ေျဖရွင္းရမယ့္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ

ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အတြက္ ဖခင္ရင္းျဖစ္သူ ၈၈ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုျမေအး ကိုပါ တိုက္ရိုက္နီးပါး ကန္႔ကြက္ ျငင္းဆံ အာခံ တံု႔ျပန္ေျပာဆိုလိုက္တဲ့ ...


" အေခၚမခံခ်င္တဲ့ ကုလားဆိုတာကိုေတာ့ ေခၚၾကတယ္ "


" အေခၚခံခ်င္ပါတယ္ဆိုတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာကိုေတာ့ မေခၚခ်င္ၾကဘူး " ... ဆိုတဲ့ ...

ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေရွ႕က မားမားရပ္ေနဆဲ မြတ္ဆလင္ ကိုယ္စားျပဳ ...

" ေဝႏွင္းပြင့္သုန္ " (BURMA CAMPAIGN FOR UK) ႏွင့္ ဦးသန္းလြင္ထြန္း (VOA) ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းျခင္း

ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းခံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဂၤလန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ ႔အေျခစိုက္ Burma Campaign UK အဖြဲ႔က မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ ကို ဦးသန္းလြင္ထြန္းက ဆက္သြယ္ေမးျမန္း သံုးသပ္ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ျခမ္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ပဋိပကၡျပႆနာေတြဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္ရဲ ႔ မူရင္းေဒသခံ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ေနာက္မွာဝင္လာသူေတြဆိုတဲ့ ဘာသာကြဲျပား စကားမတူတဲ့ ဘဂၤါလီႏြယ္ဖြားေတြၾကားမွာ ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာရွိေနခဲ့တဲ့ မုန္းတီးမႈနဲ႔ သံသယမီးပြားေတြ ထၿပီးေတာက္ေလာင္ခဲ့တာပါ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ သတ္မွတ္ေခၚေဝၚေစခ်င္တဲ့ ဒီလူအစု၊ လူအေဝးကို ေဒသခံေတြက အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ခံစားမႈအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ သံသယႀကီးစြာနဲ႔ မယံုၾကည္ လက္မခံႏိုင္ခဲ့ၾကတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးရဲ ႔ အစဥ္အဆက္ ကိုင္တြယ္မႈမွားယြင္းမႈအျပင္၊ ႏိုင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္မႈ၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ ဥပေဒအားနည္းခ်က္၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ စသျဖင့္လည္း ေထာက္ျပမႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လန္ဒန္ၿမိဳ ႔မွာ ရွိေနတဲ့ Burma Campaign UK အဖြဲ႔က မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။ မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ဟာ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔က ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ကိုျမေအးရဲ ႔ သမီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ ။ ။ က်မအေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ - အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တဦးအေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီလိုမ်ဳိး အၾကမ္းဖက္မႈဆိုတဲ့အရာကုိ လံုးဝယံုၾကည္ခ်က္ မရွိဘူးရွင့္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ဟာက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာတဲ့လူေတြကေတာ့ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားေတြဖက္ကလည္း ေျပာတဲ့လူေတြရွိသလို။ ဒီလိုမ်ဳိး ရခိုင္ျပည္သူေတြဖက္မွာေနေနတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြဖက္ကေန ေျပာတဲ့လူေတြလည္းရွိတယ္။ က်မအေနနဲ႔ကေတာ့ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ အျမင္ခ်င္းမတူတာ၊ ဘာသာခ်င္းမတူတာ။ အကိုေျပာသလို ဒါက ႏွစ္ေတြ၊လေတြ မ်ားစြာ စုေပါင္းၿပီးေတာ့ျဖစ္လာတဲ့ ျပႆနာ။ အခုအခ်ိန္မွာ အၾကမ္းဖက္နည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ ဒါကလံုးဝမျဖစ္သင့္တဲ့ ျပႆနာ။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးသင့္တယ္။ ကိုယ္နဲ႔ဘာတူညီလဲ။ ကိုယ္နဲ႔ဘာကြဲျခားသလဲဆိုတာကို ၾကည့္မွာထက္။ တူညီတဲ့ေနရာကေန စၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုမ်ဳိး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနသြားသင့္သလဲ။ ဘယ္လိုမ်ဳိး ႏိုင္ငံကို။ လူမ်ဳိးေရးၿပီးတဲ့အခါၾကေတာ့ ဘာသာေရးပိုထြန္းကားလာေအာင္၊ ၿပီးေတာ့ ပိုၿပီးကာကြယ္လို႔ရေအာင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး လုပ္မလဲဆိုတာေတြက အၾကမ္းဖက္နည္းနဲ႔သြားမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ကိစၥတခုပါ။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒီေနရာမွာ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတာက မေဝႏွင္း အခုနေျပာသလို၊ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးနည္းနဲ႔ အေျဖရွာသင့္တယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ အခုျပႆနာရဲ ႔ အရင္းခံကို အမ်ားစုသံုးသပ္တာကေတာ့ ဒါဟာ တုိင္းရင္းသားျပႆနာ။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ တိုင္းရင္းသားမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး အေခၚခံေနရတဲ့လူစုကို ရိုဟင္ဂ်ာအေနနဲ႔ မေခၚခ်င္ဘူးဆိုကတည္းကိုက ဘယ္လိုလုပ္ ေဆြးေႏြးမႈ ျဖစ္လာႏိုင္မလဲ။

မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ ။ ။ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ မေခၚခ်င္ဘူး။ ရတယ္ ကိစၥမရွိဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ မေခၚခ်င္ဘူးဆိုရင္ မင္းတို႔ဘယ္လို ေခၚခ်င္သလဲ။ ေဆြးေႏြးမႈဆိုတာ အဲဒီလို စတင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္တမ္း အခုျဖစ္ေနတဲ့ဟာက သူတုိ႔အေနနဲ႔က က်မတို႔ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးရယ္လို႔ မေျပာပါနဲ႔ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးမွာရွိေနတဲ့ ျမန္မာမူစလင္လူေတြကိုယ္တိုင္က တခ်ဳိ ႔ဆိုရင္ မွတ္ပံုတင္မရွိတဲ့လူေတြ အခုအခ်ိန္အထိ ရွိေနတုန္းပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ သူတုိ႔ရဲ ႔ မိသားစုအေျခအေနေၾကာင့္။ ဒါမွမဟုတ္လို႔ရွိရင္ ၿပီးတဲ့အခါၾကရင္ ပိုက္ဆံမရွိတာလား။ ၿပီးတဲ့အခါ ဘယ္ေနရာမွာ ေနထိုင္တာလဲ။ အဲဒီလိုမ်ဳိး ကြဲျခားၿပီး မွတ္ပံုတင္မရွိတဲ့လူေတြ ရွိေနတုန္းပဲ။ ဆိုေတာ့ ဒီေနရာမွာ တရားမဝင္လာေနထိုင္ဆိုၿပီးထားပါအုန္း။ တရားမဝင္လာေနထိုင္တယ္။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ သူတုိ႔က လူမဟုတ္ေတာ့ဘူးလား။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ က်မတို႔မွာ ရွိေနတဲ့ လူအခြင့္အေရးမ်ဳိး သူတို႔အေနနဲ႔ မပိုင္ဆိုင္သင့္ဘူးလား။ မင္းက ငါနဲ႔ ဘာသာမတူဘူး။ မင္း ဒီႏိုင္ငံက မဟုတ္ဘူးဆိုတာနဲ႔ သူတို႔ကို က်မတို႔ သတ္ေတာ့မလား။ ဒီလိုမ်ဳိး အၾကမ္းဖက္နည္းနဲ႔ သြားမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔က တိရစာၦန္ထက္မျခားေတာ့ဘူးေလ။ အဲဒီလိုမ်ဳိးေတြလည္း က်မတုိ႔ ၾကည့္သင့္တယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔ျမင္တာကေတာ့ ဘယ္ဖက္ကမွ တကယ္တမ္း အၾကမ္းဖက္ခ်င္ၾကတဲ့ ဆႏၵေတာ့ ရွိခ်င္မွရွိၾကမွာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း လက္ေတြ႔ ေဒသအတြင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြ လံႈေဆာ္မႈေတြေၾကာင့္ ဒါက မလိုလားအပ္တဲ့ကိစၥေတြ ျဖစ္ရတယ္။ ဒီေနရာမွာ သတင္းေပးပို႔ၾကတဲ့၊ ေကာလဟာလျဖန္႔ၾကတဲ့ ကိစၥေတြကလည္း တဖက္နဲ႔တဖက္ နစ္နစ္နာနာျဖစ္ေအာင္ လံႈေဆာ္မႈေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိေနၾကခဲ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒါေတြဟာ နာၾကည္းစရာ ပိုျဖစ္ၾကတဲ့အေနအထားေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ဒီျပႆနာဟာ ေစာေစာက မေဝႏွင္း ေျပာသလုိပဲ ႏိုင္ငံသားျပႆနာ။ အဲဒီေတာ့ အႏွစ္ႏွစ္အလလ၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးရဲ ႔ အဆက္ဆက္ရဲ ႔ ေပါ့ေလ်ာ့မႈေတြ၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္တည္းမႈဆုိင္ရာ အေျခခံဥပေဒရဲ ႔ မမွ်တမႈေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ မေဝႏွင္းတို႔ရဲ ႔ အေဖျဖစ္တဲ့ ကိုျမေအးတုိ႔အပါအဝင္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဗမာျပည္က ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီအခ်က္ကို လက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းရင္းသားအျဖစ္ ျဖစ္တည္မႈကိုေတာ့ လက္မခံႏိုင္ဘူးဆိုၿပီးေတာ့ တြင္တြင္ႀကီးျငင္းေနတာကို က်ေနာ္တို႔ ၾကားရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးနဲ႔ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရး အခုေလာေလာဆယ္ အေျခအေနအရ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ အေျခအေနအရ ဘာေတြမ်ား ကြာတယ္လို႔ ယူဆပါသလဲ။

မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ ။ ။ က်မအျမင္အေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ အခုန အကိုေျပာသြားသလိုပဲ ဒီျပႆနာေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ အဓိကေနရာကေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္လာတဲ့ဥစၥာက မီဒီယာေပါ့။ အထဲက မီဒီယာပဲေျပာမလား။ အျပင္က မီဒီယာပဲ ေျပာမလား။ သူတုိ႔ေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ဆြေပးတယ္။ ဆြေပးတဲ့ေနရာမွာ တခ်ဳိ ႔ေနရာေတြမွာဆိုရင္ စကားအသံုးအႏႈန္းေလးေတြ။ ၿပီးတဲ့အခါၾကေတာ့ ေျပာတာဆုိတာက တကယ္ကို ပညာတတ္လို႔ ယူဆလို႔မရေအာင္ ေရးသားတဲ့ဟာေတြရွိတယ္။ သူတုိ႔ကိုယ္တိုင္ကလည္း ႂကြေပးတယ္။ Facebook ေပၚမွာဆိုရင္လည္း လူေတြက လိမ္ၿပီးေတာ့ သတင္းမမွန္တာကို ပိုၿပီးေတာ့ ယံုၾကည္ခ်င္ၾကတယ္။ ဒါကို က်မအေနနဲ႔ နားလည္းတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆုိေတာ့ က်မတို႔ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးဆိုေတာ့ ဘယ္သူမဆို က်မတို႔ ႏိုင္ငံကို ထိခိုက္တယ္ဆိုရင္ ဘယ္သူမဆို နာမယ့္ကိစၥပဲေလ။ ဆိုေတာ့ မီဒီယာကလည္း အဲဒါမ်ဳိးကို ဆြေပးတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ယံုၾကည္တာက၊ အျပင္ကလူေတြပါပါတယ္။ ယံုၾကည္တာက ဘာလဲဆိုေတာ့ တုိင္းရင္းသားအေရးလို႔ ေျပာလာတဲ့အခါၾကရင္ သူတုိ႔ထင္တာက သူတုိ႔က ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ လိုခ်င္တယ္ သူတုိ႔အတြက္။ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးလို႔ ေတာင္းတဲ့အခါမွာ သူတုိ႔က ရိုဟင္ဂ်ာႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္ဖို႔ေတာင္းတာပဲ။ သူတုိ႔ မူစလင္ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာၾကတယ္ဆိုၿပီး အဲဒီလိုမ်ဳိး စြပ္စြဲတာမ်ဳိးေတြလည္းရွိတယ္။ က်မတုိ႔ Burma Campaign UK ဆိုလို႔ရွိရင္ စြပ္စြဲခံရတာ က်မတုိ႔က အေရွ ႔အလယ္ပိုင္းက ပိုက္ဆံေတြ က်မတို႔ရတယ္။ ရတဲ့အခါၾကေတာ့ က်မတို႔ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကို က်မတို႔က အားသြန္ခြန္စိုက္လိုက္ၿပီးေတာ့ တိုက္တြန္းေဆာင္ရြက္ေနတယ္။ က်မတို႔အေနနဲ႔ ပိုက္ဆံတျပားမွ မရပါဘူး။ အေရွ ႔အလယ္ပိုင္းက ရိုဟင္ဂ်ာအေရးလုပ္ဖို႔ဆိုတာ။ က်မတို႔အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးလုိ႔ ယံုၾကည္တယ္။ ကရင္အေရးလည္း လုပ္ခဲ့တယ္။ ကခ်င္အေရးလည္း လုပ္ခဲ့တယ္။ တိုင္းရင္းသား၊ ဘာသာ၊ လူမ်ဳိးမေရြးကိစၥေတြကို က်မတို႔ လုပ္ခဲ့တယ့္အတြက္ ဒီကိစၥကလည္း လူ႔အခြင့္အေရးဆိုၿပီး လုပ္ခဲ့တာ။ ေနာက္တခု ႏိုင္ငံသားအေရးလုိ႔ ေျပာမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ကုလသမဂၢအေျခခံ UN Declaration of Human Rights မွာ ေျပာခဲ့တာက ဒီႏိုင္ငံမွာ ဒီခေလးတေယာက္က ေမြးတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ သူတုိ႔က ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ႏိုင္ငံသာခြင့္ သူမွာရွိၿပီသာ။ ရွိပိုင္ခြင့္ ရွိကိုရွိတယ္။ ခေလးတိုင္းက သူတုိ႔မွာ ႏိုင္ငံသားခြင့္ဆိုတာ ရွိတယ္။ က်မတို႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေမြးခဲ့တဲ့ တရုတ္လူမ်ဳိး၊ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လာေမြးတဲ့ မူစလင္ႏိုင္ငံသားေတြလည္း ရွိတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ ဘာသာႏိုင္ငံေရး၊ ႏိုင္ငံသားခြင့္ဆိုတာ သူတုိ႔မွာရွိသင့္တယ္။ ဘာသာေရးမတူတာနဲ႔ ႏိုင္ငံသားခြင့္ မရွိေတာ့ဘူးဆိုတာ မျဖစ္သင့္ဘူး။ က်မတို႔ ဒီကိစၥကိုေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္ၿပီးေတာ့ ၾကည့္ရမယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အခုေစာေစာက မေဝႏွင္း ေျပာသြားတဲ့ Burma Campaign UK ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာရွိေနတဲ့ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔။ ဒီအဖြဲ႔ဆိုရင္ အထူးသျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ ႔ အေရးကို ေနာက္ပိုင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ဦးစားေပးၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္လာတာလည္းေတြ႔တယ္။ အထူးသျဖင့္ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္မွာသြားၿပီးေတာ့ တင္ျပမႈေတြ လုပ္တဲ့အခါမွာ Burma Campaign UK အဖြဲ႔ရဲ ႔ ပံ့ပိုးမႈေတြလည္းပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႔ေတြက သြားၿပီးတင္ျပတဲ့အခါမွာ။ အဲဒီေနရာေတြမွာ တခ်ဳိ ႔ေသာ ဥပမာ တခ်ဳိ ႔ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႔ေတြရဲ ႔ တင္ျပမႈေတြထဲမွာ တခ်ဳိ ႔ေသာကိန္းဂဏန္းေတြက ျပည္တြင္းမွာ အခုလက္ရွိ အေနအထားအရ အသတ္ခံရတဲ့လူေပါင္း ေထာင္ခ်ီၿပီး ရွိေနပါၿပီဆိုတဲ့ကိစၥမ်ဳိး။ ဒါမ်ဳိးေတြၾကေတာ့ အေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္လံႈလံႈ ရွိရဲလား။ ဒါမ်ဳိးေတြက ဒီလိုမ်ဳိး တင္ျပတာကိုၾကားတဲ့အတြက္ တဖတ္ကေန စိတ္ဆိုးစရာ၊ ေဒါသျဖစ္စရာ ပိုၿပီးမျဖစ္ေစဘူးလား။

မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ ။ ။ က်မတို႔ Burma Campaign UK အေနနဲ႔ အခုေနာက္ပိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကို လုပ္လာတယ္ဆိုတာ က်မတို႔အဖြဲ႔အစည္းတခုတည္း ဒီကိစၥကို လုပ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ခရစ္ယာန္အဖြဲ႔အစည္းလို႔ေခၚတဲ့ Christianly Solidarity World Wide နဲ႔ တျခားအဖြဲ႔အစည္း Amnesty ဆိုလည္း ဒီကိစၥကို ေထာက္ခံတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီနံပတ္၊ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ထိခုိက္ၿပီးေတာ့၊ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ေသဆံုးေနတဲ့ကိစၥကိုေတာ့ က်မတို႔အေနနဲ႔ သူတုိ႔ကို ေသခ်ာကို အေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္လံုလံုျဖစ္ေအာင္ ျပခိုင္းပါတယ္။ အေထာက္အထား ခိုင္ခုိင္လံုလံု - တခ်ဳိ ႔ၾကေတာ့လည္း တကယ္တမ္း သိပ္ၿပီးေတာ့ experience မရွိတဲ့အခါၾကေတာ့ ဟိုေရာက္တဲ့အခါ စိတ္လႈပ္ရွားတာနဲ႔ ၿပီးေတာ့ ေျပာတဲ့နံပတ္ေတြကလည္း မွားရင္လည္း မွားပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္တမ္း ပါလီမန္မွာ ၿဗိတိသ်ွလႊတ္ေတာ္မွာ အမတ္ေတြနဲ႔သြားၿပီး ေတြ႔တဲ့အခါၾကရင္ သူတုိ႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးတဲ့အခါၾကရင္ ေသခ်ာတဲ့၊ ခိုင္လံုမႈရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ က်မတို႔သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ ျပႆနာက ဒီကိစၥကို ေျဖရွင္းဖို႔ဆုိလို႔ရွိရင္ ႏွစ္ဖက္စလံုး ရခိုင္တုိင္းရင္းသားဖက္နဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံသားေတြဖက္ကေရာ ဒီဖက္မွာရွိေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာရွိေနတဲ့ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးေတြ ဘယ္သူေတြကိုပဲ ကိုယ္စားျပဳျပဳ မွန္ကန္တဲ့ တင္ျပခ်က္ေတြကို လုပ္ႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတယ္လို႔ မယူဆဘူးလား။ ႏို႔မို႔ဆိုရင္ ျပႆနာက တဖက္နဲ႔တဖက္ ပိုၿပီးေတာ့ အထင္လႊဲမွားမူေတြ၊ မုန္းတီးမႈေတြ ပိုျဖစ္ဖို႔ ရွိေနတယ္လို႔ မယူဆဘူးလား။

မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ ။ ။ ဒါကေတာ့ ဟုတ္တာေပါ့။ က်မတုိ႔အေနနဲ႔ မွန္ကန္တဲ့ဥစၥာကို အဓိကထားၿပီးေတာ့ သြားရမွာေလ။ က်မတို႔အေနနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ အခ်က္အလက္ ခုိင္ခိုင္လံုလံု ရွိမွသာ က်မတို႔သြားရမယ္။ ဒါေပမဲ့ အခု ဥပမာ လန္ဒန္မွာ ျပႆနာ ဘယ္လိုျဖစ္သလဲဆိုေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥအေရးဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔အေနနဲ႔ ျဖစ္ေစခ်င္တာက ရခိုင္ျပည္သူ၊ ျပည္သားေတြကိုလည္း လာေစခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔။ ဒီလုိမ်ုိး Facebook, အင္တာနက္ေပၚမွာ ဆဲဆိုေရးတဲ့ဟာေတြ။ ၿပီးေတာ့ တဖက္သတ္ စြပ္စြဲတာဟာေတြထက္ဆရင္ လာပါ။ အကယ္၍ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ၿပီး ေဆြးေႏြးလို႔ရတယ့္ဟာမ်ဳိး။ မင္းတို႔ ဘာျဖစ္လို႔ အဲဒီလိုမ်ဳိး ေခၚတာလဲ။ ဘာျဖစ္လို႔ မင္းတို႔ ဒီလိုမ်ဳိး ယံုၾကည္ခ်က္ ျဖစ္တာမ်ဳိးလည္းဆိုတာ။ ဒီလိုမ်ဳိး မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ေျဖရွင္းတဲ့အခါမ်ဳိးၾကရင္ ပိုၿပီး ထိေရာက္တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျပာင္းလဲလာၿပီ။ အေျခအေနေလးေတြ ေျပာင္းလဲလာတဲ့အခါၾကေတာ့ ဒီမုိကေရစီ လမ္းစဥ္ကို သြားေနတယ္လို႔ က်မယံုၾကည္တယ္။ ဒီမုိကေရစီလမ္းစဥ္ကုိ သြားတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔အေနနဲ႔ ဘယ္သူကိုမွ အေနာက္ထဲမွာ ထားခဲ့လို႔မရဘူး။ ဘာသာမတူ၊ လူမ်ဳိးမတူလို႔လား က်မတို႔အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္သြားမလဲ။ အဲဒီဥစၥာကေတာ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ တူညီတဲ့ေနရာေလးေတြက စရမွာေပါ့။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ တုိင္းရင္းသားမဟုတ္ပါဘူးလို႔ ယတိျပတ္ ေျပာဆိုေနတဲ့အခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔။

မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ ။ ။ အဲဒီဥစၥာက ရိုဟင္ဂ်ာ တုိင္းရင္းသားမဟုတ္ပါဘူးဆိုၿပီး ယတိျပတ္ေျပာဆိုေနတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက တခ်ဳိ ႔ၾကေတာ့ သူတုိ႔အေနနဲ႔လည္း ေသခ်ာအခ်က္အလက္ မေပးႏိုင္ဘူး။ က်မအေဖ ေျပာသြားသလို က်မအေနနဲ႔ ငယ္တယ္။ က်မအေနနဲ႔ ေသခ်ာသိခ်င္မလဲသိမယ္။ ဒါေပမဲ့ က်မရဲ ႔ ယုံၾကည္ခ်က္က ဘာလဲဆိုတဲ့အခါၾကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာ လူတိုင္းအတြက္ ျဖစ္သင့္တယ္။ ထားပါေတာ့ သူတုိ႔ တရားမဝင္ ဝင္လာတယ္လို႔ စြပ္စြဲတဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ သူတို႔ တရားမဝင္ ဝင္လာတာနဲ႔ ဒီခေလးေတြကို က်မတို႔ ပညာသင္ပိုင္ခြင့္ မေပးႏိုင္ေတာ့ဘူးလား။ ဒီ ခေလးေတြကို က်န္းမာေရးပတ္သက္တဲ့ ေစာင့္ေရွာက္ခြင့္ေတြ မေပးေတာ့ဘူးလား။ ဒီ ခေလးေတြက တကယ္တမ္းၾကေတာ့ ၾကားထဲက ေျမစာပင္ျဖစ္ရတဲ့ ဘဝမ်ဳိးေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူးေလ။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုၿပီး လက္ကိုင္ထားၿပီးေတာ့ ေျပာေနတဲ့လူေတြ ခဏေတာ့ စဥ္းစားသင့္တယ္။ က်မတုိ႔အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာ ငါတုိ႔အတြက္ပဲ ျဖစ္သင့္သလား။ သူတုိ႔အတြက္ေကာ မဟုတ္ဘူးလားဆိုတာကို က်မတုိ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ မ်က္စိဖြင့္ၿပီး ၾကည့္သြားဖို႔ လိုပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အခုဟာက မေဝႏွင္း ေျပာေနတာက ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ေစာေစာက က်ေနာ္ ေမးခဲ့တဲ့ ေမးခြန္းအတိုင္းပဲ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးဆိုတာ အခုအခ်ိန္မွာ ဘာမ်ားပိုလို႔လဲ။ သေဘာကေတာ့ သူတုိ႔ကို ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးေတြလို႔ မေခၚပါနဲ႔ သူတုိ႔ကို ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ ေခၚပါဆိုတဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ေပါ့။

မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ ။ ။ သူတို႔အေနနဲ႔ ဘဂၤါလီလို႔ ေခၚလား။ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ ေခၚတယ္ဆိုတာ က်မအေနနဲ႔ နံမည္ေတြကို ခဏေဘးဖယ္ထားလိုက္။ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေမြးလာတဲ့လူေတြၾကေတာ့ ဘယ္လိုေခၚမလဲ။ က်မတို႔ အခုဆိုလို႔ရွိရင္ ကုလားဆိုတဲ့ဟာက ရိုဟင္ဂ်ာတင္မဟုတ္ပါဘူး။ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေမြးၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႀကီးလာတဲ့လူေတြကိုေတာင္မွ ကုလားလို႔ အေခၚခံထိတဲ့လူေတြ ရွိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အမ်ားစုက အေခၚမခံခ်င္တဲ့ ကုလားဆိုတာကိုေတာ့ ေခၚၾကတယ္။ အေခၚခံခ်င္ပါတယ္ဆိုတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာကိုေတာ့ မေခၚခ်င္ၾကဘူးဆိုတဲ့ သေဘာေပါ့။

မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ ။ ။ အဲဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုလို႔ရွိရင္။ က်မဆိုရင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာအေနနဲ႔ ႀကီးလာတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်မကို ေျပာတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေယာက်္ား ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ရွိတယ္။ က်မဟာ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး၊ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးအတြက္ လုပ္ေနတယ္။ ပိုက္ဆံဘယ္ေလာက္ရတယ္ဆိုၿပီး အဲဒီလိုမ်ဳိး စြပ္စြဲခံရတယ္။ က်မတို႔ တကယ္ကို နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ မုန္းတီးမႈက ဘာသာေရးကစတာလုိ႔ပဲ က်မျမင္မိပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ လန္ဒန္ၿမိဳ ႔မွာရွိေနတဲ့ Burma Campaign UK က မေဝႏွင္းပြင့္သုန္ ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာပါ။

ဆံုေနၾက