ကရင္နီနွင့္ မြန္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ကေလးငယ္မ်ား ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ လက္မွတ္ေရးထုိး

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ေတွြဖစ်တဲ့  ကရင်နီအမျုိးသားတိုးတက်ေရးပါတီနဲ့ မွန်ြပည်သစ် ပါတီတို့ဟာ ကေလးစစ်သား အသံုးမြပုေရး အပါအ၀င်  လက်နက်ကုိင် ပဋိပက္ခတွင်းမှာ ကေလးေတွကို အကာအကွယ်ေပးေရး ဆိုင်ရာ သေဘာတူညီချက် တရပ်ကို ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျနီဗာြမုိ ့မှာ လက်မှတ်ေရး ထိုးလိုက်ပါတယ်။

ကရင်နီအမျုိးသားတိုးတက်ေရးပါတီ (ေကအန်ပီပီ)နဲ့ မွန်ြပည်သစ်ပါတီတို့က ကိုယ်စားလှယ်ေတွဟာ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၊ ဂျနီဗာြမို့ကို သွားေရာက်ြပီး   လက်နက်ကုိင် ပဋိပက္ခ ဒဏ်ခံေနရတဲ့ ကေလးသူငယ်ေတွကို ကာကွယ်ေပးေရးဆိုင်ရာ သေဘာတူညီချက်ကို Geneva Call အဖွဲ့နဲ့ လက်မှတ်ေရးထိုးခဲ့တာပါ။

Geneva Call  အဖွဲ့ဟာ အမျုိးသမီးနဲ့ ကေလးသူငယ်ေတွကို အကာအကွယ်ေပးေရးနဲ့ ေြမြမှုပ်မိုင်း အသံုးြပုမှု တားဆီးေရးလုပ်ငန်းေတွကို အစိုးရမဟုတ်တဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ေတွနဲ့ ဆက်သွယ်ညိှနိှုင်း ေဆာင်ရွက်ေနတဲ့ အဖွဲ့ြဖစ်ြပီး  အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ အဲလ်လီဇဘက် ဒီေရ ၀ါနာ (Elisabeth Decrey Warner) နဲ့  ြမန်မာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့နှစ်ခုက ကိုယ်စားလှယ်ေတွ အြကား ြသဂုတ် ၂ ရက်ေန့မှာ လက်မှတ် ေရးထိုးခဲ့တာပါ။

သေဘာတူ စာချုပ်မှာ စာသင်ေကျာင်း ဒါမှမဟုတ် ကေလးေတွ အဓိကအသုံးြပုေနတဲ့ ေနရာ ပရ၀ုဏ်ေတွကို စစ်ေရးအရ အသုံးြပုြခင်းမှေရှာင်ြကဥ်ဖို့၊ စစ်ပွဲနဲ့စစ်ဆင်ေရးေတွမှာ  ကေလးများ အန္တရာယ်မြဖစ်ေစေအာင် ေရှာင်ရှားဖုိ့ စတဲ့ အချက် ၁၆ ချက် ပါ၀င်တယ်လို့ ကရင်နီလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ကိုယ်စားလှယ်အြဖစ် ဂျနီဗာမှာ သွားေရာက် လက်မှတ်ေရးထုိးခဲ့တဲ့  ေကအန်ပီပီ အတွင်းေရးမှူး ၁ ခူးဦးရယ်က ေြပာပါတယ်။

“ကေလးေတွကုိ စစ်သားအြဖစ် သွတ်သွင်းတာမျိုး မလုပ်ရဘူးဆိုတာလည်း တချက်ပါတယ်။ အချက်ေတွေတာ့ အများြကီးေပါ့။ လက်မှတ်ေရးထိုးတဲ့ အချက်ေတွက ၁၆ ချက်ေပါ့။ ၁၆ ချက်မှာ action plan ေတွလည်းပါတယ်။ ကေလးသူငယ်ေတွကုိ သူတို့ရဲ့လိုအပ်မှုေတွကုိ ဘယ်လိုပံ့ပုိးြပီး ေဆာင်ရွက်ေပးရမလဲ၊ ေနာက် သူတို့ကုိ ဘယ်လို အစီအစဥ်ေတွချမှတ်ြပီး ဘ၀လံုြခံုမှုရှိေအာင် ဘာေတွ တာ၀န်ယူေဆာင်ရွက်ေပးရမလဲ၊ စသည်အားြဖင့် ဘ၀လံုြခံုတယ်ဆိုတာကုိ ကျေနာ်တုိ့က အာမခံေပးနုိင်ရမယ်။ ဥပမာ အေြကာင်းတစံုတရာေြကာင့် ကေလးသူငယ်ေတွကုိ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းတယ် ဆိုရင်ေတာင် ကေလးနဲ့အညီ ြပုမှုဆက်ဆံရမယ် ဆိုတာမျိုးေတွ၊ ေနာက် ရန်သူဘက်က ကေလးစစ်သားေတွပါတယ်။ ကေလးစစ်သားေတွကုိ ဖမ်းဆီးရတယ်ဆိုရင် သူတုိ့ကုိဘယ်လို ြပုမှုဆက်ဆံရမယ်ဆိုတာလည်း ပါတယ်။”

မွန်ြပည်သစ်ပါတီကေတာ့ သေဘာတူ လက်မှတ်မေရးထိုးခင် ြပီးခဲ့တဲ့နှစ်ကတည်းက မွန်ြပည်သစ်ပါတီ တာ၀န်ရှိသူေတွနဲ့ Geneva Call အဖွဲ့တုိ့  အလုပ်ရုံေဆွးေနွးပွဲေတွ  ြကုိတင်ြပုလုပ်ခဲ့ြကြပီး လက်မှတ်ေရးထိုးြပီး ေနာက်မှာလည်း  သေဘာတူညီချက်ေတွကို လိုက်နာ အေကာင်အထည် ေဖာ်နိုင်ေအာင် ေအာက်ေြခ အထိ ရှင်းြပမှုေတွ လုပ်ေနြပီလို့ မွန်ြပည်သစ်ပါတီ နိုင်ငံြခားေရးတာ၀န်ခံ နိုင်ဟံသာဗွန်ခုိင်က ေြပာပါတယ်။

“ဒီကိစ္စက ကျေနာ်တို့အတွက်ေတာ့ လုပ်လည်း လုပ်နိုင်တယ်။ လိုက်လည်း လိုက်နာနိုင်တယ်။ ဂျနီဗာေကာ အဖွဲ့က လက်မှတ်ထိုးနိုင် မနိုင် ေဆာင်ရွက်နိုင် မနိုင်ဆိုေတာ့ ကျေနာ်တို့က ေဆာင်ရွက်နိုင်တယ် ဆိုြပီး လက်မှတ်ထိုးေပးတယ်။ ကိုယ့်တပ်မှူး တပ်သားေတွ လိုက်နာနိုင်ေအာင် အရင်ဆံုး အဲဒီစာကို ဘာသာြပန်ြပီး သူတို့ကို အရင်ေပးထားတယ်။ ရွာသားေတွလည်း နားလည်ေအာင် ြပန်ရှင်းြပရမယ်။ အဲဒီ နည်းလမ်းကို အခု လုပ်ေနတယ်ေလ။”

ြမန်မာနိုင်ငံမှာ အစိုးရစစ်တပ်ေရာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ေတွမှာပါ   ကေလးစစ်သား အသံုးြပုမှု ရှိေနတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ လူ့အခွင့်အေရးေစာင့်ြကည့်ေရး အဖွဲ့ေတွရဲ့ နှစ်စဥ် ထုတ်ြပန်တဲ့အစီအရင်ခံစာေတွမှာ ေဖာ်ြပေလ့ရှိတာ ြဖစ်ပါတယ်။

အခုလို ြမန်မာတိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ရဲ့ လက်မှတ်ေရးထိုးမှုနဲ့ ပတ်သက်ြပီး Geneva Call အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ အဲလ်လီဇဘက် ဒီေရ ၀ါနာ (Elisabeth Decrey Warner) ကေတာ့ ပဋိပက္ခ တေလှျာက်  ကေလးငယ်ေတွဟာ စစ်ပွဲအတွက် အလွန်ြကီးေလးစွာ ေပးဆပ်ခဲ့ရတယ်။  ဒီလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ရဲ့ ေခါင်းေဆာင်ေတွရဲ့ ဆံုးြဖတ်ချက်ဟာ ကေလးသူငယ်ေတွ အေရးကို သူတို့ရဲ့ ဦးစားေပးကိစ္စအြဖစ် ထားဖို့နဲ့ ကေလးငယ်ေတွကို ပိုေကာင်းတဲ့ဘ၀ အေြခအေနမှာ ေနခွင့်ေပးဖို့ ြဖစ်တဲ့အတွက် ချီးကျူးသင့်တယ်။ ဒါဟာ တြခား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ေတွ အတွက် အလွန်ေကာင်းတဲ့ နမူနာြဖစ်တယ်လို့ ေြကညာချက်ထုတ်ြပန် ေြပာပါတယ်။
ကရင်နီနဲ့ မွန်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ေတွဟာ ြမန်မာလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ေတွထဲမှာ   ကေလးသူငယ်ေတွကို ကာကွယ်ေပးေရး ဆိုင်ရာ စာချုပ်ကို   ပထမဆံုး လက်မှတ်ေရးထိုးတဲ့ အဖွဲ့ေတွြဖစ်တယ်လို့လည်း Geneva Call အဖွဲ့ေြကညာချက်မှာ ေဖာ်ြပထားပါတယ်။