VOA ႏွင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အင္တာဗ်ဴးအေပၚ တံု႔ျပန္မႈမ်ား

 

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ VOA (Voice of America) ျမန္မာပိုင္း ဌာနမႉး ဦးသန္းလြင္ထြန္းတုိ႔ သီးသန္႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမ န္းခန္းတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး ေျပာဆုိမႈမ်ားကို ျပည္တြင္ ႏိုင္ငံေရး ေလာကတြင္ တုံ႔ျပန္ ေျပာဆုိမႈမ်ား ရွိသည္။“က်ေနာ္တုိ႔ ကြင္းဆင္းၿပီးေတာ႔ စစ္ေဆး ၾကည့္လုိက္တဲ႔အခါမွာေနာက္ထပ္ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ သူေတြက မရွိသေလာက္ နည္းပါတယ္။ ဟုိးတုန္းကရွိေနတဲ႔သူေတြက ေပါက္ဖြားမူေတြ သိပ္မ်ားတယ္။ အိမ္ေထာင္စုတစုဆုိရင္ ခုႏွစ္ဆယ္၊ရွစ္ဆယ္ေလာက္ရွိပါတယ္” ဟု သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဘဂၤါလီမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာဆုိခဲ့သည္။

အဆုိပါ ေျပာဆုိမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္သုိ႔ ၃ ေခါက္သြားေရာက္၍ အခ်က္အလက္ စုေဆာင္းမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည့္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႔မွ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ဦးကိုကိုႀကီးက အဆုိပါ အခ်က္သည္ ၄င္းတုိ႔အဖြဲ႔ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားျဖင့္ ထပ္တူျဖစ္၍ ႀကိဳဆုိေၾကာင္း ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။

“သေဘာထားျခင္းက မကြာဘူး။ ဆုိတာက က်ေနာ္တုိ႔ သိထားတာက လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္က ၀င္လာတာက မ်ားတယ္။ ဒီဘက္ပိုင္းမွာ ဟုိဘက္ကမ္းက စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ကိုယ့္ထက္ေတာင္ သာတယ္” ဟု သူက ဆုိသည္။

ယခင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားႏွင့္ ေနာက္၀င္လာသူ အနည္းစုတုိ႔၏ လူဦးေရ ေပါက္ဖြားမႈ မ်ားျပားသည့္ ျပႆနာသည္ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းတြင္ ပါ၀င္ေၾကာင္း ဦးကိုကိုႀကီးက ဆက္ေျပာသည္။

အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ဦး၀င္းတင္က ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပါတီ၏ သေဘာထားသည္ ရခိုင္ ေဒသခံတခ်ိဳ႕၊ ဘဂၤါလီ ေဒသခံတခ်ိဳ႕ႏွင့္ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ လူအုပ္စု ၃ စု ျပႆနာဟု လက္ခံထားခဲ့ေၾကာင္း၊ ျပည္တြင္း အုပ္စု ၂ စု ၾကား ျပႆနာကို ဥပေဒျဖင့္သာ ေျဖရွင္းရန္ လုိအပ္ၿပီး ျပည္ပမွ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ား ျပႆနာကို ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ လက္တြဲ ေျဖရွင္းသင့္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒ၏ အားနည္းခ်က္မ်ား ျပင္ဆင္ရန္ လိုအပ္သည္မ်ားကိုလည္း လုပ္ေဆာင္သင့္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား မရွိေစေရး တဖက္ကလည္း အေလးထားသင့္ေၾကာင္း၊ ယခုကိစၥသည္ စနစ္တက် ေျဖရွင္းပါက ေျပလည္သြားမည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အစဥ္အဆက္အားျဖင့္ တုိင္းရင္းသား မဟုတ္သည့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား ရွိထားႏွင့္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၄င္းကိစၥကို အျငင္းပြားေနျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း၊ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ား အေနျဖင့္ မည္သည့္ႏိုင္ငံ၌မဆုိ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒ၊ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒမ်ားျဖင့္ စိစစ္ခံရမည္ျဖစ္ၿပီး တည္ဆဲဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသားျဖစ္လုိက ေဒသခံ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္စြာ ေနထုိင္ႏို္င္ရမည္ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေရး ႀကိဳးစားခြင့္ ရွိသည္ဟု ဦးကိုကိုႀကီးက ဆုိသည္။

“သူတုိ႔ကလည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးဆုိတာ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေဖာ္ျပဖုိ႔ လုိတယ္။ အဲဒီလုိမဟုတ္ဘဲနဲ႔ တျခား ရွိၿပီးသား တုိင္းရင္းသား တမ်ိဳးမ်ိဳးအမည္ကို ခံၿပီးေတာ့ မ႐ုိးမေျဖာင့္တဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈကို ႀကိဳးစားတာမ်ိဳး၊ ေနာက္တခါ သီးျခား နာမည္တခု ဖန္တီးၿပီးေတာ့ ဌာေနတုိင္းရင္းသားအျဖစ္နဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားတာမ်ိဳးကိုသာ က်ေနာ္တုိ႔က ေထာက္ျပေျပာဆုိေနတာ” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က VOA ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးတြင္ “၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒဆုိတာကလည္း ဒီမွာေနထုိင္ေနၾကတဲ႔ လူေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီးေတာ႔အကာအကြယ္ေပးထားတာ ေတြရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္း က်ေနာ္သိရသေလာက္ ဆုိရင္၄၈ ခုႏွစ္ မတုိင္ခင္က ဒါ ဟုိတုန္းကေတာ႔ လယ္လုပ္ဖုိ႔ ဆုိၿပီးေတာ႔ေခၚျပဳလာၾကတာပဲ။ ေခၚလာရင္းနဲ႔ မျပန္္ဘဲ ဒီမွာေသာင္တင္ၿပီးေတာ႔ေနေနၾကတာေပါ႔။ ၄၈ ခုႏွစ္ မတုိင္ခင္ကေနၿပီးေတာ႔ ေရာက္လာတဲ႔မိဘေတြက ေမြးဖြားတဲ႔ Third Generation က ေျမးတုိ႔ဘာတုိ႔ ေရာက္လာတဲ႔ အခါမွာႏုိင္ငံသားအျဖစ္နဲ႔ အခုနကလုိ အသိအမွတ္ ျပဳေပးဖုိ႔ဆုိတဲ႔ ဥပေဒထဲမွာပါၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဆုိသည္။

မၾကာေသးမီက သမၼတႏွင့္ ေတြ႔ဆံုၿပီး ရခိုင္အေရး ေဆြးေႏြးခဲ့သည့္ ရခိုင္ ဒီမုိကမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ALD) ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးသာေအာင္ကမူ အဆုိပါ ျပည္ပမွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားကိစၥ သမၼတႏွင့္ ကြဲလြဲေနေၾကာင္း ေျပာသည္။

“က်ေနာ္တုိ႔ သိရသေလာက္က ခုိး၀င္ေနတဲ့သူေတြကေတာ့ အၿမဲတမ္း ရွိေနတယ္။ လြတ္လပ္ေရး မရခင္တုန္းက ရွိခဲ့တာက နည္းနည္းပဲ ရွိတယ္။ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ တခ်ိဳ႕လည္း အေထာက္အထားေတြ ရထားတာေတြ ရွိတဲ့အတြက္ ဒါေတြကို တကယ္ေတာ့ ေျဖရွင္းဖုိ႔ လုိပါလိမ့္မယ္” ဟု သူက ဆုိသည္။

ေျဖရွင္းရန္ ကိစၥမ်ားအနက္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒကိုလည္း ျပန္လည္ သံုးသပ္သင့္ေၾကာင္း၊ မၾကာခင္က သမၼတႏွင့္ ေတြ႔ဆံုစဥ္က ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ၿငိမ္ေရးႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးတုိ႔အတြက္ ၀ုိင္း၀န္း ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ေၾကာင္း၊ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူတခ်ဳိ႕က မည္သို႔မည္ပံု မွတ္ပံုတင္ ရထားသည္ကိုလည္း ေျဖရွင္းရန္လုိအပ္ၿပီး သမၼတ ေျပာထားသည့္ အစီအစဥ္ကို အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ တင္ျပထားခဲ့ေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။

ထို႔အတူ ဦးဝင္းတင္ကလည္း “သမၼတ အရင္က ေျပာတာက အျပင္က ၀င္လာတဲ့သူက အမ်ားႀကီး ေျပာခဲ့တယ္။ အခုေတာ့ ၀င္လာတဲ့သူက လူနည္းစုလုိ႔ ေျပာတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ နားလည္တာက အမ်ားစု ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ဆုိသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးတြင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ အဖြဲ႔အစည္းတခ်ိဳ႕၏ ေတာင္းဆိုမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က “ဒါကို အင္တာေနရွင္နယ္ Issue တခုလုိ ဒီမွာလာၿပီး စစ္မယ္ျပဳမယ္ ဆုိရင္ေတာ႔ အမွန္ေတာ့ မလိုအပ္ပါဘူး။ကုိယ္တုိင္းျပည္တြင္းမွာ ကုိယ့္ျပည္တြင္းေရး ကိစၥလည္းျဖစ္တယ္။ လုပ္သင္႔လုပ္ထုိက္တာေတြလည္း က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ေနတာ ျဖစ္တဲ႔အတြက္ေၾကာင္႔ျပည္ပအဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔ၿပီးေတာ႔မွ ဒီလုိ စစ္မယ္ျပဳမယ္ ဆုိရင္ ဒါေတာ႔မျဖစ္သင္႔တဲ႔ ကိစၥလုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္” ဟု ဆုိသည္။

ALD ပါတီေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးသာေအာင္ကလည္း ယခုကိစၥသည္ ျပည္ပမွ ဖိအားေပးသည့္ သေဘာျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေဒသတခ်ိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡကို ျပည္ပမွ သီးျခား စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး လာေရာက္ရန္ မလုိအပ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

“က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းမွာ အစုိးရရယ္၊ ဌာနဆုိင္ရာေတြရယ္ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔လို ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ ၿမိဳ႕ေတြမွာရွိတဲ့ ေဒသဆုိင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ခုိး၀င္လာတဲ့သူေတြနဲ႔၊ အရင့္အရင္က ရွိေနတဲ့ သူေတြကို စိစစ္ဖုိ႔ လိုမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္” ဟု သူက ဆုိသည္။

ဦးကိုကိုႀကီးက အျငင္းပြားဖြယ္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ ဇစ္ျမစ္ သမုိင္းေရးဆုိင္ရာတုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍မႈ လြတ္လပ္သည့္ ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ ေလ့လာစံုစမ္း စိစစ္သင့္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

ေလ့လာအကဲခတ္သူမ်ားက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအေနျဖင့္ ကုလသမဂၢ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ အပါအ၀င္၊ တူရကီ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးႏွင့္ အစၥလမ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ႏို္င္ငံျခား ဧည့္သည္မ်ားကို ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာေဒသမ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ ၍ လြတ္လပ္စြာ ေလ့လာခြင့္ေပးလုိက္ျခင္းသည္ သင့္ေတာ္သည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မွားယြင္းစြာ ပံုေဖာ္ေျပာဆုိ ေနၾကသည့္ တခ်ိဳ႕သတင္းမ်ားကို အေကာင္းဆံုး တုံ႔ျပန္လုိက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္ခ်က္မ်ား ေပးၾကသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ၇၈ ဦးရွိေၾကာင္း အစုိးရ၏ ေနာက္ဆံုး သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာဆုိထားၿပီး အုိးအိမ္ ၅ ေထာင္နီးပါး ပ်က္ဆီးဆံုးရႈံးခဲ့ေၾကာင္း၊ ယခုအခါ ဒုကၡသည္ စခန္း ၅၃ ခုႏွင့္ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး၊ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

အထူးသျဖင့္ ဘဂၤါလီမ်ားအတြက္ ပညာေရးသည္ အေရးႀကီးသျဖင့္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား အမွန္ပင္ လုိအပ္ေနေၾကာင္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က VOA ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးတြင္ ထည့္သြင္း ေျပာဆုိထားသည္။