ေျမာက္ကိုရီးယား ဟိုက္ဒ႐ိုဂ်င္ဗံုး စမ္းသပ္မႈ ျမန္မာထုတ္ျပန္ခ်က္အေပၚ တံု႔ျပန္မႈ

ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံက ဟုိက္ဒ႐ုိဂ်င္ဗုံး စမ္းသပ္ေဖာက္ခြဲမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာအစုိးရ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနက အထူးစုိးရိမ္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လုိက္တာဟာ အဲဒီ စမ္းသပ္ေဖာက္ခြဲမႈအေပၚ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္း ရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈအေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေထာက္ခံ ေၾကာင္း ျပသလုိက္တာပဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ေထာက္ျပၾကပါတယ္။

ျမန္မာကုိရီးယား ႏ်ဴကလီးယားကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာအစုိးရဘက္က အခုလုိ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္တာ ဒါ ပထမဆုံးအႀကိမ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ မၾကာခင္ တက္လာေတာ့မယ့္ အစုိးရသစ္အတြက္ ျပႆနာ ပုိမုိ ရႈပ္ေထြးေစတဲ့ သေဘာ သက္ေရာက္ေစတယ္လုိ႔လည္း သုံးသပ္ ေျပာဆုိၾကပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က စုစည္း တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္အတြင္း အပ်က္အစီး ႀကီးမားႏုိင္တဲ့ အလားအလာရွိတဲ့ ဟုိက္ဒ႐ုိဂ်င္ဗုံး ေဖာက္ခြဲခဲ့ေၾကာင္း ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ ထြက္ေပၚလာၿပီးတဲ့ေနာက္ အဲဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အထူးစုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္မိေၾကာင္း ျမန္မာအစုိးရႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ဇန္န၀ါရီ ၁၃ ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လုိက္တာပါ။

ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား စမ္းသပ္မႈဟာ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ ခ်ဳိးေဖာက္တာျဖစ္တဲ့အျပင္ ႏုိင္ငံတကာ လက္နက္မျပန္႔ပြားေရး ေသဘာတူညီခ်က္ကုိ ထိခုိက္ေစၿပီး ေဒသတြင္း တင္းမာမႈကုိလည္း ျမင့္တက္ေစတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အခုလုိ ေၾကညာခ်က္မ်ဳိး ထုတ္ျပန္တာ ဒါ ပထမဆုံးအႀကိမ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ထူးျခားမႈရွိၿပီး ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအၾကား ပတ္သက္မႈ မရွိဘူးဆုိတာ ျပသလုိက္တာပဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားအေရးေတြကုိ အထူးျပဳ ေလ့လာေနတဲ့ ပါေမာကၡ David Steinberg က ေျပာပါတယ္။

“ေျမာက္ကုိရီးယားက လက္ရွိလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကုိ ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ မလုိလားဘူးဆုိတာကုိ အေနာက္အုပ္စု ႏုိင္ငံေတြ အပါအ၀င္၊ ဂ်ပန္၊ တ႐ုတ္တုိ႔သိေအာင္ ျပသလုိက္တာလုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာအစုိးရရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ ေနာက္ကြယ္မွာ ႏုိင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ရွိႏုိင္ေပမဲ့ အဲဒီတခုထဲေတာ့ ဟုတ္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ မထင္ပါဘူး။ အရင္ စစ္အစုိးရလက္ထက္တုန္းက ယူဆထားခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြ လြဲမွားေနတယ္ဆုိတာကုိ ဒီအစုိးရက သေဘာေပါက္လာတာလဲ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။”

အရင္ စစ္အစုိးရ လက္ထက္တုန္းက ယူဆခဲ့တဲ့ အခ်က္ဆုိတာကေတာ့ - ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ ဦးေဆာင္တဲ့ စစ္အစုိးရ လက္ထက္တုန္းက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ၀င္ေရာက္ သိမ္းပုိက္လိမ့္မယ္ဆုိတဲ့ ေကာလဟာလေတြ ရွိခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ရဲ႕ အဲဒီလုိ လုပ္ေဆာင္မယ့္အႏၱရာယ္ကုိ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ပုိင္ဆုိင္တဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားက ဟန္႔တားႏုိင္တာေၾကာင့္ ေျမာက္ကုိရီးယား နည္းတူ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ စတင္ ေျခလွမ္း လွမ္းခဲ့တဲ့ကိစၥကုိ ဆုိလုိတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ပါေမာကၡ Steinberg က ေျပာပါတယ္။

စစ္ေထာက္လွမ္းေရး အရာရွိေဟာင္း ဦးေအာင္လင္းထြဋ္ကေတာ့ ျမန္မာအစုိးရက အခုလုိ ထူးထူးျခားျခား ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္တာဟာ မရုိးသားဘူးလုိ႔ ထင္ျမင္ ယူဆေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

“ရုိးသားတဲ့အေနအထားေတာ့ မရွိဘူးခင္ဗ်။ ဒီဥစၥာက ပထမဦးဆုံးအႀကိမ္ ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာမွာေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ ပထမဦးဆုံး ထုတ္ျပန္ျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ့္ အျမင္ ေျပာရရင္ေပါ့ေလ၊ မၾကာခင္ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕တာ၀န္ယူမယ့္ အစုိးရအသစ္အတြက္ကုိ ျပႆနာတခု ထားခဲ့တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ စစ္အစုိးရတေလွ်ာက္လုံးဗ်ာ၊ ဒီ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ လက္ထက္အထိပဲ ဆုိပါေတာ့၊ ဒီ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ လက္နက္ကိစၥက ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ပတ္သက္ခဲ့တာ Data ရွိပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာလည္း အနဲအက်ဥ္း အႂကြင္းအက်န္ေတာ့ က်န္ေသးတယ္ဗ်။ ဒါကုိလည္း အေမရိကန္က သိလုိ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌးတုိ႔ ဘာတုိ႔ကုိ Sanction ခ်တဲ့ အေနအထားမ်ဳိးေတြ ရွိခဲ့တာ သိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလဲ ၿပီးျပတ္သြားသလားဆုိေတာ့ မၿပီးျပတ္ေသးပါဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔ မၿပီးျပတ္ေသးလဲဆုိေတာ့ ဒီ စစ္လက္နက္ ထုတ္လုပ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ယႏၱရားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အရင္တုန္းက က်ေနာ္တုိ႔ ဂ်ာမနီနဲ႔လုပ္တဲ့ဥစၥာေတြ အားလုံးက ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ေပါင္းၿပီး လုပ္ထားတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါေတြကုိ ျပန္ၿပီးေတာ့မွ ထုတ္ဖုိ႔ဆုိတဲ့ဥစၥာက ေတာ္ေတာ္ေလးသူတုိ႔ အခ်ိန္ယူရတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ေပါ့ဗ်ာ၊ ဒီမျပတ္ေသးတဲ့ကိစၥေတြကုိ ေနာင္တက္လာမယ့္အစုိးရနဲ႔ တပ္မေတာ္အပါအ၀င္ေပါ့ေလ၊ NLD နဲ႔ တပ္မေတာ္နဲ႔ ေနာက္ ဒီ အေမရိကန္နဲ႔ကုိ ျပႆနာျဖစ္ေအာင္ေပါ့ေလ မီးစေလးတခု ထားခဲ့တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္ခင္ဗ်”

ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ ဦးေဆာင္တဲ့ စစ္အစုိးရ လက္ထက္အတြင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သူရေရႊမန္းကုိယ္တုိင္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံကုိသြားၿပီး နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ ေရးထုိးခဲ့တဲ့ သာဓက ရွိခဲ့ဘူးတာကုိလည္း ဦးေအာင္လင္းထြဋ္က ေထာက္ျပ ေျပာဆုိပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သူရေရႊမန္းကိုယ္တုိင္ ေျမာက္ကိုရီးယားကို သြားခဲ့ၿပီးေတာ့မွ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြမွာ လက္မွတ္ထုိးခဲ့တာ အထင္အရွား တခုပါပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ ရွိစဥ္ေပါ့ေလ။ ၁၉၉၂၊ ၉၃ ေလာက္ကတည္းက ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ကာကြယ္ေရးပစၥည္းစက္႐ံုေပါ့ေလ လက္နက္စက္႐ံုေတြမွာ ေပါင္းၿပီး လုပ္ဖို႔ကို စတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တည္းကပါ။ ေနာက္ပိုင္း ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ႏ်ဴကလီးယားအထိကို အဲဒီအခ်ိန္က ရည္ရြယ္ခဲ့တဲ့ အေနအထားမ်ိဳးေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။”

စစ္အစုိးရလက္ထက္အတြင္း ႏ်ဴကလီးယားဓါတ္ေပါင္းဖုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖုိ႔ ျမန္မာအစုိးရက ေျမာက္ကုိရီးယားထံက အကူအညီ ရယူေနတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထြက္ေပၚခဲ့ေပမဲ့လည္း အဲဒီေတြသတင္း ေတြကုိ ဘယ္သူကမွ လက္ေတြ႔ အတည္ မျပဳႏုိင္ခဲ့ၾကသလုိ၊ ျမန္မာအစုိးရ ဘက္ကလည္း အဲဒီလုိ ေျပာဆုိမႈေတြ မမွန္ကန္ေၾကာင္း အလ်ဥ္းသင့္သလုိ ျငင္းဆုိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယားတည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာကုိ ခ်ျပခဲ့ဖူးတဲ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အရာရွိေဟာင္း စုိင္းသိန္း၀င္းကလည္း ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယား အၾကား ႏ်ဴကလီးယား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တယ္ဆုိတာ သူ တပ္မေတာ္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ကာလတုန္းက မၾကားသိခဲ့ရဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။

“တေလာက ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အထိ ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားေတြကို သံုးတာ မေတြ႔ဘူးဗ်။ သူတုိ႔ဆီက အႀကံဥာဏ္ယူတာေရာ၊ နည္းပညာယူတာကို က်ေနာ္ ေတြ႔ခဲ့ျမင္ခဲ့တာ မရွိဘူးခင္ဗ်။ တျခား သမ႐ိုးက် လက္နက္ထုတ္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားေတြရဲ႕ အကူအညီကို အမ်ားႀကီး ယူပါတယ္။ ထဲထဲ၀င္၀င္ ကက စက္႐ံုေတြထဲမွာကို ေျမာက္ကုိရီးယားအရာရွိ ေတြ လာအလုပ္လုပ္တာေတြ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကေတာ့ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္တာမ်ိဳး မေတြ႔မိဘူးဗ်။”

အခုလုိ ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အေပၚ ျမန္မာအစုိးရက စုိးရိမ္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္တဲ့ အခ်ိန္ထိ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား သံတမန္ ဆက္ဆံေရးေတြ ပုံမွန္ရွိေနသလုိ၊ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိေတြ အျပန္အလွန္ သြားေရာက္ လည္ပတ္တာ၊ ႏွစ္ႏုိင္ငံ အၾကားက သတင္းမီဒီယာေတြအၾကား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ တုိးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္ၾကဖုိ႔ အစီအစဥ္ေတြ ခ်မွတ္တာေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။

VOA