မၾကာမီ သက္တမ္းကုန္ဆုံးေတာ့မယ့္ ျမန္မာအစုိးရလက္ထက္ အတြင္း ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကုိ ဆက္လက္ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ကိစၥအပါအ၀င္ တျခားဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္တဲ့ ဥပေဒေတြ ရွိေနေသးတဲ့အေပၚနဲ႔ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြမွာ အျပစ္မဲ့ အရပ္သားျပည္သူေတြ အသက္ဆုံး႐ႈံးေနရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြအေပၚ Amnesty International ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ အဖြဲ႔ႀကီးအေနနဲ႔ စုိးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္း ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၄ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ ႏွစ္ပတ္လည္ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါ တယ္။
ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူေတြကလည္း အဲဒီလုိ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္တဲ့ ဥပေဒေတြ မရွိသင့္ေတာ့ဘူးလုိ႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဟာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ က႑အသီးသီးမွာ တုိးတက္မႈ မရွိခဲ့ဘူးလုိ႔ Amnesty International ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႔ႀကီးက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြက္ ထုတ္ျပန္တဲ့ ႏွစ္ပတ္လည္ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံမွာ ေဖာ္ျပထားတာပါ။
အထူးသျဖင့္ေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကုိ ဆက္လက္ ဖမ္းဆီးထား တဲ့ကိစၥနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္ေတြ ပိတ္ပင္ခံထားရမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေန တဲ့အေပၚ စုိးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္း AI အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ ညြန္ၾကားေရးမွဴး T Kumar က ေျပာပါတယ္။
“မိမိရဲ႕ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားၾကသူေတြကုိ ဆက္လက္ ဖမ္းဆီးထားတဲ့အေပၚ ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖြဲ႔ႀကီးအေနနဲ႔ စုိးရိမ္မိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔အဖြဲ႔က တျခား စုိးရိမ္မိတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္တဲ့ ဥပေဒေတြ တည္ရွိေနတဲ့ကိစၥ၊ အျပစ္မဲ့ အရပ္သား ျပည္သူလူထုေတြ သတ္ျဖတ္ခံေနရတဲ့ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြက အေျခအေနေတြ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းက ႐ုိဟင္ဂ်ာမူဆလင္ ေတြရဲ႕ အေျခအေနေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာအစုိးရ အေနနဲ႔ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္တဲ့ ဥပေဒေတြကုိ ျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖုိ႔၊ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူေတြကုိ ျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ သေဘာထား ကြဲလြဲသူေတြအတြက္ လမ္းေၾကာင္းေတြ ဖြင့္ေပးဖုိ႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ ေတာင္းဆုိပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ သတင္းမီဒီယာေတြအေပၚ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈေတြ ရွိေနတဲ့ကိစၥကုိ လည္း AI အဖြဲ႔အေနနဲ႔ စုိးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္း၊ သတင္းေထာက္ေတြအေနနဲ႔ တုိင္းျပည္အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ သတင္းေတြကုိ လြတ္လပ္စြာ တင္ျပခြင့္ ရွိသင့္ေၾကာင္းလည္း T Kumar က ေျပာပါတယ္။
ေဒါက္တာ စိန္၀င္းဟာ NCGUB ေခၚ အေ၀းေရာက္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသားညႊန္႔ေပါင္းအစုိးရအဖြဲ႔ တည္ရွိစဥ္က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ တဦးျဖစ္သလုိ၊ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေဟာင္းတဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူက အဲဒီလုိ ဖိႏွိပ္ခ်ယ္တဲ့ ဥပေဒေတြ မရွိသင့္ေတာ့ဘူးလုိ႔ ေထာက္ျပ ေျပာဆုိပါတယ္။
“တကယ္လို႔ AI ကေန ေျပာေနရင္ ဒီလို ဒီလို ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ ဒီလို ဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလို ဒီလိုပါ ဆုိၿပီးေတာ့ ေျပာဖို႔တာ၀န္ရွိတာက အစိုးရက တာ၀န္ရွိတယ္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဒါေပမဲ့လို႔ အစိုးရက အခုအခ်ိန္မွာ အေျပာင္းအလဲနဲ႔ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနသလား ဘာလဲေတာ့ မသိဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အျမင္ကေတာ့ လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိခြင့္ ကိုယ့္ရဲ႕ယံုၾကည္ခ်က္ကို တင္ျပခြင့္၊ ကိုယ္မႀကိဳက္တဲ့ ဒီဟာကို ကန္႔ကြက္ခြင့္၊ ဒါကို ဘယ္လုိမ်ိဳးေသာ ပုဒ္မေတြတပ္တပ္ အၾကမ္းဖက္တာတို႔ ဖမ္းဆီးတာ တုိ႔ဟာ လံုး၀ မျဖစ္သင့္ဘူး။ ဒါ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ မ်ားလာတာလည္း ဒီအေၾကာင္းေၾကာင့္ ပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒါေတြဟာ ဆင္ျခင္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ စစ္ျဖစ္ေနတာကုိ အေၾကာင္းျပၿပီး အရပ္သားေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ မက်ဴးလြန္မိေအာင္ ေရွာင္ရွားသင့္တယ္လုိ႔လည္း ေဒါက္တာစိန္၀င္းက ေျပာပါတယ္။
“တခုရွိတာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ စစ္တိုက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အရပ္သားေတြေပါ့ စစ္နဲ႔မပတ္သက္တဲ့ သူေတြအေပၚမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ အကုန္လံုးေပါ့ ဒါေတြက ေရွာင္ရမွာ။ စစ္တုိက္လို႔ေပါ့ဗ်ာ က်ဳပ္တို႔က ဒါေတြေတာ့ ခ်ပစ္လုိက္တာပဲ ဒါေတြေတာ့ လုပ္ထည့္လုိက္တာပဲ ဒီလိုေျပာလို႔မရဘူး တကယ္တမ္းက။ အဲေတာ့ စစ္တုိက္လို႔ ဒါေတြ ဒါေတြျဖစ္တာပဲဗ်ာ။ ေအာက္က ငယ္သားကလုပ္လို႔၊ အေပၚက ဒီစစ္ဗိုလ္ကပဲလုပ္လုပ္ အဲ့လိုေျပာတာမ်ိဳးကို က်ေနာ္တုိ႔ လက္ခံလို႔မရဘူး။”
AI အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ ညြန္ၾကားေရးမွဴး T Kumar ကေတာ့ ေနာင္တက္လာမယ့္ အစုိးရသစ္အေနနဲ႔ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းခ်ခံထားရသူ အားလုံးကုိ ျပန္လႊတ္ေပးၿပီး ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္တဲ့ ဥပေဒေတြကုိ ႐ုပ္သိမ္းေပးလိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“မၾကာခင္မွာ တုိင္းျပည္အာဏာကုိ လြဲေျပာင္းရယူေတာ့မယ့္ အစုိးရသစ္အေနနဲ႔ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းခ်ခံထားသူ အားလုံးကုိ ႁခြင္းခ်က္မရွိ ျပန္လႊတ္ေပးၿပီး ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္တဲ့ သေဘာသဘာ၀ရွိတဲ့ ဥပေဒေတြ အားလုံးကုိ ျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေတာင္းဆုိ ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြမွာ ရွိေနၾကတဲ့ ျပည္သူေတြ ေဘးကင္းလုံၿခံဳမႈရွိၿပီး စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ ေနထုိင္စရာေတြ ေထာက္ပံ့ေပးဖုိ႔၊ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈေတြ မရွိေတာ့ေအာင္ သူတုိ႔ရဲ႕ကိစၥကုိ အေရးေပၚ အေၾကာင္းရပ္တခုအျဖစ္ အျမန္ဆုံး ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းဖုိ႔အတြက္ ေတာင္းဆုိပါတယ္။”
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကုန္ခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၁၁၄ ေယာက္ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး အမ်ဳိးသားပညာေရး ဥပေဒကို ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ေတြနဲ႔ သူတို႔ကို ေထာက္ခံသူေတြ ရာေပါင္းမ်ားစြာ တရားစြဲခံထားရတာကို AI အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြျဖစ္ေစ တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက က်ဴးလြန္တာမ်ဳိး မျဖစ္ရ ေအာင္ အကာအကြယ္ေပးဖို႔ လံုေလာက္တဲ့ တရားဥပေဒ မရွိတာကိုလည္း AI က ေထာက္ျပပါတယ္။
လူေတြကို ေနအိမ္ေတြကေန အတင္းအဓမၼ ဖယ္ရွားတာမ်ဳိးကုိ တားဆီးကန္႔ သတ္တဲ့ ဥပေဒမ်ဳိး မရွိဘူးလို႔လည္း AI က ေျပာပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ သင္းပင္းဖြဲ႔စည္းခြင့္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေ၀းခြင့္ေတြကို ကန္႔သတ္တဲ့ ဥပေဒေတြကို ျပန္သံုးသပ္ဖို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလမွာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက အႀကံေပးတာကို ျမန္မာႏုိင္ငံက ပယ္ခ်ခဲ့သလို ႐ိုဟင္ဂ်ာလူနည္းစုေတြ ခြဲျခားဆက္ဆံခံေနရတယ္ဆိုတာကို အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံဖို႔လည္း ျငင္းပယ္ခဲ့တယ္လို႔ AI အဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
VOA
No comments:
Post a Comment