ျပန္လာသူတို႔ ႏွလံုးသား

ျမန္မာ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး အရွိန္အဟုန္ တက္လာသည္ႏွင့္ အမွ် ျပန္ လာသူ မ်ားကို ဆထက္ ထမ္းပိုးတိုး လိုအပ္ လာေပၿပီ။

ျမန္မာ့ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို ထိပ္တန္းမွ စိန္ေခၚလ်က္ ရွိသည္ဟု ျပည္တြင္း ျပည္ပ ပညာရွင္မ်ားက တစ္ခဲနက္ လက္ခံထားသည္မွာ ‘Capacity’ ဟု အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ ေခၚေ၀ၚသည့္ စြမ္းရည္ ျဖစ္သည္။ ယိုယြင္း အားနည္းခဲ့ေသာ ပညာေရး စနစ္ေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ေတာ္သူေခ်ာင္ထိုး ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကား ခဲ့ေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံတြင္း အခြင့္အလမ္းမ်ား နည္းပါး ခဲ့ေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း ႏုိင္ငံတြင္းတြင္ စြမ္းရည္ နည္းပါးကာ ႏုိင္ငံျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို တြန္းႏုိင္ ဆြဲႏုိင္မည့္ သူမ်ား ျပတ္လပ္ ေနေသးသည္။

တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံသားမ်ား ျပည္ပတြင္ ေနထိုင္ကာ ျပန္မလာၾက သည္ကို တ႐ုတ္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ခ်ဴအင္လိုင္းက Brainpower stored overseas ျပည္ပတြင္ သိမ္းဆည္း ထားေသာ ဦးေႏွာက္ စြမ္းအင္ဟု တင္စားခဲ့သည္။ မလိုလွ်င္ သုံးစရာ မလိုေသး၊ လိုလွ်င္ သုံးႏုိင္သည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ျပည္ပတြင္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ေရာက္ေနသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ေပါက္ေပါက္ေျမာက္ေျမာက္ ပုဂိၢဳလ္မ်ားသည္ ျပည္ပတြင္ သိုမွီးထားသည့္ ဦးေႏွာက္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ယခု ႏုိင္ငံျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲခ်ိန္တြင္ ထိုသူတို႔၏အား လိုအပ္လာျပီ။

ျပန္လာေသာ သူတုိ႔သည္ ႏုိင္ငံတကာ လုပ္နည္း ကိုင္နည္းမ်ားကို အကြၽမ္းတ၀င္ ရွိမည္။ ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာစကားကို ေျပာႏိုင္သည္။ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာစကား ဆုိသည္မွာ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္ဘာသာ တို႔ကို မဆိုလို။ ႏုိင္ငံတကာတြင္ ေပါက္ေအာင္ ဘယ္လို ေျပာရမည္၊ သူတုိ႔ ဘာႀကိဳက္သည္ကို နားလည္ျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ပယ္ အလိုက္ နည္းစနစ္မ်ားကို ကြၽမ္းက်င္သည္။ ႏုိင္ငံတကာ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္း ကြန္ရက္ ( Networks ) အားေကာင္းသည္။တစ္ဖန္ အမိေျမ၏ အထာ ကိုလည္း ရင္းႏွီးသည္။ အနည္းဆုံး ျမန္မာလို နားလည္မည္။ ဘယ္လိုေရႊ႕လွ်င္ ဘယ္လို ခရီးေပါက္မည္ကို သိသည္။ထို႔ေၾကာင့္ သူတို႔သည္ သူစိမ္းတစ္ရံဆံ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္ ယွဥ္လွ်င္ ထိုေနရာ တို႔တြင္ အားသာခ်က္မ်ား ရွိသည္။

ျပည္ပ ေရာက္ေနသူမ်ား၏ အားကို ႏိုင္ငံက လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သမၼတ ကိုယ္တိုင္က ဖိတ္ေခၚခဲ့ျခင္း၊ သမၼတ၏ ေနာက္ဆုံး ဖြဲ႕စည္း လိုက္သည့္ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရး အၾကံေပး ေကာင္စီတြင္ ပါ၀င္ၾကသူ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ယခုမွ ျပန္လာသူ၊ ယခင္ကတည္းက ျပန္လာသူ၊ ျပည္ပမွ ျပန္လာသူမ်ား ျဖစ္သည္ကို ေတြ႔ရေသာေၾကာင့္ Brainpower stored overseas သေဘာတရားကို လက္ေတြ႔ အသုံးခ်ေနၿပီဟု သေဘာေပါက္ ရသည္။
ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာတို႔ သည္လည္း ျမန္မာျပည္ တြင္းတြင္ ျဖစ္ေပၚ ေျပာင္းလဲေနေသာ အေျခအေန တို႔ကို အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာျပီး ရင္ခုန္ ေနၾကၿပီ။ အခ်ဳိ႕ အခ်ဳိ႕တို႔ စတင္ ျပန္လာ ေနၾကၿပီ။ပင္လယ္ ရပ္ျခားတြင္ ဘြဲ႕ရၿပီး ျပည္ပတြင္ပင္ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ရန္ ေလွ်ာက္ထားေသာ ျမန္မာတို႔ကို အင္တာဗ်ဴးတြင္ ထည့္သြင္း ေမးသည့္ ေမးခြန္းတို႔တြင္ “ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေျပာင္းေရႊ႕ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ရရင္ သြားေရာက္ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ပါ့မလား” ဟူေသာ ေမးခြန္း ပါ၀င္လာခဲ့ျပီ။

ယခုထက္ ပိုၿပီး ျမန္မာတို႔ ျပန္လာေစရန္၊ ျပန္လာသူတို႔ မိမိ အက်ိဳး ႏုိင္ငံ့ အက်ိဳးကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ျပဳႏုိင္ရန္ ေအာက္ပါ အခ်က္တုိ႔မွာ အေရးၾကီးသည္။

အခြင့္အလမ္း

ျပန္လာလုိေသာ သူတို႔ ျပန္လာႏုိင္ေအာင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ ေပးရမည္။ ရွာမွရွား ထိတ္ထိတ္ႀကဲ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳး ျဖစ္ေနလွ်င္ အထူး အခြင့္အေရးမ်ိဳး ဖန္တီး ေပးေကာင္း ေပးရမည္။ အခြင့္အေရး ေပးရာ က်လြန္းမေနဘူးလားဟု ထင္စရာရွိပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ သူစိမ္း သက္သက္ ႏုိင္ငံျခားသား မ်က္ႏွာျဖဴ မ်က္ႏွာ၀ါ တို႔ကို ပင္လွ်င္ ထို အခြင့္အေရးမ်ား ေပးၿပီးမွ ဆြဲေဆာင္ရေသာေၾကာင့္ မိမိႏုိင္ငံကို ျပန္လာမည့္ ျမန္မာတို႔ကို အခြင့္အေရး ေပးရသည္မွာ မဆန္း။

ထိုျမန္မာ တို႔သည္လည္း ဟိုဘက္တြင္ က်ေနေသာ အေျခကို ဖ်က္ၿပီး ျမန္မာျပည္သုိ႔ ျပန္လာကာ အေျခ ျပန္ေဆာက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ သူတို႔ သည္လည္း ထြက္သြားေသာ အခ်ိန္ကာလေပၚ မူတည္ၿပီး အမိေျမႏွင့္ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ စိမ္းေနဦးမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳး ဆုိးက်ိဳးကို တြက္ခ်က္ၿပီးမွ ျပန္လာၾကမည္ ဆိုသည့္ အမွန္တရားကို တြက္ဆႏုိင္ရန္ လိုသည္။ ဥပမာ-ႏိုင္ငံျခားမွ ျပန္လာကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဆိုလွ်င္ အခြန္သက္သာခြင့္ စသည့္ အခြင့္အေရး မ်ား။ အျခားႏုိင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္သည့္ ျမန္မာတို႔ ျပန္လာ စီးပြားေရး လုပ္ကိုင္လိုလွ်င္ ႏုိင္ငံျခားသား ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈ အတိုင္း စည္းၾကပ္မည္ေလာ၊ သုိ႔မဟုတ္ ႏုိင္ငံသားလည္း မက် ႏိုင္ငံျခားသား လည္း မကေသာ အခြင့္အေရးမ်ား ေပးမည္ေလာ စသည္တို႔ျဖစ္သည္။

ျမန္မာျပည္မွ ပညာရွင္ ပါေမာကၡႀကီးမ်ား၊ အရာရွိႀကီးမ်ား အၿငိမ္းစား ယူေသာအခါ မိမိႏုိင္ငံက မည္သို႔ သုံးရမွန္း မသိခ်ိန္တြင္ အျခားႏုိင္ငံ တကၠသိုလ္မ်ားက ဆည္၀က ဗ်ိဳင္းေစာင့္ သကဲ့သုိ႔ အဆင္သင့္ ေကာက္ၿပီး ေခၚယူသြားသည္မ်ား ျမင္ေတြ႔ေနရရာ ယခုအခ်ိန္တြင္ လည္း ထိုနမူနာကို သင္ခန္းစာယူၿပီး ျပည္ပမွ အေက်ာ္အေမာ္တို႔ မိမိ ဘာသာ စိတ္လည္ အလာကို ေစာင့္မေနဘဲ မိမိက စသင့္လွ်င္ စရမည္။တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယ တို႔ကဲ့သုိ႔ ျပည္ပေရာက္ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ အားကို စုစည္းကာ ႏုိင္ငံ ႀကီးပြားေရးတြင္ အသုံးခ်ႏုိင္သည့္ နာမည္ေက်ာ္ ႏုိင္ငံမ်ားဆုိလွ်င္ ႏုိင္ငံ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျပည္ပ ခရီးစဥ္သြားလွ်င္ ျပည္ပေရာက္ မိမိတို႔၏ အေက်ာ္အေမာ္မ်ားအား စုေ၀းၿပီး စကားေျပာ မိတ္ဖြဲ႕ကာ ႏိုင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးေရးတြင္ တစ္တပ္ တစ္အား ပါ၀င္ေအာင္ ဖိတ္ေခၚ ေလ့ရွိသည္။

အျခားႏိုင္ငံ၊ ေဒသတြင္းရွိ ျမန္မာလူခြၽန္တို႔ႏွင့္ ထိေတြ႔ အင္အား ရယူႏုိင္ရန္ အားထုတ္ရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာ သံ႐ုံးမ်ား၏ အခန္း က႑သည္လည္း အလြန္ အေရးႀကီးသည္။

Brain Waste

ျပန္လာသူ တို႔ကုိ သူ႔ေနရာႏွင့္သူ ကြၽမ္းက်င္ရာ နယ္ပယ္ အလိုက္ မသုံးႏုိင္လွ်င္လည္းေကာင္း၊ သူလုပ္ႏုိင္သည့္ စြမ္းရည္ေအာက္ လုပ္ကိုင္ေနရလွ်င္လည္းေကာင္း၊ သူကြၽမ္းက်င္ရာ နယ္ပယ္မ်ိဳး ႏုိင္ငံ တြင္ မရွိေသးလွ်င္လည္း ဦးေႏွာက္ အလဟႆ Brain Waste ျဖစ္သြားႏုိင္သည္။ ေနရာ မေပးႏိုင္မည့္ တူတူ ျမန္မာျပည္သုိ႔ ျပန္လာ လွ်င္ သူ႔အတြက္လည္း အက်ိဳးမရွိ၊ ႏုိင္ငံအတြက္လည္း အက်ိဳးမရွိ ျဖစ္သြား ႏုိင္လွ်င္ ျပန္မလာသည္က ပိုေကာင္းသည္။ တစ္ခ်ိန္တြင္ ထိုလုပ္ငန္း နယ္ပယ္မ်ိဳး ေပၚလာသည္ႏွင့္ ျပန္လာႏုိင္ေအာင္ အဆက္အသြယ္ မျပတ္မူ ထားရွိရမည္။

အကူးအေျပာင္းကာလ

အကူးအေျပာင္းကာလ Transition Period တြင္ ျပန္လာ သူတုိ႔ ကုိယ္တိုင္သည္လည္း အကူးအေျပာင္း ကာလကို ျဖတ္ေက်ာ္ ေနရသည္။ သူတုိ႔ လုပ္ေနက် ကိုင္ေနက် ေနရာတို႔မွ ဖယ္ခြာကာ အမိေျမ ကို ျပန္လာရေသာေၾကာင့္ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေနရ သည့္ ကာလလည္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရွိႏွင့္ ေနၿပီး တို႔က ကူပံ့ရန္ လိုသည္။ မူလပထမတြင္ အထင္ႀကီးျခင္း၊ ၀မ္းသာျခင္းမ်ား ျဖစ္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း လူတြင္ ရွိတတ္ေသာ မလုံၿခဳံမႈ၊ ၿပိဳင္ဘက္ သဖြယ္ သေဘာထားမႈမ်ား ေနာင္တြင္ ေပၚလာႏုိင္ေသာေၾကာင့္ အိမ္ခံႏွင့္ ျပန္ေရာက္သူမ်ား အၾကား ၿပိဳင္ဘက္သဖြယ္ ျဖစ္လာႏုိင္သည္။ သို႔ေသာ္ ဘုံရည္မွန္းခ်က္ခ်င္း တူလွ်င္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။

ႏွလံုးသား

ျမန္မာျပည္တြင္း စြမ္းရည္ ကြက္လပ္ Capacity Gap ကို ျမင္ေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားသား ပညာရွင္မ်ား၊ တတ္သူ သိသူမ်ားလည္း ၀င္ေရာက္ရန္ တာစူေနၾကၿပီ၊ ၀င္လည္း ၀င္ေနၾကၿပီ။ သို႔ေသာ္ ယခုမွ စိတ္ကူးေပါက္ ေရာက္လာသူ သူစိမ္း ႏုိင္ငံျခားသားႏွင့္ ျပန္လာသူ ျမန္မာတို႔ ဦးေႏွာက္ခ်င္း တူလွ်င္ ႏွလုံးသားတြင္ ကြာျခားသည္။ ျပန္လာသူတို႔သည္ ဒီေျမ ဒီေရကို တြယ္တာၾကမည္၊ သစၥာရွိၾကမည္။

အေျခအေန အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္သာ ေရၾကည္ရာ၊ ျမက္ႏုရာ ေရႊ႕သြားၾကသည္ အေျခအေန ေပးသည္ႏွင့္ ဇာတိသို႔ ျပန္လာလို ေပလိမ့္မည္။ မည္သည့္ အလုပ္မဆို ဦးေႏွာက္ႏွင့္ ႏွလုံးသားေပါင္းလွ်င္ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ေျခ အဆေပါင္းမ်ားစြာ တက္သြားေသာေၾကာင့္ သူစိမ္း ျပင္ျပင္တို႔ႏွင့္ စာလွ်င္ ျပန္လာသူ ျမန္မာတို႔က တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကို ပိုမို ေထာက္ကူႏုိင္မည့္ အေျခအေနပင္။

မည္မွ်ပင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ရွိေနေန အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ျပန္မလာႏုိင္သူမ်ားလည္း ရွိေနဦးမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုသူမ်ား အေ၀းတြင္ ေနရင္း ႏုိင္ငံ့အက်ိဳး သယ္ပိုးႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္ ေပးထားရ မည္။ ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာ၊ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး နည္းပညာမ်ား တိုးတက္ေနသည့္ ယခုေခတ္တြင္ အဆက္အသြယ္၊ ပညာတို႔သည္ ကြန္ရက္ေကာင္းလွ်င္ ေကာင္းသလို စီးဆင္း ေနမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုသူတို႔ အေ၀းေနရင္း ခ်စ္ႏုိင္ခြင့္မ်ား ေဖာ္ထုတ္ ေပးထားရမည္။

ျမန္မာ့ ျမန္မာ့ေရတြင္ အေျခတည္ သြားခဲ့သည့္ လူခြၽန္လူမြန္တို႔ ျပန္လာၿပီး ႏွလုံးသားႏွင့္ ႀကိဳးစားကာ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ ဖန္တီးၾကလွ်င္ ျမန္မာ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ရွိန္ႏႈန္း ေနာက္တစ္ဆင့္ တင္ႏုိင္လိမ့္မည္။

 TheVoiceWeekly