ၿဗိတိန္ သံအမတ္ႀကီး ေရးတ့ဲစာ

ဒီေန႔ေနျပည္ေတာ္ေလဆိပ္မွာ ေတြ႔ရတ့ဲ ျဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ (ဓာတ္ပုံ - Getty Images)

ျဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျမန္မာျပည္မေရာက္ခင္မွာရန္ကုန္ျမိဳ႕ ျဗိတိန္သံအမတ္ႀကီးကခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ျပီးစိတ္၀င္စားဖုိ႔ေကာင္းတ့ဲစာတေစာင္ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေရးထားပါတယ္။သံရုံး ၀က္ဆုိက္မွာ အဂၤလိပ္ ျမန္မာႏွစ္ဘာသာနဲ႔ အခုလုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ အဂၤလိပ္လုိေတာ့ မသိ၊ ျမန္မာလုိေတာ့ ဖတ္လုိ႔ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္။

၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္

ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္(ထ္) ခယ္မေရာ(န္) ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္သည့္ သမိုင္းဝင္ ခရီးစဥ္ မတိုင္မီ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ သံအမတ္ႀကီး အယ္(န္)ဒီ ေဟး(န္)က ႀကိဳတင္ေရးသားခဲ့ပါသည္။ သႀကၤန္ေရပြဲေတာ္ အရွိန္အဟုန္အျပည့္ျဖင့္ ဆင္ႏႊဲေနခိုက္တြင္ သူ၏ ဧည့္သည္ေတာ္ႀကီး ေရေတြ စိုစိုရႊဲမကုန္ပါေစေၾကာင္း သူက ဆုမြန္ေတာင္းေနပါေလ၏။

“မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြကို ျပန္ၾကည့္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဧၿပီလ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ ေရာက္လာမယ့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ ခရီးစဥ္ဟာျဖင့္ရင္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ အႀကီးအကဲတစ္ဦး ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္တဲ့ တကယ့္ ပထမဦးဆံုး ခရီးစဥ္ျဖစ္ေနတာ ေတာ္ေတာ္ႀကီး ေသခ်ာသြားပါတယ္။ “သမိုင္းဝင္”ဆိုတဲ့ စကားရပ္ကို တစ္ခါတေလက်ေတာ့ သည္လိုပဲ လြယ္လြယ္ကူကူ ေလ်ာ့ေလ်ာ့ရဲရဲ သံုးေလ့ရွိၾကေပမယ့္ သည္ခရီးစဥ္ဟာျဖင့္ရင္ေတာ့ တကယ့္ သမိုင္းဝင္ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ အင္မတန္မွ က်ိန္းေသလွပါတယ္။

သမိုင္းဝင္သလို မယံုႏိုင္စရာလည္း အေတာ့္ကို ေကာင္းလွပါတယ္။ ၂၀ဝ၉ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လမွာ ကြ်န္ေတာ္ သည္ကို ေရာက္လာတုန္းက အဲသလို ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ လာေရာက္မယ့္ ခရီးစဥ္မ်ိဳး ေပၚေပါက္လာမယ့္ အလားအလာဟာ ဘယ္လိုမွကို မျဖစ္ႏိုင္လြန္းလွသလို ယုတၲိလည္း မတန္လြန္းလွတဲ့ အလားအလာမ်ိဳးပါ။

သည္ကို ေရာက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ကြ်န္ေတာ္ လုပ္ခဲ့ရတဲ့ အလုပ္ေတြထဲက တစ္ခုကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အမႈကို တရား႐ံုးက ၾကားနာစစ္ေဆးေနတာကို သြားေရာက္ နားေထာင္ျခင္းပါပဲ။ (သူ႔ကို အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ရာ) ေနအိမ္ ပရိဝုဏ္ရဲ႕ေဘးက ေရကန္က်ယ္ႀကီးကို ျဖတ္ကူးၿပီး မေခၚမပင့္ဘဲ ေရာက္ရွိလာခဲ့သူ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား တစ္ေယာက္ သူ႔အိမ္ကို ေရာက္ရွိလာတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စြဲဆိုထားတာမ်ားအတြက္ တရား႐ံုးကို သူေရာက္ေနခဲ့ရခ်ိန္ပါ။ သူ႔ကို အလုပ္ၾကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ သံုးႏွစ္ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ (ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ သက္တမ္း ၁၈ လ ထပ္တိုးတဲ့နည္းနဲ႔ သည္ျပစ္ဒဏ္ကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးခဲ့ပါတယ္။) ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကသူမ်ားမွာ ရင္ဆိုင္ၾကရမယ့္ ဒုကၡေပးမႈ၊ ဒါမွမဟုတ္ သည့္ထက္ဆိုးဝါးတာေတြ မၾကံဳေတြ႕ရေလေအာင္ ကြ်န္ေတာ့္ရဲ႕ ခ်ိန္းဆိုမႈ ေန႔စဥ္မွတ္တမ္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဂ႐ုတစိုက္ ထိမ္းသိမ္းလွ်ိဳ႕ဝွက္ထားရွိခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀ဝ၇ ခုႏွစ္တုန္းက ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အမွတ္ရစရာေတြကလည္း လူတို႔ရဲ႕ စိတ္ႏွလံုးေတြထဲမွာ အဲဒီ့အခ်ိန္က လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ႀကီး ရွိေနခဲ့ဆဲပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံက အေျပာင္းအလဲမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရးသားထားတာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနႏွင့္ၿပီးျဖစ္တာမို႔လို႔ သည္ေနရာမွာ အဲဒါေတြကို ကြ်န္ေတာ္ ထပ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။ သို႔ေပမယ့္ သည္ခရီးစဥ္အႀကိဳေန႔မွာေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဩဂုတ္လေလာက္အထိက သည္ႏိုင္ငံမွာ တိုးတက္မႈအရိပ္လကၡဏာက အနည္းအပါးသာ ရွိေနခဲ့ပံုရတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ျပန္ေကာက္သင့္ပါတယ္။ အဲဒီ့ေနာက္မွာေတာ့ ဧၿပီလ တစ္ရက္ေန႔ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားဆီအထိ ဦးတည္ေနတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြဟာ ဆိုင္းမဆင့္ ဗံုမဆင့္ဘဲ စတင္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ကပါ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနတဲ့အေၾကာင္းကို မဆိုင္းမတြ ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားဟာလည္းပဲ ၿပီးျပည့္စံုဖို႔ အေဝးႀကီး လိုေနပါေသးတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ားနဲ႔ ရင္ၾကားေစ့ဖို႔ လိုအပ္ေနတဲ့အေၾကာင္းကို သမၼတႀကီးကိုယ္တိုင္က အေလးအနက္ထား ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္က ေျဖရွင္းရဦးမယ့္ အေရးကိစၥ အခက္အခဲေတ ြ အမ်ားအျပား က်န္ရိွေနပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးနဲ႔ DFID ဝန္ႀကီးတို႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္မ်ားေနာက္မွာ ဆက္လက္ ေပၚေပါက္လာခဲ့တဲ့ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ သည္ ခရီးစဥ္ဟာ သည္လုပ္ငန္းစဥ္ရဲ႕ ဒုတိယအဆင့္ကို စတင္လုပ္ေဆာင္ေနၾကတဲ့ သမၼတႀကီးနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ကို ေထာက္ခံ အားေပးလိုတဲ့ ၿဗိတိသွ် အစိုးရရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပလိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေန႔စဥ္ဘဝ အေျခအေနမ်ားနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေနရာလပ္ ဖြင့္ေပးခဲ့မႈေၾကာင့္ ျမင္သာထင္သာရွိလွတဲ့ အေျပာင္းအလ ဲ တခ်ိဳ႕ကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါတယ္။ ၂၀ % ေလာက္သာ တည္းခိုေနထိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ ဟိုတယ္ေတြမွာ အခုဆိုရင္ အေနာက္တိုင္းနဲ႔ တျခား အာရွတိုက္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းမ်ားဆီက ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ားနဲ႔ ျပည့္လွ်ံလို႔ ေနပါတယ္။

ေရွ႕မ်က္ႏွာဖံုးမွာ “အမ်ိဳးေကာင္းသမီးႀကီး (ေလဒီ့)”ပံု မပါရင္ သတင္းစာေတြလည္း အဝယ္မလိုက္ေတာ့မယ့္ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေဒၚစုရဲ႕ ႐ုပ္ပံုပါ ပို႔(စ္)ကတ္ေတြ၊ တီရွပ္ေတြနဲ႔ တျခားပစၥည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုလည္း လမ္းေဘးေဈးသည္ေတြဆီမွာ အလြယ္တကူ ဝယ္ယူႏိုင္ေနၾကပါၿပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့တစ္ႏွစ္ေလာက္ကဆိုရင္ေတာ့ အဲသလိုမ်ိဳး ပစၥည္းေတြ ေရာင္းတာနဲ႔တင္ သည္ေဈးသည္မ်ားခမ်ာ အဖမ္းခံခဲ့ၾကရမွာပါ။ အဲေတာ့ကာ သည္အခ်ိန္ သည္ကို ေရာက္ေနရတာဟာ အင္မတန္ကို စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။

သည့္ထက္ ပိုထူးလာတာကေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ ရွိရွိ ေလသမွ် လူေတြအားလံုး တစ္စုတစ္ေဝးတည္းနဲ႔ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ ေရမစိုစိုေအာင္၊ မရႊဲရႊဲေအာင္ အတာေရစင္ ပက္ဖ်န္းၾကရင္း (ကြ်န္ေတာ့္မ်က္လံုးထဲမွာေတာ့) အ႐ူးအမူး ျမဴးတူး ေပ်ာ္ရႊင္ ဆင္ႏႊဲၾကေလတဲ့ တစ္ပတ္ၾကာ ျမန္မာ့႐ိုးရာ အတာသႀကၤန္ရဲ႕ အက်ေန႔မွာဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ေရာက္ရွိလာတာပါပဲ။ မႏွစ္က မနက္ ၆ နာရီခြဲ အခ်ိန္ႀကီးမွာ ေဈးထဲကို ေရာက္သြားေတာ့ ေရက်ိက်ိခြ်ဲခြ်ဲ၊ နံနံေစာ္ေစာ္၊ ေအးေအးစိမ့္စိမ့္နဲ႔ ကြ်န္ေတာ့္တစ္ကိုယ္လံုး ရႊဲနစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္သူက ကြ်န္ေတာ့္ကို ပက္လို္က္တယ္ ဆိုတာ မျမင္လိုက္ရပါဘူး။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုလည္း အလားတူ ေရမ်ိဳးနဲ႔ ပက္ထည့္လိုက္ၾကလို႔ ကြ်န္ေတာ့္မွာ အလုပ္သစ္ ေျပာင္းရွာေနရတဲ့ ဘဝမ်ိဳးနဲ႔ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သည္အဆင့္သစ္၊ ေျခလွမ္းသစ္က မစတင္ပါေစနဲ႔လို႔သာ ဆုေတာင္းေနရပါေတာ့တယ္ခင္ဗ်ား။”

Prime Minister to visit Burma

12 April 2012
British Ambassador to Burma Andy Heyn writes ahead of the historic visit of Prime Minister David Cameron to Burma. With a water festival in full swing, he hopes his visitor won't be drenched along the way.
Prime Minister David Cameron. Photo by Getty Images.

"We have checked through the archives and are pretty sure that the Prime Minister’s visit on 13 April will be the first ever to Burma by a British head of government. The term “historic” is thrown around too loosely sometimes, but on this occasion it is truly warranted.

Historic and almost unbelievable. When I arrived here in July 2009, the prospect of such a senior visit was so far-fetched as to be absurd. One of my first engagements here was to attend the court hearing of Daw Aung San Suu Kyi. She was there on charges related to the arrival at her house (where she was under house arrest) of an uninvited US citizen who had swum across the large lake which runs alongside the perimeter of her compound. She was sentenced to three years hard labour (later commuted to a further 18 months of house arrest). My appointments diary was a closely guarded secret to protect people who might face harassment or worse for being seen to meet me. Memories of the repression of the protests in 2007 were still fresh in people’s minds.

There has been plenty written about the changes in Burma which I won’t repeat here. But it is worth recalling on the eve of this visit, that as recently as last August, there seemed little sign of progress here. Then, apparently out of the blue, the changes began, leading to the by-elections on the 1st of April. Both the President and Daw Aung San Suu Kyi have been quick to point out that much more needs to be done – the reform process is far from being complete. For example, the President himself has highlighted the need for ethnic reconciliation. Burma still has many difficult issues to resolve. But the Prime Minister’s visit – following visits in recent months by the Foreign Secretary and the DFID Secretary of State – is a clear statement of the British Government’s intention to support the President and Daw Aung San Suu Kyi as they embark on the second phase of the process.

In terms of daily life, the opening up of political space has led to some very visible differences. Hotels that were at 20% occupancy are now full of tourists from the West and other parts of Asia; it seems newspapers can hardly sell a copy if they don’t have a picture of “The Lady” on the front. Postcards, t-shirts and all manner of items bearing Daw Suu’s image are freely available from street vendors. The same street vendors would have been arrested if they had tried to sell these products a year ago. It is a fascinating time to be here.

Even more so now with the Prime Minister’s visit coming as it does at the beginning of the Burmese Water Festival; a week long period of (to my eyes at least) collective madness where people across the country come together to soak each other with water at every possible opportunity. I got drenched at 6.30 in the morning last year in a fish market with a bucket of slimy, smelly and freezing water. I never saw who did it. I just hope that this new phase in Burma does not begin with me looking for a new job as a result of the same happening to the Prime Minister."

ဧရာ၀တီ(Blog)