(29 September 2012 ရက္စြဲပါChannel News Asia မွ No quick exports boom for Myanmar despite US move ကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)
အေမရိကန္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွတင္သြင္းကုန္ ပိတ္ပင္ထားမႈကို ေျဖေလ်ာ့ေပးရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အထည္ခ်ဳပ္ႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္ရွင္သန္လာရန္ရွိေနသည္။ သို႔ေသာ္ ဆင္းရဲေသာႏုိင္ငံတြင္ ႐ုတ္တရတ္ ပို႔ကုန္ထေပါက္မႈအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားအေပၚ အခ်ိဳ႕ ေစာင့္ၾကည့္ သူမ်ား၏ အဆိုးျမင္သတိေပးမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာၾကာခဲ့ေသာ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏စီးပြားေရးကို လံုးဝဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ရာ၊ အလုပ္လက္မဲ့မ်ားျပားျခင္း၊ အေျခခံ အေဆာက္အဦးမ်ား ပ်က္ယြင္းသြားျခင္းမ်ားသာ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ အစိုးရသစ္လက္ထက္တြင္ ျပင္ပကမၻာသို႔တံခါးဖြင့္ေပးခ့ဲရာ ေတာက္ပသည့္အနာဂါတ္၏ အလားအလာမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့သည္။
အေနာက္ကမၻာသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳေသာအားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ သယံဇာတၾကြယ္ဝမႈ အေပၚ အက်ိဳးစီးပြားအသစ္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားအရလည္းေကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ႐ုတ္သိမ္းခဲ့ၾကသည္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈျပဳလုပ္ရာတြင္ ေနာက္ဆံုးက်န္ရွိသည့္ အဓိကအတားအဆီးျဖစ္သည့္ သြင္းကုန္ ကန္႔သတ္ထားျခင္းကို ေျဖေလ်ာ့ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္က ဗုဒၶဟူးေန႔ကေၾကညာခဲ့သည္။
“သြင္းကုန္ပိတ္ပင္ထားမႈ ေျဖေလ်ာ့ေပးလိုက္ျခင္းဟာ သက္ဆိုင္တဲ့က႑ေတြမွာ ပို႔ကုန္အႀကီးအက်ယ္ တိုးတက္လာမွာျဖစ္ၿပီး၊ တဖက္ကလည္း ျပည္တြင္းစီးပြားေရးကို အက်ိဳးျဖစ္ေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္အကုိင္ေတြလည္း ဖန္တီးေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္”ဟု HIS Global Insight သုေတသနအုပ္စုမွ သံုးသပ္သူ Jan Zalewski ကေျပာသည္။
ဝါရွင္တန္သည္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ ကန္႔သတ္မႈမ်ားအမ်ားစုကို ႐ုတ္သိမ္းေပးလ်က္ရွိၿပီးေနာက္ ကြန္ဂရက္သည္ က႑တစ္ခုခ်င္းအလုိက္ စဥ္းစားေပးေနပါတယ္။ ထိုသို႔လုပ္ေဆာင္ျခင္းေၾကာင့္ အထည္အလိပ္၊ သစ္ႏွင့္စိုက္ပ်ိဳးေရးအပါအဝင္ အခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းက႑မ်ားတြင္ ႀကီးစြာေသာအေျပာင္းအလဲမ်ား ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္က ျမန္မာ့ထုတ္ကုန္မ်ားကို အေမရိကန္ကပိတ္ပင္ခဲ့ေသာအခါ အႀကီးဆံုးထိခိုက္နစ္နာမႈၾကံဳရသူမွာ အထည္ခ်ဳပ္ပို႔ကုန္မ်ားျဖစ္သည္။
ၾကာသပေတးေန႔ကေၾကညာခ်က္ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပင္ ပုလဲတြင္တည္ရွိေသာ Maple Trading ၏အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံုတြင္ ခ်ီးက်ဴးေထာပနာ ျပဳခဲ့သည္။ ၎စက္႐ံုသည္ သြင္းကုန္ပိတ္ပင္ခံထားရမႈေၾကာင့္ လုပ္ငန္းေလးခုတြင္ သံုးခုရပ္နားခဲ့ရေသာေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခက္ခဲၿပီး ၿပိဳလဲခဲ့ရသည္။
ထိုစက္႐ံုမွ လုပ္သက္(၁၂)ႏွစ္ရွိႀကီးၾကပ္ေရးမွဴး အသက္(၄၀)ခန္႔ရွိ ေကာ္နီကေျပာၾကားရာတြင္ သြင္းကုန္ပိတ္ပင္ခံရမႈၿပီးေနာက္ စက္႐ံု အေတာ္မ်ားမ်ားပိတ္ခဲ့ရသည္ဟု ဆိုသည္။ အမ်ိဳးသမီးလုပ္သားအမ်ားစုသည္ ေၾကးစားမယ္ဘဝသို႔ ေရာက္ၾကရေၾကာင္း သူကဆိုသည္။
“အလုပ္ျပန္ေကာင္းလာမယ္ဆိုေတာ့ အမ်ိဳးသမီးလုပ္သားေတြရဲ႕ ဘဝလံုျခံဳတာေပါ့”ဟု သူကေျပာသည္။ သူ၏စက္႐ံုသည္ ေလာေလာဆယ္ ဂ်က္ကက္ႏွင့္ ေဘာင္းဘီရွည္မ်ား ကိုရီးယားႏွင့္ ဂ်ပန္ဝယ္သူမ်ားအတြက္ ခ်ဳပ္ေပးေနေၾကာင္း ဆိုသည္။
“သူတို႔ဟာ ညကေနအာ႐ုဏ္တက္အထိ ဒီစက္႐ံုမွာလုပ္ၿပီး မိသားစုကို တဖက္တလမ္းက ေငြရွာေပးေနၾကတာပါ”ဟု သူကပင္ ေျပာသည္။
Maple Trading ၏ပိုင္ရွင္ျဖစ္သူ ဦးေအာင္ဝင္းကေျပာၾကားရာတြင္ အေမရိကန္၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာျဖစ္မိေၾကာင္း ၎၏ စက္႐ံုတြင္ေအာ္ဒါမ်ား မ်ားျပားစြာျပန္လည္ရရွိမည္ပာု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း၊ သူ၏စက္႐ံုတြင္ လူ(၇၀၀)ခန္႔ အလုပ္ခန္႔ထားရာ အမ်ားစုမွာအမ်ိဳးသမီးမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
“အရင္က အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံုေတြမွာ အလုပ္သမားေလးသိန္းေလာက္ရွိခဲ့တာ၊ အခု တစ္သိန္းေလာက္ပဲ ရွိေတာ့တာ။ အခုေတာ့ စက္႐ံုေတြ တိုးလာ ေတာ့မွာေပါ့။ အလုပ္လက္မဲ့ေတြလည္း ေလ်ာ့က်သြားၿပီး ဝယ္လိုအားလဲျမင့္တက္လာႏိုင္ပါတယ္”ပာု ၎က ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းအသင္း ဒုဥကၠ႒လည္းျဖစ္သူ ဦးေအာင္ဝင္းက ေျပာၾကားရာတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံကဲ့သို႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ေနေသာ သန္းခ်ီေသာလုပ္သားမ်ားကိုလည္း ျပန္လည္ဆြဲေဆာင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့သည္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးဆံုးအားသာခ်က္ကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ကေမၻာဒီးယားတို႔နဲ႔ယွဥ္ရင္ ေစ်းေပါတဲ့လုပ္အားရွိတာပါပဲ”ပာု Maplecroft မွ သံုးသပ္သူ Arvind Ramakrishnan ကေျပာသည္။
“ဒါေပမယ့္လည္း လွ်ပ္စစ္မီးမလံုေလာက္မႈန႔ဲ အလုပ္သမားရပိုင္ခြင့္ေတြ ႀကီးမားစြာခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြပာာ အႏၱရာယ္အလြန္ႀကီးပါတယ္”ပာု ၎က ေျပာသည္။
ထိုအႏၱရာယ္မ်ားေၾကာင့္ လက္ရွိျမင္ႏိုင္သမွ် အနာဂါတ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေဒသတြင္းအျခား အထည္အလိပ္ထုတ္လုပ္သူမ်ားအတြက္ အေလးအနက္ထားရမည့္ စိန္ေခၚသူျဖစ္မလာႏိုင္ေသးေၾကာင္း Ramakrishnan ကသံုးသပ္သည္။
ဝါရွင္တန္မွ ပိတ္ပင္ထားမႈကို ေျဖေလ်ာ့ေပးလိုက္သည့္အတြက္ ေန႔ခ်င္းညခ်င္းအေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္မလာႏိုင္ေသးေၾကာင္း ဦးေအာင္ဝင္းက ေျပာသည္။
“အေမရိကန္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဝင္လာခဲ့ရင္ေတာင္ သူတို႔က ႏွစ္ဖက္မွ်ၿပီး တာဝန္ယူရမယ့္ လူမႈဖူလုံေရးကိစၥေတြ၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ၊ ဒါေတြကိုေက်နပ္မွ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ေအာ္ဒါေပးမွာ။ ဒါမွ ဒါကိုကြ်န္ေတာ္တို႔က ျပင္ဆင္ရမွာ”ပာု ၎ကေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိႏၵိယႏွင့္တ႐ုတ္ အၾကားတြင္ရွိေနေသာ မပာာဗ်ဴပာာက်ေသာ တည္ရွိမႈႏွင့္ သယံဇာတၾကြယ္ဝမႈကို မ်က္စိက်ေနေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားသည္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဥပေဒသစ္ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကသည္။
အေမရိကန္ကသြင္းကုန္ ကန္႔သတ္ထားမႈကို႐ုတ္သိမ္းေပးလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးရွိမည့္သူမ်ားမွာ ႏိုင္ငံပိုင္ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအီလစ္မ်ား ပိုင္ေသာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း Ramakrishnan ကေျပာသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားအား အျငင္းပြားဖြယ္မ်ားရွိေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံပိုင္ ေရနံႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းႏွင့္ လုပ္ကိုင္ရန္ သတိေပးမႈမ်ားႏွင့္အတူ ခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏို္င္ငံ၏ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အဆိုပါက႑သည္ စစ္အစိုးရႏွင့္ ၎၏ခ႐ိုနီမ်ားႏွင့္ နီးကပ္စြာဆက္စပ္ ေနျခင္းေၾကာင့္ ေစာင့္ၾကည့္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။
ပိတ္ပင္ထားမႈကို ႐ုတ္သိမ္းသည့္လုပ္ငန္းစဥ္သည္ အခ်ိန္အေတာ္ယူရမည္ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ မည္သည့္လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ယခင္ စစ္အစိုးရႏွင့္ပတ္သက္ေနသည္ဆိုသည္ကို မသတ္မွတ္ႏိုင္ေသး၍ ျဖစ္သည္ပာု Zalewski ကေျပာသည္။
“သြင္းကုန္ပိတ္ပင္မႈ ေျဖေလ်ာ့ျခင္းရဲ႕အတိုင္းအတာ ဘယ္ေလာက္ထိသြားမလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည္ရမွာပဲ”ပာု ၎က ေျပာသည္။
“ျမန္မာစစ္တပ္ပာာ စီးပြားေရးမွာေျခလွမ္းၾကဲၾကဲနဲ႔ ဝင္ထားၿပီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ စစ္တပ္ရဲ႕အာဏာ ပိုႀကီးလာေအာင္လုပ္ေပးသလိုမျဖစ္ဖို႔ သတိႀကီးစြာထားပါလိမ့္မယ္”ပာု ၎က ေျပာသည္။
အေမရိကန္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွတင္သြင္းကုန္ ပိတ္ပင္ထားမႈကို ေျဖေလ်ာ့ေပးရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အထည္ခ်ဳပ္ႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္ရွင္သန္လာရန္ရွိေနသည္။ သို႔ေသာ္ ဆင္းရဲေသာႏုိင္ငံတြင္ ႐ုတ္တရတ္ ပို႔ကုန္ထေပါက္မႈအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားအေပၚ အခ်ိဳ႕ ေစာင့္ၾကည့္ သူမ်ား၏ အဆိုးျမင္သတိေပးမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာၾကာခဲ့ေသာ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏စီးပြားေရးကို လံုးဝဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ရာ၊ အလုပ္လက္မဲ့မ်ားျပားျခင္း၊ အေျခခံ အေဆာက္အဦးမ်ား ပ်က္ယြင္းသြားျခင္းမ်ားသာ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ အစိုးရသစ္လက္ထက္တြင္ ျပင္ပကမၻာသို႔တံခါးဖြင့္ေပးခ့ဲရာ ေတာက္ပသည့္အနာဂါတ္၏ အလားအလာမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့သည္။
အေနာက္ကမၻာသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳေသာအားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ သယံဇာတၾကြယ္ဝမႈ အေပၚ အက်ိဳးစီးပြားအသစ္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားအရလည္းေကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ႐ုတ္သိမ္းခဲ့ၾကသည္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈျပဳလုပ္ရာတြင္ ေနာက္ဆံုးက်န္ရွိသည့္ အဓိကအတားအဆီးျဖစ္သည့္ သြင္းကုန္ ကန္႔သတ္ထားျခင္းကို ေျဖေလ်ာ့ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္က ဗုဒၶဟူးေန႔ကေၾကညာခဲ့သည္။
“သြင္းကုန္ပိတ္ပင္ထားမႈ ေျဖေလ်ာ့ေပးလိုက္ျခင္းဟာ သက္ဆိုင္တဲ့က႑ေတြမွာ ပို႔ကုန္အႀကီးအက်ယ္ တိုးတက္လာမွာျဖစ္ၿပီး၊ တဖက္ကလည္း ျပည္တြင္းစီးပြားေရးကို အက်ိဳးျဖစ္ေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္အကုိင္ေတြလည္း ဖန္တီးေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္”ဟု HIS Global Insight သုေတသနအုပ္စုမွ သံုးသပ္သူ Jan Zalewski ကေျပာသည္။
ဝါရွင္တန္သည္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ ကန္႔သတ္မႈမ်ားအမ်ားစုကို ႐ုတ္သိမ္းေပးလ်က္ရွိၿပီးေနာက္ ကြန္ဂရက္သည္ က႑တစ္ခုခ်င္းအလုိက္ စဥ္းစားေပးေနပါတယ္။ ထိုသို႔လုပ္ေဆာင္ျခင္းေၾကာင့္ အထည္အလိပ္၊ သစ္ႏွင့္စိုက္ပ်ိဳးေရးအပါအဝင္ အခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းက႑မ်ားတြင္ ႀကီးစြာေသာအေျပာင္းအလဲမ်ား ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္က ျမန္မာ့ထုတ္ကုန္မ်ားကို အေမရိကန္ကပိတ္ပင္ခဲ့ေသာအခါ အႀကီးဆံုးထိခိုက္နစ္နာမႈၾကံဳရသူမွာ အထည္ခ်ဳပ္ပို႔ကုန္မ်ားျဖစ္သည္။
ၾကာသပေတးေန႔ကေၾကညာခ်က္ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပင္ ပုလဲတြင္တည္ရွိေသာ Maple Trading ၏အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံုတြင္ ခ်ီးက်ဴးေထာပနာ ျပဳခဲ့သည္။ ၎စက္႐ံုသည္ သြင္းကုန္ပိတ္ပင္ခံထားရမႈေၾကာင့္ လုပ္ငန္းေလးခုတြင္ သံုးခုရပ္နားခဲ့ရေသာေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခက္ခဲၿပီး ၿပိဳလဲခဲ့ရသည္။
ထိုစက္႐ံုမွ လုပ္သက္(၁၂)ႏွစ္ရွိႀကီးၾကပ္ေရးမွဴး အသက္(၄၀)ခန္႔ရွိ ေကာ္နီကေျပာၾကားရာတြင္ သြင္းကုန္ပိတ္ပင္ခံရမႈၿပီးေနာက္ စက္႐ံု အေတာ္မ်ားမ်ားပိတ္ခဲ့ရသည္ဟု ဆိုသည္။ အမ်ိဳးသမီးလုပ္သားအမ်ားစုသည္ ေၾကးစားမယ္ဘဝသို႔ ေရာက္ၾကရေၾကာင္း သူကဆိုသည္။
“အလုပ္ျပန္ေကာင္းလာမယ္ဆိုေတာ့ အမ်ိဳးသမီးလုပ္သားေတြရဲ႕ ဘဝလံုျခံဳတာေပါ့”ဟု သူကေျပာသည္။ သူ၏စက္႐ံုသည္ ေလာေလာဆယ္ ဂ်က္ကက္ႏွင့္ ေဘာင္းဘီရွည္မ်ား ကိုရီးယားႏွင့္ ဂ်ပန္ဝယ္သူမ်ားအတြက္ ခ်ဳပ္ေပးေနေၾကာင္း ဆိုသည္။
“သူတို႔ဟာ ညကေနအာ႐ုဏ္တက္အထိ ဒီစက္႐ံုမွာလုပ္ၿပီး မိသားစုကို တဖက္တလမ္းက ေငြရွာေပးေနၾကတာပါ”ဟု သူကပင္ ေျပာသည္။
Maple Trading ၏ပိုင္ရွင္ျဖစ္သူ ဦးေအာင္ဝင္းကေျပာၾကားရာတြင္ အေမရိကန္၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာျဖစ္မိေၾကာင္း ၎၏ စက္႐ံုတြင္ေအာ္ဒါမ်ား မ်ားျပားစြာျပန္လည္ရရွိမည္ပာု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း၊ သူ၏စက္႐ံုတြင္ လူ(၇၀၀)ခန္႔ အလုပ္ခန္႔ထားရာ အမ်ားစုမွာအမ်ိဳးသမီးမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
“အရင္က အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံုေတြမွာ အလုပ္သမားေလးသိန္းေလာက္ရွိခဲ့တာ၊ အခု တစ္သိန္းေလာက္ပဲ ရွိေတာ့တာ။ အခုေတာ့ စက္႐ံုေတြ တိုးလာ ေတာ့မွာေပါ့။ အလုပ္လက္မဲ့ေတြလည္း ေလ်ာ့က်သြားၿပီး ဝယ္လိုအားလဲျမင့္တက္လာႏိုင္ပါတယ္”ပာု ၎က ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းအသင္း ဒုဥကၠ႒လည္းျဖစ္သူ ဦးေအာင္ဝင္းက ေျပာၾကားရာတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံကဲ့သို႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ေနေသာ သန္းခ်ီေသာလုပ္သားမ်ားကိုလည္း ျပန္လည္ဆြဲေဆာင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့သည္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးဆံုးအားသာခ်က္ကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ကေမၻာဒီးယားတို႔နဲ႔ယွဥ္ရင္ ေစ်းေပါတဲ့လုပ္အားရွိတာပါပဲ”ပာု Maplecroft မွ သံုးသပ္သူ Arvind Ramakrishnan ကေျပာသည္။
“ဒါေပမယ့္လည္း လွ်ပ္စစ္မီးမလံုေလာက္မႈန႔ဲ အလုပ္သမားရပိုင္ခြင့္ေတြ ႀကီးမားစြာခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြပာာ အႏၱရာယ္အလြန္ႀကီးပါတယ္”ပာု ၎က ေျပာသည္။
ထိုအႏၱရာယ္မ်ားေၾကာင့္ လက္ရွိျမင္ႏိုင္သမွ် အနာဂါတ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေဒသတြင္းအျခား အထည္အလိပ္ထုတ္လုပ္သူမ်ားအတြက္ အေလးအနက္ထားရမည့္ စိန္ေခၚသူျဖစ္မလာႏိုင္ေသးေၾကာင္း Ramakrishnan ကသံုးသပ္သည္။
ဝါရွင္တန္မွ ပိတ္ပင္ထားမႈကို ေျဖေလ်ာ့ေပးလိုက္သည့္အတြက္ ေန႔ခ်င္းညခ်င္းအေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္မလာႏိုင္ေသးေၾကာင္း ဦးေအာင္ဝင္းက ေျပာသည္။
“အေမရိကန္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဝင္လာခဲ့ရင္ေတာင္ သူတို႔က ႏွစ္ဖက္မွ်ၿပီး တာဝန္ယူရမယ့္ လူမႈဖူလုံေရးကိစၥေတြ၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ၊ ဒါေတြကိုေက်နပ္မွ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ေအာ္ဒါေပးမွာ။ ဒါမွ ဒါကိုကြ်န္ေတာ္တို႔က ျပင္ဆင္ရမွာ”ပာု ၎ကေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိႏၵိယႏွင့္တ႐ုတ္ အၾကားတြင္ရွိေနေသာ မပာာဗ်ဴပာာက်ေသာ တည္ရွိမႈႏွင့္ သယံဇာတၾကြယ္ဝမႈကို မ်က္စိက်ေနေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားသည္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဥပေဒသစ္ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကသည္။
အေမရိကန္ကသြင္းကုန္ ကန္႔သတ္ထားမႈကို႐ုတ္သိမ္းေပးလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးရွိမည့္သူမ်ားမွာ ႏိုင္ငံပိုင္ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအီလစ္မ်ား ပိုင္ေသာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း Ramakrishnan ကေျပာသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားအား အျငင္းပြားဖြယ္မ်ားရွိေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံပိုင္ ေရနံႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းႏွင့္ လုပ္ကိုင္ရန္ သတိေပးမႈမ်ားႏွင့္အတူ ခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏို္င္ငံ၏ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အဆိုပါက႑သည္ စစ္အစိုးရႏွင့္ ၎၏ခ႐ိုနီမ်ားႏွင့္ နီးကပ္စြာဆက္စပ္ ေနျခင္းေၾကာင့္ ေစာင့္ၾကည့္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။
ပိတ္ပင္ထားမႈကို ႐ုတ္သိမ္းသည့္လုပ္ငန္းစဥ္သည္ အခ်ိန္အေတာ္ယူရမည္ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ မည္သည့္လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ယခင္ စစ္အစိုးရႏွင့္ပတ္သက္ေနသည္ဆိုသည္ကို မသတ္မွတ္ႏိုင္ေသး၍ ျဖစ္သည္ပာု Zalewski ကေျပာသည္။
“သြင္းကုန္ပိတ္ပင္မႈ ေျဖေလ်ာ့ျခင္းရဲ႕အတိုင္းအတာ ဘယ္ေလာက္ထိသြားမလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည္ရမွာပဲ”ပာု ၎က ေျပာသည္။
“ျမန္မာစစ္တပ္ပာာ စီးပြားေရးမွာေျခလွမ္းၾကဲၾကဲနဲ႔ ဝင္ထားၿပီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ စစ္တပ္ရဲ႕အာဏာ ပိုႀကီးလာေအာင္လုပ္ေပးသလိုမျဖစ္ဖို႔ သတိႀကီးစြာထားပါလိမ့္မယ္”ပာု ၎က ေျပာသည္။
No comments:
Post a Comment