သမၼတဦးသိန္းစိန္ အေမရိကန္ စီးပြားေရးအသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ေတြ

စက္တင္ဘာလ ၂၇ရက္ေန႔ မနက္ပိုင္းက ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးမွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ မိန္႔ခြန္းေျပာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ေနာက္ထပ္ ဘာအစီအစဥ္ေတြ လုပ္ခဲ့သလည္း ဆိုတာကို နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ကိုယ္တုိင္ သြားေရာက္သတင္းယူေနတဲ့ ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းဌာနမႈး ဦးသန္းလြင္ထြန္းကို အခုလိုဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေမး။   ။ဦးသန္းလြင္ထြန္း၊ ကုလသမဂၢညီလာခံႀကီးမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ မိန္႔ခြန္းေျပာၿပီးတဲ့အခါမွာ ေနာက္ထပ္ ဘာအစီအစဥ္ေတြမ်ား လုပ္ခဲ့ပါေသးလဲ။

ေျဖ။   ။ဟုတ္ကဲ့။ မိန္႔ခြန္းေျပာၿပီးၿပီးခ်င္းပဲေပါ့ေနာ္။ ေန႔လည္ပိုင္းမွာ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ေတာ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုလသမဂၢရံုးေပါ့ေနာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ သံရံုးမွာ US Asian Business Council လို႔ေခၚတဲ့ အာရွအာဆီယံအဖြဲ႔နဲ႔ အေမရိကန္စီးပြားေရး ကုန္သြယ္ေရး အသင္းရယ္ ႀကီးမႈးၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏီွးျမဳတ္ႏွံမႈ လုပ္ခ်င္တဲ့သူေတြ၊ စီးပြားေရးသမားေတြေပါ့ေနာ္။ သူတို႔ေတြနဲ႔ သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုပြဲေလး လုပ္ပါတယ္။ မီဒီယာေတြကိုေတာ့ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ဖိတ္တာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း က်ေနာ္အေနနဲ႔ ကုလအကူအညီနဲ႔ သြားေရာက္ၿပီး တက္ခြင့္ရပါတယ္။ အဲ့ဒီ့မွာ သမၼတႀကီးက ေလာေလာဆယ္ အားျဖင့္ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးန႔ဲ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေၾကာင္းေတြကို စၿပီးရွင္းျပပါတယ္။

ေမး။   ။ဟုတ္ကဲ့။ အဲ့ဒီ့အစည္းအေဝးမွာ စီးပြားေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ထူးထူးျခားျခား ဘာအခ်က္ေတြမ်ား ေျပာသြားပါေသးလဲ။

ေျဖ။   ။ပထမဆံုးစရွင္းတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနေပ့ါ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနဟာ ဌာနေပါင္းစံု ျပဳျပင္မႈ အေျခအေနျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတဲ့အၾကာင္းနဲ႔ သူစပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးဘက္မွာေရာ၊ စီးပြားေရးဘက္ မွာေရာ၊ ႏွစ္ဖက္စလံုး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လိုေနတယ္။ ဒီလိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္တဲ့ေနရာ မွာ ႏွစ္ခုစလံုးေပါ့ေနာ္။ ၿပိဳင္တူေျပာင္းပါမွ ေရရွည္ခံမယ့္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ သူ႔အေနနဲ႔ ေနာက္မဆုတ္ တမ္း လုပ္သြားပါမယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို သူေျပာတာေပါ့ေနာ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမူလုပ္ခ်င္တဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြကို အာမခံခ်က္ေပးတဲ့ သေဘာပဲေပါ့ေနာ္။

ေမး။   ။ႏိုင္ငံျခားတုိက္ရိုက္ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈနဲ႔ Foreign Direct Investment ပတ္သက္လို႔ေရာ ဘာေတြ ထပ္ေျပာသြားပါေသးလဲ။

ေျဖ။   ။အဓိကကေတာ့ တိုက္ရိုက္ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈေတြက အခြင့္အလမ္းေတြ ရွိလာတယ္ေပါ့ေနာ္။ အခြင့္အလမ္းေကာင္းတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ တည္ေနရာအေနအထား၊ တရုတ္ႏိုင္ငံတို႔ အိႏိၵယတို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တို႔ တကယ့္ဒီလိုေနရာေတြနဲ႔ နီးစပ္ေနတယ္။ အာဆီယံမွာလည္း အခ်က္အျခာက်တဲ့ ေနရာမွာရွိတယ္။ ေစ်းကြက္အားျဖင့္ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမယ့္ အလားအလာေတြ၊ အုိင္တီေပါ့ေနာ္။ နည္းပညာပိုင္းေတြမွာေရာ၊ လုပ္အားအရင္းျပဳတဲ့ ေနရာေတြမွာေရာ လာေရာက္ၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈ လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေတြ ေျပာတယ္ေလ။

ဒါေပမယ့္ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့အခ်က္က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈနဲ႔ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းေတြဟာ အရင္တုန္းက နီးစပ္တဲ့ လူနည္းစုအသိုင္းအဝိုင္းေတြပဲ ရတဲ့ အေျခအေနရွိခဲ့တယ္။ တပ္မေတာ္ကပဲ  ႀကီးစိုးၿပီး ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ စီးပြားေရး သေဘာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီေန႔က်ရင္ေတာ့ စီးပြားေရးမွာ ႏုိင္ငံသားတိုင္းဟာ အေျခခံ ဥပေဒမွာ ခြင့္ျပဳထားတဲ့အတိုင္း ကိုယ္စြမ္းရွိသေလာက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရတဲ့ စီးပြားေရးမ်ိဳး ျဖစ္လာေစ ရမယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကလည္း လာေရာက္ၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈေတြ လုပ္ေပး လာႏိုင္တဲ့ ေပါင္းစပ္လာႏိုင္တဲ့ ယံုၾကည္မႈ ရွိလာႏိုင္တဲ့ စီးပြားေရးအေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးေပးမယ္လို႔ သူေျပာပါတယ္။

ေမး။   ။သမၼတႀကီးဟာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ဖို႔အတြက္ကို သူ အာမခံၿပီးေတာ့ ကုလသမဂၢညီလာခံမွာ ေျပာသြားတယ္လို႔ က်မတို႔ၾကားရပါတယ္။ အဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေရာ စီးပြားေရးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္လို႔ ထပ္ၿပီးေျပာသြားတာ ရွိပါေသးလား။

ေျဖ။   ။ အဓိက ကေတာ့ ေနာက္ေၾကာင္းမျပန္ဘူးဆိုတာထက္ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံသူေတြ စိတ္ခ်လက္ခ် ျဖစ္ေအာင္ေပါ့ေနာ္။ အခုလက္ရွိအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ရင္းႏီွီးျမဳတ္ႏွံမႈ ဥပေဒထဲမွာ ပါဝင္တဲ့အေၾကာင္းေလးေတြကို နည္းနည္းရွင္းျပတာရွိပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈေတြဘက္ေန သူအေနနဲ႔ စိတ္ခ်လက္ခ်ျဖစ္ေအာင္ အာမခံၿပီး ကာကြယ္ေပးႏိုင္မယ့္အေၾကာင္းေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အာမခံလုပ္ငန္းစနစ္တို႔ ဘာတို႔ဆုိတာကေတာ့ က်က်နန မရွိေသးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ရဦးမယ္ဆိုတာကေတာ့ ေျပာသြားတယ္ခင္ဗ်။

ေမး။   ။ ဟုတ္ကဲ့ရွင္။ ေနာက္ဆံုး တခုေမးခ်င္ပါတယ္။ ဒီကိုမလာခင္တုန္းက သမၼတႀကီးက ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈ ဥပေဒကို အတည္ျပဳေပးဖို႔ ကိစၥကို ခဏ ရပ္ထားခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ပို႔ကုန္တင္သြင္းမႈကို အေမရိကန္ဘက္ကေနၿပီးေတာ့ တားဆီးထားတာကို ဖ်က္သိမ္းမေပးေသးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီဥပေဒကို လက္မွတ္မထိုးႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ၾကားပါတယ္။ အခုေတာ့ ဒီတားျမစ္ခ်က္ကို ဖ်က္သိမ္းေပးလိုက္ၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီဥပေဒက မၾကာခင္ ထြက္လာေတာ့မယ္ လို႔ ေမ်ွာ္လင့္ၾကရတာေပါ့ေနာ္။

ေျဖ။   ။ ရင္းႏီွးျမဳတ္ႏွံမႈ ဥပေဒေတြကို သမၼတက လက္မွတ္ထိုးေပးလိုက္လို႔ရွိရင္ အတည္ျဖစ္ေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေတြကိုေတာ့ သူေျပာသြားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ကို တေယာက္ခ်င္းစီ လက္ေတြ႔လုပ္ေနတဲ့ အေျခအေနေလးေတြမွာ အခက္အခဲေလးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တင္ျပတာေလးေတြေတာ့ ရွိလာတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဆိုလို႔ရွိရင္ General Electric Company ႀကီးကေနၿပီးေတာ့ ကိုယ္စားလွယ္ကေန ထၿပီးေတာ့ GE ကေန လုပ္တဲ့ Cast Scan  Machineေတြေပါေနာ္။ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ဓာတ္မွန္ရိုက္တဲ့ စက္ေတြေပါ့။ အဲ့တာေတြကို ေဆးရံုေတြမွာ ဝယ္ခြင့္ျပဳတဲ့အတြက္ သံုးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း GE ကေန ထုတ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဂ်နေရတာေတြေပါ့ေနာ္။ အဲ့တာေတြဟာ ရန္ကုန္မွာ တပ္ဆင္ဖို႔နဲ႔ ဝယ္ယူဖို႔ကိစၥေတြက နဂိုတုန္းက ညွိႏိူင္းထားတာေတြရွိမယ္။

ေနာက္ပိုင္း ညွိႏိႈင္းထားတာေတြက ဝန္ႀကီးအေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဘာကေန ဆက္လုပ္ရမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ လက္ေတြ႔က်က် ေမးခြန္းမ်ိဳးေတြ ေမးတာၾကားရပါတယ္။ သမၼတႀကီးက ဘာျပန္ေျပာလဲဆိုေတာ့ ဒီလိုကိစၥေတြမွာ အထူးသျဖင့္ ဒီလိုကိစၥမ်ိဳးမွာဆိုရင္ အရင္တုန္းက ဝန္ႀကီးဌာနႏွစ္ခုနဲ႔ဆက္ဆံေနရာကေန အခုဝန္ႀကီးဌာန တခုတည္းလုပ္တဲ့အတြက္ မို႔လို႔ ဆက္သြယ္ရတဲ့ လုပ္ငန္းကိုင္ငန္းေတြ ပိုမိုၿပီးေတာ့ ေခ်ာေမြ႔လာေအာင္ ပိုၿပီးေတာ့ စီစဥ္ေပးပါမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အာမခံေျပာသြားတာေတြ က်ေနာ္တို႔ ၾကားရပါတယ္။

ေမး။   ။ ဟုတ္ကဲ့။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ဦးသန္းလြင္ထြန္းေရ။

ဒါကေတာ့ နယူးေယာက္မွာ သြားၿပီးေတာ့ သတင္းယူေနတဲ့ ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းဌာနမႈး နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာပါ။ ေနာက္ US Asian Business Council မွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေနတုန္းမွာပဲ ကခ်င္တုိင္းရင္းသား လူငယ္ေျခာက္ဆယ္ေလာက္ အဲ့ဒီ့အေဆာက္အဦးေရွ႕မွာ ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ဆႏၵျပသူေတြထဲက ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ရံုးထဲကို ဖိတ္ေခၚၿပီးေတာ့ သမၼတနဲ႔အတူ လိုက္ပါလာတဲ့ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီး ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌး၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔အင္အားဝန္ႀကီးဌာနဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ၊ သမၼတရံုးဝန္ႀကီး ဦးစိုးသိန္းတို႔က ေခၚယူေတြ႔ဆံုၿပီးေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေဆြးေႏြးရွင္းျပခဲ့တယ္ လို႔ သိရပါတယ္။ အခုလိုမတူညီတဲ့ သေဘာထားပိုင္ရွင္ ဒီဆႏၵေဖာ္ထုတ္သူေတြကို ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ရံုးထဲကို ရင္းရင္းႏွီးႏွီးေတြ႔ဆံုရွင္းျပခဲ့တာကို ေတြ႔ခဲ့ရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။