ႏိုင္ငံ ၅၃ ႏိုင္ငံမႇ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏႇင့္ အႀကီးတန္း တာ၀န္ရႇိသူမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ႏ်ဴကလီးယား လံုျခံဳေရး ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပဲြကို ဆိုးလ္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပ

ႏုိင္ငံ၅၃ႏိုင္ငံမႇ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏႇင့္အႀကီးတန္းတာ၀န္ရႇိသူမ်ားတက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ႏ်ဴကလီးယားလံုျခံဳေရးထိပ္သီးေဆြးေႏြးပဲြကို ေတာင္ကုိရီးယားႏုိင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ဆိုးလ္တြင္မတ္လ၂၆ရက္ကစတင္ခဲ့ၿပီး ႏႇစ္ရက္ၾကာ ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။


ယင္းေဆြးေႏြးပဲြတြင္ ေျမာက္ကိုရီးယားကၿဂိဳဟ္တုပါေသာဒံုးက်ည္တစ္စီးပစ္လႊတ္မည့္အစီအစဥ္ႏႇင့္အီရန္က ႏ်ဴကလီးယားဗံုးရရႇိေရးႀကိဳးပမ္းမႈကိုဟန္႔တားေရးမႇာအဓိကလႊမ္းမိုးခဲ့ၿပီး ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္မ်ား ေလ်ာ့ခ်ေရးအပါအ၀င္ အေၾကာင္းအရာမ်ားစြာ ေဆြးေႏြးခဲ့ ေၾကာင္း သိရသည္။

ေျမာက္ကိုရီးယားအေရး

ေျမာက္ကုိရီးယားအေနျဖင့္ ၎တုိ႔၏ ႏ်ဴကလီးယား ရည္မႇန္းခ်က္ကို စြန္႔လႊတ္ရန္ အိုဘားမားက မတ္လ ၂၆ ရက္တြင္ ထပ္မံသတိေပးခဲ့ၿပီး မႇားယြင္းၿပီး ရန္လိုေသာလုပ္ရပ္မ်ားသည္ ဆုေပးခံရမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း သတိေပးခဲ့သည္။ ရန္လိုေသာ လုပ္ရပ္မ်ား လုပ္ေဆာင္ၿပီး တစ္ ဘက္လႇည့္ျဖင့္ အကူအညီမ်ား ရယူသည့္နည္းလမ္းမႇာ ေခတ္မရႇိေတာ့ေၾကာင္း၊ မည္သုိ႔လုပ္ေဆာင္မည္ကို ကိုယ္တိုင္ေရြးခ်ယ္ရမည္၊ ကိုယ္တိုင္ ဆံုးျဖတ္ ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အိုဘားမားက ေျမာက္ကုိရီးယား ေခါင္းေဆာင္သစ္ ကင္ဂ်ဳံအြန္အား တိုက္႐ိုက္ရည္ညႊန္း သတိေပးခဲ့သည္။ ကင္ဂ်ဳံအြန္က ေခါင္းေဆာင္ေနရာယူထားေသာ္လည္း မည္သူက အဓိကက်သည့္ ေနရာတြင္ ပါ၀င္ေနေၾကာင္းကို အတိအက်မသိရေၾကာင္း အိုဘားမားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေျမာက္ကုိရီးယား ႏ်ဴစီမံကိန္းမ်ားကို အိုင္ေအအီးေအ စစ္ေဆးသူမ်ားအား သြားေရာက္စစ္ေဆး ခြင့္ျပဳရန္ႏႇင့္ ရန္လိုေသာ အျပဳအမူမ်ား ရပ္ဆိုင္းႏုိင္ေရးအတြက္ ျပံဳယမ္း၏ အဓိက မဟာမိတ္ တ႐ုတ္က စည္း႐ံုးရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ျခင္းအတြက္အိုဘားမားက ေ၀ဖန္မႈျပဳလုပ္ခဲ့သည္။တ႐ုတ္သမၼတဟူက်င္ေတာင္ကလည္း ျပံဳယမ္း၏ အစီအစဥ္ႏႇင့္ ပတ္သက္၍ အလြန္အမင္း စိုးရိမ္မိေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ေျမာက္ကုိရီးယားပစ္လႊတ္လုိက္ေသာဒံုးက်ည္လမ္းလဲႊေရာက္လာပါက ေတာင္ကိုရီးယားကပစ္ခ်သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းသမၼတလီေျမာင္ဘတ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ေျမာက္ကုိရီးယားကမူ စီစဥ္ထားေသာ ဒံုးက်ည္ ပစ္လႊတ္မႈကို ရပ္ဆိုင္းမည္မဟုတ္ဘဲ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မတ္လ ၂၇ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
အီရန္အေရး

အီရန္ ႏ်ဴကလီးယားအေရးႏႇင့္ ပတ္သက္၍လည္း သံတမန္ေရးအရ ေျဖရႇင္းနည္းမႇာ အခ်ိန္ေႏႇာင္းေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း အိုဘားမားက သတိေပးခဲ့သည္။ အီရန္ ႏ်ဴစီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းေရးကိစၥကို သံတမန္ေရးအရ ေျဖရႇင္းရမည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ အခ်ိန္နည္းေနၿပီျဖစ္ၿပီး အီရန္အေနျဖင့္ အခ်ိန္၏ ေတာင္းဆိုမႈကို အေလးအနက္ထားကာ အေရးတႀကီး တံု႔ျပန္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္သမၼတက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အီရန္ ႏ်ဴစီမံကိန္းႏႇင့္ ပတ္သက္၍ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ အၿမဲတမ္းအဖဲြ႔၀င္ ငါးႏုိင္ငံႏႇင့္ ဂ်ာမနီတို႔က သံတမန္နည္းလမ္းျဖင့္ ေျဖရႇင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းေနျခင္းကို အိုဘားမားႏႇင့္ ဟူက်င္ေတာင္တို႔က ႀကိဳဆိုခဲ့သည္။
ႏ်ဴလက္နက္ေလ်ာ့ခ်ေရး

အေမရိကန္သမၼတ ဘာရက္အိုဘားမားက အေမရိကန္သည္ ၎တုိ႔၏ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္မ်ားကို ေလ်ာ့ခ်သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကတိျပဳခဲ့ၿပီး အၾကမ္းဖက္သမားတို႔၏လက္ထဲ ယင္းလက္နက္မ်ား မေရာက္ရႇိေစေရး အတြက္ ႏုိင္ငံတကာက လက္တဲြေဆာင္ရြက္ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။
အေမရိကန္တြင္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ၁၅၀၀ ေက်ာ္ရႇိၿပီး ႏ်ဴထိပ္ ဖူး ၅၀၀၀ ခန္႔ရႇိသျဖင့္ လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမိုမ်ားျပားေနေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္တြင္ ပထမဆံုး အႀကိမ္ျပဳလုပ္ခဲေ့သာ ၀ါရႇင္တန္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပဲြအၿပီး အေမရိကန္ႏႇင့္ ႐ုရႇားက ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ၁၇၀၀၀ ခန္႔ထုတ္လုပ္ႏုိင္ရန္ လံုေလာက္ေသာ ပလူတိုနီယမ္ ၃၄ တန္စီကို ဖ်က္သိမ္းသြားေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မႇတ္ထုိးခဲ့သည္။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္ေနာက္ပိုင္း ႏႇစ္ႏႇစ္အတြင္း ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္မ်ား ေဘးကင္းေစေရး လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားမႇာ တုိးတက္မႈရႇိခဲ့ေၾကာင္း ကြၽမ္းက်င္ပညာရႇင္မ်ားက အသိအမႇတ္ျပဳခဲ့သည္။ ယင္း ႏႇစ္ႏႇစ္အတြင္း ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စု အဖဲြ႔၀င္ႏိုင္ငံေဟာင္း ကာဇက္စတန္က သန္႔စင္မႈ ျမင့္ ယူေရနီယမ္ HEU ႏႇင့္ ပလူတုိနီယမ္ ၁၃ တန္ကို လံုျခံဳေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ခ်ီလီကလည္း ၎တို႔တြင္ရႇိေသာ HEU အားလံုးကို ဖ်က္သိမ္းႏုိင္ ခဲ့ေၾကာင္း ယင္းပညာရႇင္မ်ားက ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ေဆြးေႏြးပဲြ မစတင္မီတြင္ ယူကရိန္းကလည္း ၎တုိ႔တြင္ရႇိေသာ HEU အားလံုး ကို ဖယ္ရႇားခဲ့ေၾကာင္း သတင္းပိုႊခဲ့သည္ဟု အိုဘားမားက ေၾကညာေပးခဲ့သည္။

အိမ္ရႇင္ ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ လီေျမာင္ဘတ္က ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ပ်ံ႕ႏႇံ႔ေနျခင္းႏႇင့္ ႏ်ဴကလီးယား အၾကမ္းဖက္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရမႈမႇာ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ႀကီးမားေသာ စိန္ေခၚခ်က္တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ယမန္ႏႇစ္က ငလ်င္ႏႇင့္ ဆူနာမီဒဏ္ခံရၿပီး ႏ်ဴကလီးယား အက်ပ္အတည္း ၾကံဳခဲ့ရေသာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမႇ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ယိုရႇီဟီကိုႏိုဒါက ဖူကူရႇီးမား ႏ်ဴစက္႐ံုျပႆနာသည္ ယင္းကဲ့သုိ႔ ႏ်ဴစက္႐ံုမ်ားကို အၾကမ္းဖက္ခံရမႈမႇ ကာကြယ္ရာတြင္ အေရးႀကီးေသာ သင္ခန္းစာမ်ားေပးခဲ့ေၾကာင္း ေျပာ ၾကားခဲ့သည္။
ေဆြးေႏြးပဲြအၿပီး ထုတ္ျပန္ခ်က္

အရပ္သားမ်ားက HEU မ်ားကို လက္နက္အျဖစ္ အသံုးျပဳမႈမ်ားအား ေလ်ာ့ခ်ႏုိင္ေရး အပါအ၀င္ ႏ်ဴလက္နက္ျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရမႈကို တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ လက္တဲြလုပ္ေဆာင္သြားရန္ ကတိျပဳခ်က္ကို ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေဆြးေႏြးပဲြ အပိတ္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ႏ်ဴလက္နက္ကင္းစင္ေသာ ကမၻာျဖစ္ေပၚေစေရးအတြက္ ခုိင္မာသည့္ ေျခလႇမ္းမ်ား လႇမ္းရန္လိုအပ္ေၾကာင္းကုိမူ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း မရႇိခဲ့ေပ။