အစၥလာမ္ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ရွိလာခ်ိန္တြင္ ကမၻာေပၚ၌ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အမ်ားဆံုးေနထုိင္ေသာ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံႏွင့္ ကမၻာ့အင္အားႀကီးႏုိင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတုိ႔က ရခုိင္ေဒသတြင္ ျမန္မာအစုိးရက လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ား ရွိေနသည္ဟု စြပ္စဲြမႈမ်ားမွာ မဟုတ္မွန္ေၾကာင္း မၾကာမီရက္ပုိင္းအတြင္းက ေျပာၾကားသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ေျပာဆုိမႈမ်ား ထြက္ေပၚလာၿပီးခ်ိန္တြင္ ယခင္ရက္မ်ားက
ႏုိင္ငံလံုၿခံဳေရးအေပၚ စိုးရိမ္မႈေရခ်ိန္မ်ား က်ဆင္းလာခဲ့ေၾကာင္း
ႏုိင္ငံေရးသံုးသပ္သူတို႔ကဆုိသည္။
“ဒီျပႆနာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ႏုိင္ငံႀကီးႏွစ္ႏုိင္ငံက ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ထုတ္ျပန္ေျပာၾကားမႈေတြ ၾကားတဲ့အခ်ိန္မွာ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္သက္သာရာ ရသြားတယ္။ မဟုတ္ရင္ ဒီျပႆနာက ထင္တာထက္ ပုိခက္ပါတယ္”ဟု ၀ါရင့္ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ဦးကေျပာသည္။
အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံသမၼတ ဆူဆီလိုဘန္ဘမ္းယူဒုိယူႏုိက ရခုိင္-႐ုိဟင္ဂ်ာ ျပႆနာသည္ ဘာသာေရးပဋိပကၡ မဟုတ္ဘဲ ေဒသတြင္း လူအုပ္စုၾကား ျဖစ္ပြားသည့္ ပဋိပကၡသာျဖစ္ၿပီး အေၾကာင္းတုိက္ဆုိင္၍ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားက မြတ္ဆလင္မ်ားျဖစ္ကာ ရခုိင္မ်ားက ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေနျခင္းသာရွိေၾကာင္း၊ လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ား ရွိေနသည္မွာ မမွန္ေၾကာင္း
ၾသဂုတ္လ ၄ ရက္က ၎၏ေနအိမ္၌ ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားသည္။
အင္ဒိုနီးရွားသမၼတက ထုိသို႔ေျပာၾကားၿပီး ရက္ပုိင္းအတြင္းမွာပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူ Patrick Ventrell က ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈမ်ားကို အထူးစုိးရိမ္မိေသာ္လည္း OIC (Organization of Islamic Coroperation) အစၥလာမ္မစ္ႏုိင္ငံမ်ားအဖြဲ႕က စြပ္စြဲသကဲ့သုိ႔ ရခုိင္ေဒသတြင္ ျမန္မာအစုိးရက လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္ေနမႈမ်ားမွာမဟုတ္မွန္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။
“ဒီႏုိင္ငံအေနနဲ႔ကေတာ့ လုပ္စရာရွိတာ လုပ္ရမွာပဲ။ ဒီမွာျဖစ္ေနတဲ့ အျဖစ္အပ်က္မွန္ေတြကို သိတဲ့အတြက္ ဒီႏုိင္ငံေတြက အမွန္တရားကို ေၾကညာတာျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ေနာက္မွာ ဒီႏုိင္ငံေတြရွိတယ္ဆုိတာ ျပတဲ့သေဘာပဲ”ဟု စာေရးဆရာဦးၾကည္မင္းက ၎၏အျမင္ကိုေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ အသက္အုိးအိမ္စည္းစိမ္မ်ား ဆံုး႐ႈံးေနရမႈအေပၚ ပါကစၥတန္အစုိးရႏွင့္ ျပည္သူမ်ားက အေလးအနက္ စိုးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္း ပါကစၥတန္သမၼတ အလီဇာဒါရီက ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ထံသို႔ ယခုလ ၇ ရက္ေန႔က စာေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။
အဆိုပါ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ “ကၽြန္ေတာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကို လက္ခံႏုိင္စရာမရွိဘူး။ ဒါကို ကန္႔ကြက္တယ္။ ျဖစ္လာရင္လည္း ခုခံသြားဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္။ ဒီလို ျပည္ပက အဖြဲ႕ေတြက ေတာင္ေျပာေျမာက္ေျပာ ေျပာေနတာဟာ ျပည္တြင္းမွာေနထုိင္တဲ့ အစၥလာမ္ေတြအတြက္ ေတာ္ေတာ္ကုိ အေနအထုိင္ က်ပ္တည္းေစတယ္”ဟု ၈၈ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ကိုျမေအးက ေျပာဆုိသည္။
ယခုႏွစ္ ေမလေႏွာင္းပုိင္းတြင္ ဇြန္လဆန္းပုိင္းက ရခုိင္ျပည္နယ္ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္မ်ား၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ဇြန္လဆန္းပုိင္းက စတင္ကာ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွ စတင္၍ ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ပါ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ကာ အျခားေဒသမ်ားသို႔ပါ ပ်ံ႕ႏွံ႔ရန္ အေျခအေန ေပၚေပါက္လာသျဖင့္ ဇြန္လ ၁၂ ရက္မွ စတင္ကာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕က ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာခဲ့သည္။ ရခုိင္တုိင္းရင္းသား ၃၁ ဦးႏွင့္ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိး ၄၆ ဦး စုစုေပါင္း ၇၇ ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၁၀၈ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ကာ အိမ္ေပါင္း ၄၈၂၂ လံုး၊ ဗလီ ၁၇ ခု၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ၁၅ ေက်ာင္း၊ စာသင္ေက်ာင္းသံုးေက်ာင္း ပ်က္စီးခဲ့ၿပီး ေနအိမ္မ်ား မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးခံရမႈေၾကာင့္ လူ ၆၀,၀၀၀ ေက်ာ္ အိုးအိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့သည္။
ထုိကဲ့သို႔ ႏုိင္ငံတကာမွ ရခုိင္ေဒသျဖစ္စဥ္အေပၚ အထင္လြဲမွား ႐ႈျမင္မႈမ်ားသည္ ႏုိင္ငံျခားမီဒီယာအခ်ဳိ႕မွ မွားယြင္းေဖာ္ျပျခင္းသည္လည္း အေၾကာင္းရင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္လာသည္ဟု ေလ့လာသံုးသပ္သူအခ်ဳိ႕က ဆုိသည္။
ယေန႔ သတင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ားထက္ ပံုႀကီးခ်ဲ႕ေဖာ္ျပမႈမ်ားအတြက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိေၾကာင္း အင္တာနက္တြင္ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ေသဆံုးမႈကို ေဖာ္ျပေနမႈမ်ားသည္ မိမိႏုိင္ငံမွ ျဖစ္စဥ္မ်ား မဟုတ္ဘဲ အျခားႏုိင္ငံမွ ေသဆံုးမႈမ်ားကို မိမိႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားသည့္သဖြယ္ ေဖာ္ျပေနေၾကာင္း ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ယခုလ ၉ ရက္တြင္ တူရကီႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏုိင္ငံတကာအၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အင္တာနက္ကို အသံုးျပဳ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ အစုိးရအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ဇူလုိင္ ၂၀ ရက္တြင္ တာလီဘန္အဖြဲ႕မွလည္းေကာင္း၊ ဇူလုိင္ ၂၃ ရက္တြင္ လက္ဘႏြန္ႏုိင္ငံရွိ ဟစ္ဘုိလာေပ်ာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕မွလည္းေကာင္း၊ ဇူလိုင္လအတြင္းမွာပင္ အယ္လ္ကုိင္ဒါ စစ္ေသြးႂကြအဖြဲ႕မွလည္းေကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ပစ္မွတ္ေနရာမ်ားကို ေဖာ္ျပ၍ ပစ္မွတ္ထားတုိက္ခုိက္ရန္ ေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း Asia Time သတင္း၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ Islamic Defenders Front (FPI) ႏွင့္ Jemaah Ashorut Tauhd (JAT) အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕မ်ားမွ အဖြဲ႕၀င္ ၃၀၀ ခန္႔က အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံသံ႐ံုးအား တိုက္ခိုက္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္စာ ပို႔ခဲ့သည့္နည္းတူ ပါကစၥတန္အေျခစိုက္ တာလီဘန္ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ TTP မွ ရခုိင္ျပည္နယ္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကလဲ့စားေခ် တုိက္ခုိက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဇူလုိင္ ၂၆ ရက္က ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။
“ဘယ္သူကပဲ ၿခိမ္းေျခာက္ၿခိမ္းေျခာက္ ဒါကမျဖစ္သင့္ဘူး။ လူမႈေရးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ျပႆနာက ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရးေတြကို ဘာမွမပတ္သက္ဘဲနဲ႔ ဘဂၤါလီေတြ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာဟာ အစၥလာမ္ျဖစ္ေနတာ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အေရးကိစၥက အမ်ားအျမင္မွာ ေျပာင္းလဲသြားတာ”ဟု ျမန္မာမြတ္ဆလင္အမ်ဳိးသားေရးရာအဖြဲ႕မွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ခင္ကေျပာသည္။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ စာတမ္းတင္သြင္းသူ မစၥတာကင္တားနားက ရခုိင္ျပည္နယ္၌ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ဟူေသာ စြပ္စဲြခ်က္မ်ားကုိ မိမိရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သက္ဆုိင္ရာက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ထုတ္ရန္လိုၿပီး တာ၀န္ယူမႈရွိရန္လိုေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းစြပ္စြဲမႈမ်ားကို အေရးတႀကီး ကိစၥရပ္အေနျဖင့္ အမွီအခုိကင္းေသာ၊ စိတ္ခ်ယံုၾကည္ရေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ေတာင္းဆုိေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွ မထြက္ခြာမီ ျပဳလုပ္ခ့ဲသည့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ရခုိင္မွာ ျဖစ္တဲ့ကိစၥမွာ ဘာမွမသိတဲ့သူေတြက ရခုိင္နဲ႔ တစ္ဖက္က ၀င္လာတဲ့သူေတြ ဘာသာေရးအေၾကာင္းျပၿပီး ျဖစ္တဲ့ျပႆနာလို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြက အျဖစ္မွန္ကို ဖံုးကြယ္ၿပီး တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းေျပာတယ္။ အစၥလာမ္မစ္အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္ေတာင္းဆုိမႈေတြ လုပ္လာတာေတြကို အြန္လိုင္းကတစ္ဆင့္ ေတြ႕လာရတယ္”ဟု ရခုိင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္က ၎၏အျမင္ကိုေျပာသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ရွိေနသည္ကို မိမိတို႔အစိုးရအဖြဲ႕က သိရွိထားၿပီး သံတမန္ေရးအရလည္းေကာင္း၊ လံုၿခံဳေရးအရလည္းေကာင္း လုပ္ေဆာင္သင့္သည့္ အရာမ်ားကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္းႏွင့္ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာ၊ နည္းဗ်ဴဟာမ်ားကို ေခတ္ႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ဆုိသည္။
နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ စက္မႈဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းေဌးက မိမိတို႔ႏုိင္ငံတြင္ လံုၿခံဳေရးအင္အား လံုေလာက္စြာရွိပါေၾကာင္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတစ္ခု၌ ေျပာထားသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးေစမည့္ လုပ္ရပ္မ်ားကို တားဆီးႏွိမ္နင္းရန္ ကမ္းေျခႏွင့္ ျမစ္ေၾကာင္းလံုၿခံဳေရး ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ေရေၾကာင္းတပ္ဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ေနၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ အျခားေဒသမ်ားတြင္ပါ လံုၿခံဳေရးအဖြဲ႕မ်ား တုိးျမႇင့္ဖြဲ႕စည္းေနသည္ဟု သိရသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ လံုၿခံဳေရး၀န္ေဆာင္မႈ ေအဂ်င္စီမ်ားကိုလည္း မြမ္းမံသင္တန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ေပးေနေၾကာင္း ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီးတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား တုိးတက္ေရးပါတီ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ ေဒါက္တာေအးေမာင္က “ၿခိမ္းေျခာက္တုိင္းသာ ေၾကာက္ေနရရင္ ေနစရာရွိမွာ မဟုတ္ဘူး။ အမွန္တရားကိုပဲ လိုလားတယ္။ အစြန္းေရာက္မႈေတြကုိ ေရွာင္ရွားသင့္တယ္”ဟုဆုိသည္။
ႏုိင္ငံတုိင္းတြင္ လူမ်ဳိးစုမ်ား၊ ဘာသာကြဲမ်ား တစ္ခါတစ္ရံ ပဋိပကၡျဖစ္ေလ့ရွိေၾကာင္း၊ မိမိတို႔သည္ ယခုျဖစ္စဥ္အား လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈျဖင့္ ႐ႈျမင္ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အစၥလာမ္သာမက အျခားဘာသာ၀င္မ်ားပါ ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးစြာ ေနထုိင္ႏုိင္ေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္ေၾကာင္းကို ျပသႏုိင္သည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္သည္ဟု မိမိယူဆပါေၾကာင္း တူရကီႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Mr. Ahmet Davutoglu က ယခုလ ၉ ရက္တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပုိင္ ႏုိင္ငံတစ္ခုအေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တရားနည္းလမ္းတက် ေဆာင္ရြက္ေနတာကို ဘယ္သူမွ ဘာမွေျပာလို႔မရပါဘူး။ ႏုိင္ငံတကာက ဖိအားမေပးႏုိင္ေလာက္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ေအာင္ေတာ့ သံတမန္ေရးအရ လုပ္ရပါမယ္”ဟု ႏုိင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈမ်ားကို ရင္ဆုိင္ေနရသည့္အေပၚ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမုိးေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ေကာ္မတီ၀င္ ဦးသိန္းၫြန္႔ကေျပာသည္။
“ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြ ၀င္လာတာကို လက္ခံလိုက္ရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းကို သြားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ထင္သာျမင္သာတဲ့ အေနအထားကို ျပႏုိင္မယ္လို႔ထင္တယ္”ဟုလည္း OIC ကဲ့သို႔ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား လာေရာက္ေလ့လာမည္ဟု သတင္းထြက္ေပၚေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးေက်ာ္ခင္ကေျပာသည္။
ယခုျဖစ္စဥ္မ်ားမွာ ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက စြပ္စဲြေျပာဆုိသကဲ့သို႔ ဘာသာေရးပဋိပကၡမဟုတ္ဘဲ တစ္ဖက္ႏုိင္ငံမွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ေဒသခံတုိ႔အၾကား ျဖစ္ပြားသည့္ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္တစ္ခုသာ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းျဖစ္ရပ္မ်ားကို လူ႔အခြင့္အေရး ႐ႈေထာင့္တစ္ခုတည္းမွ ႐ႈျမင္ျခင္းမျပဳဘဲ ႏုိင္ငံ၏ သမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားမ်ားကိုၾကည့္၍ သိမ္ေမြ႕စြာ ေျဖရွင္းရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားက သံုးသပ္ေျပာဆုိသည္။
“ဒီျပႆနာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ႏုိင္ငံႀကီးႏွစ္ႏုိင္ငံက ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ထုတ္ျပန္ေျပာၾကားမႈေတြ ၾကားတဲ့အခ်ိန္မွာ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္သက္သာရာ ရသြားတယ္။ မဟုတ္ရင္ ဒီျပႆနာက ထင္တာထက္ ပုိခက္ပါတယ္”ဟု ၀ါရင့္ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ဦးကေျပာသည္။
အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံသမၼတ ဆူဆီလိုဘန္ဘမ္းယူဒုိယူႏုိက ရခုိင္-႐ုိဟင္ဂ်ာ ျပႆနာသည္ ဘာသာေရးပဋိပကၡ မဟုတ္ဘဲ ေဒသတြင္း လူအုပ္စုၾကား ျဖစ္ပြားသည့္ ပဋိပကၡသာျဖစ္ၿပီး အေၾကာင္းတုိက္ဆုိင္၍ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားက မြတ္ဆလင္မ်ားျဖစ္ကာ ရခုိင္မ်ားက ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေနျခင္းသာရွိေၾကာင္း၊ လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ား ရွိေနသည္မွာ မမွန္ေၾကာင္း
ၾသဂုတ္လ ၄ ရက္က ၎၏ေနအိမ္၌ ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားသည္။
အင္ဒိုနီးရွားသမၼတက ထုိသို႔ေျပာၾကားၿပီး ရက္ပုိင္းအတြင္းမွာပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူ Patrick Ventrell က ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈမ်ားကို အထူးစုိးရိမ္မိေသာ္လည္း OIC (Organization of Islamic Coroperation) အစၥလာမ္မစ္ႏုိင္ငံမ်ားအဖြဲ႕က စြပ္စြဲသကဲ့သုိ႔ ရခုိင္ေဒသတြင္ ျမန္မာအစုိးရက လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္ေနမႈမ်ားမွာမဟုတ္မွန္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။
“ဒီႏုိင္ငံအေနနဲ႔ကေတာ့ လုပ္စရာရွိတာ လုပ္ရမွာပဲ။ ဒီမွာျဖစ္ေနတဲ့ အျဖစ္အပ်က္မွန္ေတြကို သိတဲ့အတြက္ ဒီႏုိင္ငံေတြက အမွန္တရားကို ေၾကညာတာျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ေနာက္မွာ ဒီႏုိင္ငံေတြရွိတယ္ဆုိတာ ျပတဲ့သေဘာပဲ”ဟု စာေရးဆရာဦးၾကည္မင္းက ၎၏အျမင္ကိုေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ အသက္အုိးအိမ္စည္းစိမ္မ်ား ဆံုး႐ႈံးေနရမႈအေပၚ ပါကစၥတန္အစုိးရႏွင့္ ျပည္သူမ်ားက အေလးအနက္ စိုးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္း ပါကစၥတန္သမၼတ အလီဇာဒါရီက ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ထံသို႔ ယခုလ ၇ ရက္ေန႔က စာေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။
အဆိုပါ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ “ကၽြန္ေတာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကို လက္ခံႏုိင္စရာမရွိဘူး။ ဒါကို ကန္႔ကြက္တယ္။ ျဖစ္လာရင္လည္း ခုခံသြားဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္။ ဒီလို ျပည္ပက အဖြဲ႕ေတြက ေတာင္ေျပာေျမာက္ေျပာ ေျပာေနတာဟာ ျပည္တြင္းမွာေနထုိင္တဲ့ အစၥလာမ္ေတြအတြက္ ေတာ္ေတာ္ကုိ အေနအထုိင္ က်ပ္တည္းေစတယ္”ဟု ၈၈ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ကိုျမေအးက ေျပာဆုိသည္။
ယခုႏွစ္ ေမလေႏွာင္းပုိင္းတြင္ ဇြန္လဆန္းပုိင္းက ရခုိင္ျပည္နယ္ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္မ်ား၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ဇြန္လဆန္းပုိင္းက စတင္ကာ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွ စတင္၍ ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ပါ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ကာ အျခားေဒသမ်ားသို႔ပါ ပ်ံ႕ႏွံ႔ရန္ အေျခအေန ေပၚေပါက္လာသျဖင့္ ဇြန္လ ၁၂ ရက္မွ စတင္ကာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕က ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာခဲ့သည္။ ရခုိင္တုိင္းရင္းသား ၃၁ ဦးႏွင့္ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိး ၄၆ ဦး စုစုေပါင္း ၇၇ ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၁၀၈ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ကာ အိမ္ေပါင္း ၄၈၂၂ လံုး၊ ဗလီ ၁၇ ခု၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ၁၅ ေက်ာင္း၊ စာသင္ေက်ာင္းသံုးေက်ာင္း ပ်က္စီးခဲ့ၿပီး ေနအိမ္မ်ား မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးခံရမႈေၾကာင့္ လူ ၆၀,၀၀၀ ေက်ာ္ အိုးအိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့သည္။
ထုိကဲ့သို႔ ႏုိင္ငံတကာမွ ရခုိင္ေဒသျဖစ္စဥ္အေပၚ အထင္လြဲမွား ႐ႈျမင္မႈမ်ားသည္ ႏုိင္ငံျခားမီဒီယာအခ်ဳိ႕မွ မွားယြင္းေဖာ္ျပျခင္းသည္လည္း အေၾကာင္းရင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္လာသည္ဟု ေလ့လာသံုးသပ္သူအခ်ဳိ႕က ဆုိသည္။
ယေန႔ သတင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ားထက္ ပံုႀကီးခ်ဲ႕ေဖာ္ျပမႈမ်ားအတြက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိေၾကာင္း အင္တာနက္တြင္ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ေသဆံုးမႈကို ေဖာ္ျပေနမႈမ်ားသည္ မိမိႏုိင္ငံမွ ျဖစ္စဥ္မ်ား မဟုတ္ဘဲ အျခားႏုိင္ငံမွ ေသဆံုးမႈမ်ားကို မိမိႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားသည့္သဖြယ္ ေဖာ္ျပေနေၾကာင္း ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ယခုလ ၉ ရက္တြင္ တူရကီႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏုိင္ငံတကာအၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အင္တာနက္ကို အသံုးျပဳ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ အစုိးရအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ဇူလုိင္ ၂၀ ရက္တြင္ တာလီဘန္အဖြဲ႕မွလည္းေကာင္း၊ ဇူလုိင္ ၂၃ ရက္တြင္ လက္ဘႏြန္ႏုိင္ငံရွိ ဟစ္ဘုိလာေပ်ာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕မွလည္းေကာင္း၊ ဇူလိုင္လအတြင္းမွာပင္ အယ္လ္ကုိင္ဒါ စစ္ေသြးႂကြအဖြဲ႕မွလည္းေကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ပစ္မွတ္ေနရာမ်ားကို ေဖာ္ျပ၍ ပစ္မွတ္ထားတုိက္ခုိက္ရန္ ေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း Asia Time သတင္း၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ Islamic Defenders Front (FPI) ႏွင့္ Jemaah Ashorut Tauhd (JAT) အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕မ်ားမွ အဖြဲ႕၀င္ ၃၀၀ ခန္႔က အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံသံ႐ံုးအား တိုက္ခိုက္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္စာ ပို႔ခဲ့သည့္နည္းတူ ပါကစၥတန္အေျခစိုက္ တာလီဘန္ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ TTP မွ ရခုိင္ျပည္နယ္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကလဲ့စားေခ် တုိက္ခုိက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဇူလုိင္ ၂၆ ရက္က ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။
“ဘယ္သူကပဲ ၿခိမ္းေျခာက္ၿခိမ္းေျခာက္ ဒါကမျဖစ္သင့္ဘူး။ လူမႈေရးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ျပႆနာက ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရးေတြကို ဘာမွမပတ္သက္ဘဲနဲ႔ ဘဂၤါလီေတြ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာဟာ အစၥလာမ္ျဖစ္ေနတာ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အေရးကိစၥက အမ်ားအျမင္မွာ ေျပာင္းလဲသြားတာ”ဟု ျမန္မာမြတ္ဆလင္အမ်ဳိးသားေရးရာအဖြဲ႕မွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ခင္ကေျပာသည္။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ စာတမ္းတင္သြင္းသူ မစၥတာကင္တားနားက ရခုိင္ျပည္နယ္၌ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ဟူေသာ စြပ္စဲြခ်က္မ်ားကုိ မိမိရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သက္ဆုိင္ရာက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ထုတ္ရန္လိုၿပီး တာ၀န္ယူမႈရွိရန္လိုေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းစြပ္စြဲမႈမ်ားကို အေရးတႀကီး ကိစၥရပ္အေနျဖင့္ အမွီအခုိကင္းေသာ၊ စိတ္ခ်ယံုၾကည္ရေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ေတာင္းဆုိေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွ မထြက္ခြာမီ ျပဳလုပ္ခ့ဲသည့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ရခုိင္မွာ ျဖစ္တဲ့ကိစၥမွာ ဘာမွမသိတဲ့သူေတြက ရခုိင္နဲ႔ တစ္ဖက္က ၀င္လာတဲ့သူေတြ ဘာသာေရးအေၾကာင္းျပၿပီး ျဖစ္တဲ့ျပႆနာလို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြက အျဖစ္မွန္ကို ဖံုးကြယ္ၿပီး တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းေျပာတယ္။ အစၥလာမ္မစ္အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္ေတာင္းဆုိမႈေတြ လုပ္လာတာေတြကို အြန္လိုင္းကတစ္ဆင့္ ေတြ႕လာရတယ္”ဟု ရခုိင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္က ၎၏အျမင္ကိုေျပာသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ရွိေနသည္ကို မိမိတို႔အစိုးရအဖြဲ႕က သိရွိထားၿပီး သံတမန္ေရးအရလည္းေကာင္း၊ လံုၿခံဳေရးအရလည္းေကာင္း လုပ္ေဆာင္သင့္သည့္ အရာမ်ားကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္းႏွင့္ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာ၊ နည္းဗ်ဴဟာမ်ားကို ေခတ္ႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ဆုိသည္။
နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ စက္မႈဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းေဌးက မိမိတို႔ႏုိင္ငံတြင္ လံုၿခံဳေရးအင္အား လံုေလာက္စြာရွိပါေၾကာင္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတစ္ခု၌ ေျပာထားသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးေစမည့္ လုပ္ရပ္မ်ားကို တားဆီးႏွိမ္နင္းရန္ ကမ္းေျခႏွင့္ ျမစ္ေၾကာင္းလံုၿခံဳေရး ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ေရေၾကာင္းတပ္ဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ေနၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ အျခားေဒသမ်ားတြင္ပါ လံုၿခံဳေရးအဖြဲ႕မ်ား တုိးျမႇင့္ဖြဲ႕စည္းေနသည္ဟု သိရသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ လံုၿခံဳေရး၀န္ေဆာင္မႈ ေအဂ်င္စီမ်ားကိုလည္း မြမ္းမံသင္တန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ေပးေနေၾကာင္း ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီးတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား တုိးတက္ေရးပါတီ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ ေဒါက္တာေအးေမာင္က “ၿခိမ္းေျခာက္တုိင္းသာ ေၾကာက္ေနရရင္ ေနစရာရွိမွာ မဟုတ္ဘူး။ အမွန္တရားကိုပဲ လိုလားတယ္။ အစြန္းေရာက္မႈေတြကုိ ေရွာင္ရွားသင့္တယ္”ဟုဆုိသည္။
ႏုိင္ငံတုိင္းတြင္ လူမ်ဳိးစုမ်ား၊ ဘာသာကြဲမ်ား တစ္ခါတစ္ရံ ပဋိပကၡျဖစ္ေလ့ရွိေၾကာင္း၊ မိမိတို႔သည္ ယခုျဖစ္စဥ္အား လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈျဖင့္ ႐ႈျမင္ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အစၥလာမ္သာမက အျခားဘာသာ၀င္မ်ားပါ ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးစြာ ေနထုိင္ႏုိင္ေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္ေၾကာင္းကို ျပသႏုိင္သည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္သည္ဟု မိမိယူဆပါေၾကာင္း တူရကီႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Mr. Ahmet Davutoglu က ယခုလ ၉ ရက္တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပုိင္ ႏုိင္ငံတစ္ခုအေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တရားနည္းလမ္းတက် ေဆာင္ရြက္ေနတာကို ဘယ္သူမွ ဘာမွေျပာလို႔မရပါဘူး။ ႏုိင္ငံတကာက ဖိအားမေပးႏုိင္ေလာက္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ေအာင္ေတာ့ သံတမန္ေရးအရ လုပ္ရပါမယ္”ဟု ႏုိင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈမ်ားကို ရင္ဆုိင္ေနရသည့္အေပၚ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမုိးေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ေကာ္မတီ၀င္ ဦးသိန္းၫြန္႔ကေျပာသည္။
“ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြ ၀င္လာတာကို လက္ခံလိုက္ရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းကို သြားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ထင္သာျမင္သာတဲ့ အေနအထားကို ျပႏုိင္မယ္လို႔ထင္တယ္”ဟုလည္း OIC ကဲ့သို႔ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား လာေရာက္ေလ့လာမည္ဟု သတင္းထြက္ေပၚေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးေက်ာ္ခင္ကေျပာသည္။
ယခုျဖစ္စဥ္မ်ားမွာ ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက စြပ္စဲြေျပာဆုိသကဲ့သို႔ ဘာသာေရးပဋိပကၡမဟုတ္ဘဲ တစ္ဖက္ႏုိင္ငံမွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ေဒသခံတုိ႔အၾကား ျဖစ္ပြားသည့္ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္တစ္ခုသာ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းျဖစ္ရပ္မ်ားကို လူ႔အခြင့္အေရး ႐ႈေထာင့္တစ္ခုတည္းမွ ႐ႈျမင္ျခင္းမျပဳဘဲ ႏုိင္ငံ၏ သမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားမ်ားကိုၾကည့္၍ သိမ္ေမြ႕စြာ ေျဖရွင္းရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားက သံုးသပ္ေျပာဆုိသည္။
No comments:
Post a Comment