတယ္မ်ားကလည္း တိုးတက္လာေန သည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ က ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ ဦးေရ ၇၉၂၀ဝ၀ လာေရာက္ခဲ့ရာမွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ၃ သန္းအထိ တိုးလာျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သူ႔ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ Bugatti Veyron ၿပိဳင္ကား ျဖင့္ ေတြ႔ႏိုင္ၿပီး သူ၏ အိမ္တြင္လည္း ရွားပါး တိရစၧာန္မ်ားကို ေမြးျမဴထားသည္ ဟု သိရသည္။ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားက သူႏွင့္ သူ၏ ကုမၸဏီမွ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ ဝန္ထမ္းမ်ားကို ထိခိုက္ နစ္နာေစခဲ့သည္ဟု ဦးေတဇက သတင္းဌာနမ်ားသို႔ ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။

“အခုလက္ရွိ အစိုးရ လက္ေအာက္မွာ ခ႐ိုနီေတြ အေျခအေန ပိုေကာင္းလာခဲ့ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ရွိေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု အေနာက္တိုင္း ဒီမိုကေရစီစနစ္ ကို ကာလရွည္ၾကာစြာ ေထာက္ခံခဲ့သူ တဦးက ေျပာသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ခ႐ိုနီမ်ား ဆက္လက္ ေအာင္ျမင္ေနျခင္းက စိတ္ပ်က္စရာ ျဖစ္သည္ဟု ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ မက္ကြာေရး (Macquarie) တကၠသိုလ္မွ စီးပြားေရး တြဲဖက္ပါေမာကၡ ေရွာင္တာနဲလ္ (Sean Turnell) က ေျပာသည္။ အစိုးရက ပိုမို၍ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ ရွိသည့္ စီးပြားေရးေစ်းကြက္ ျဖစ္လာေစမည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ျဖဳန္းတီးပစ္ခဲ့သည္ဟု သူက ဆိုသည္။

အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းဝင္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက အေရးပါသူမ်ား အျဖစ္ ဆက္ရွိေနဖြယ္ရာ ရွိသည္ကို အေမရိကန္ အစိုးရက သိရွိေၾကာင္း သို႔ေသာ္လည္း တာဝန္ယူတတ္ေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္လာေစေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ျဖင့္ ဆက္လက္ ဖိအားေပး သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး တြမ္ မာလင္ေနာင္းစကီး (Tom Malinowski) က ေျပာသည္။

လူပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕ကို အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ရန္ အေမရိကန္အစိုးရက ဆႏၵရွိေနသည္ ဟု သူက ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အမ်ားစုအတြက္ ၎တို႔၏ အတိတ္က အျပဳအမူမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ျပရန္ အတြက္ အခက္အခဲ ရွိလိမ့္မည္ ဟု သူက ယံုၾကည္ထားသည္။

စီးပြားေရး ကိစၥမ်ားကို တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ သမၼတ႐ံုး ဝန္ႀကီး ဦးစိုးသိမ္းက အေမရိကန္၏ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းတြင္ ပါဝင္ေန႐ံုမွ်ျဖင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို တားဆီးရန္ မျဖစ္ႏိုင္ ေၾကာင္း ေျပာသည္။ အမ်ားစုမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေနာက္တိုင္းက ေရွာင္ၾကဥ္ထားသည့္ အခ်ိန္ကတည္း က ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေျခခံ အေဆာက္အအံု တည္ေဆာက္မႈမ်ားထဲတြင္ အေရးပါခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္ဟု သူက ဆိုသည္။

“က်ေနာ္တို႔က သူတို႔ကို ဖယ္ထုတ္လို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔ရဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို သိမ္းယူလို႔လည္း မရပါဘူး။ သူတို႔က က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံသားေတြပါ” ဟု ဦးစိုးသိမ္းက ေျပာသည္။

ဧရာဝတီ