ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ေနခ်ိန္မွာ မၾကာခင္က
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ခ်ီတက္ ဆႏၵျပသူေတြကို အေရးမယူသင့္ဘူးလို႔ ႏုိင္ငံတကာ
လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ေတြက တုိက္တြန္း လုိက္ပါတယ္။ စက္တင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ
က်ေရာက္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေန႔ ဆႏၵျပ ပဲြေတြမွာ ပါဝင္ခဲ့သူ ၁၃
ဦးကို ျမန္မာအစိုးရကေန တရားစဲြဆိုထား တာကို ျပန္႐ုပ္သိမ္းသင့္တယ္လို႔
အေမရိကန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ျဖစ္တဲ့ Human Rights
Watch က ေတာင္းဆိုလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုဝင္းမင္းက
တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္က ကခ်င္ျပည္နယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ရန္ကုန္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ခ်ီတက္ ေတာင္းဆို ဆႏၵျပပဲြမွာ ဦးေဆာင္ စီစဥ္ခဲ့သူႏွစ္ဦးကို ျမန္မာေဒသခံ အာဏာပိုင္ေတြက တရားစဲြဆိုခဲ့တဲ့အေပၚ Human Rights Watch လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔က ျပန္႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ မေန႔က ေၾကညာ ခ်က္ ထုတ္ၿပီး ေတာင္းဆိုလုိက္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ သုေတသီ ေဒးဗစ္ မက္သီယိုဆန္ - က ဒီတရားစဲြဆိုခ်က္ဟာ တရားမမွ်တတဲ့အတြက္ အခုလို ေတာင္းဆိုရတာျဖစ္တယ္ လို႔ ေထာက္ျပလုိက္ပါတယ္။
“ဒီလုိ တရားစဲြမႈေတြဟာ တရားမွ်တမႈ တကယ့္ကို ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ မထင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီစဲြဆိုခ်က္ေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ႐ုပ္သိမ္းေပးသင့္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဆႏၵျပပဲြက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းပဲ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ အခုျဖစ္ရပ္က ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ဆႏၵျပပဲြေတြကို ခြင့္ျပဳဖို႔ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားျခင္း ရွိမရွိဆိုတာကို စမ္းသပ္လုိက္တာပါပဲ။”
မစၥတာ မက္သီယာဆဲန္ကပဲ ဒီ ဆႏၵျပပဲြမွာပါဝင္ခဲ့သူ ေနာက္ထပ္ ၁၁ ဦးဟာလည္း ထပ္မံ တရားစဲြ ခံရမယ့္ အေျခအေနမွာ ရွိေနတယ္၊ အခုလို ျမန္မာအစိုးရကို ႏုိင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳလာခ်ိန္မွာ အထူးသျဖင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အေမရိကန္ ခရီးစဥ္အၿပီးမွာ ဒီလုိ တရားစဲြဖို႔ လုပ္တာ က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြအေပၚ သံသယျဖစ္ေစႏုိင္တယ္လို႔ ဆက္ၿပီး ေထာက္ျပေျပာဆိုသြားပါတယ္။
“အစိုးရအေနနဲ႔က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို တကယ္တန္းသက္ဝင္ယံုၾကည္မႈရွိတယ္ဆိုရင္ အခုလုိ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပမႈမ်ဳိးကို ခြင့္ျပဳေပးသင့္ပါတယ္။ တရားစဲြဆိုတာမ်ဳိး မလုပ္သင့္ပါဘူး။”
တကယ္ေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ပတ္၊ စက္တင္ဘာ ၂၀ ရက္ေန႔က ဆႏၵျပပဲြကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူ ကခ်င္ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရး ကြန္ယက္ အဖဲြ႔က ေဂ်ာ္ကြန္းနဲ႔ မျမစံပယ္ျဖဴတုိ႔ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ဒဂံုၿမိဳ႕နယ္ တရား႐ံုးက ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ စက္တင္ဘာ ၂၈ ရက္၊ ေသာၾကာေန႔မွာ ခံု႐ံုးတင္ စစ္ေဆးခဲ့ ပါတယ္။ ေနာက္တပတ္ ႐ံုးခ်ိန္းအတြက္ေတာ့ ေရွ႕တပတ္ ေအာက္တုိဘာဆယ္ရက္၊ ဗုဒၶဟူးေန႔ကို သတ္မွတ္ေပးလိုက္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔က ဆိုပါတယ္။ ဒီဆႏၵျပခဲ့တဲ့ အဖဲြ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပခြင့္ ဥပေဒအရ အခုလို ဆႏၵျပဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္အလက္ အျပည့္အစံုနဲ႔ ဆႏၵျပဖို႔ တင္ျပ ေတာင္းခံခဲ့ေပမဲ့ အစိုးရဘက္က ယာဥ္စည္းကမ္းခ်ဳိးေဖာက္တာနဲ႔ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ႏုိင္တာေတြ ကို အေၾကာင္းျပပယ္ခ်ခဲ့အၿပီးမွာ အခုလို ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဒီ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ဆက္ေျပာပါတယ္။
အခုလို တရားစဲြခံထားရသူေတြနဲ႔ တရားစဲြခံရႏုိင္ေျခရွိသူေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုးအေျခအေနကို သိရဖုိ႔ ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမဲ့ ဖုန္းဆက္လို႔ မရခဲ့ပါဘူး။ Human Rights Watch အဖဲြ႔ရဲ႕သုေတသီ မက္သီယာ ဆဲန္ကေတာ့ ဒီအမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ဖိအားေပးဖို႔ ဆက္ေတာင္းဆို သြားမယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝုိင္းကေန သူတို႔ရဲ႕အစိုးရေတြနဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြကို ဒီကိစၥ ေဆြးေႏြးရွင္းျပၿပီး ဥပေဒေတြကို မွ်တေအာင္လုပ္ဖို႔နဲ႔ လြတ္လပ္စြာ စု႐ုံုးခြင့္ကို အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးအျဖစ္ သတ္မွတ္က်င့္သံုးႏုိင္ဖို႔ ျမန္မာ အစိုးရကို ေတာင္းဆိုေပးေရး တုိက္တြန္း သြားမွာပါ။”
တကယ္ေတာ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕ ျပန္လႊတ္ေပးတာ အပါအဝင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို စတင္ေဆာင္ရြက္လာခ်ိန္မွာ အေမရိကန္အပါအဝင္ အေနာက္ႏုိင္ငံအစိုးရေတြက ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ ေဆာင္ရြက္မႈ ေတြကို တစံုတရာ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ဖိအားေပး ပိတ္ဆို႔တာေတြကို တျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့ခ်ကာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ ဆက္တုိးတက္လာဖို႔အတြက္ အျပဳသေဘာ ဆက္ဆံ စဲြေဆာင္လာခ်ိန္မွာ ဒီ လူ႔အခြင့္အေရးျပႆနာ ႀကံဳလာရတာ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္က ကခ်င္ျပည္နယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ရန္ကုန္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ခ်ီတက္ ေတာင္းဆို ဆႏၵျပပဲြမွာ ဦးေဆာင္ စီစဥ္ခဲ့သူႏွစ္ဦးကို ျမန္မာေဒသခံ အာဏာပိုင္ေတြက တရားစဲြဆိုခဲ့တဲ့အေပၚ Human Rights Watch လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔က ျပန္႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ မေန႔က ေၾကညာ ခ်က္ ထုတ္ၿပီး ေတာင္းဆိုလုိက္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ သုေတသီ ေဒးဗစ္ မက္သီယိုဆန္ - က ဒီတရားစဲြဆိုခ်က္ဟာ တရားမမွ်တတဲ့အတြက္ အခုလို ေတာင္းဆိုရတာျဖစ္တယ္ လို႔ ေထာက္ျပလုိက္ပါတယ္။
“ဒီလုိ တရားစဲြမႈေတြဟာ တရားမွ်တမႈ တကယ့္ကို ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ မထင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီစဲြဆိုခ်က္ေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ႐ုပ္သိမ္းေပးသင့္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဆႏၵျပပဲြက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းပဲ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ အခုျဖစ္ရပ္က ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ဆႏၵျပပဲြေတြကို ခြင့္ျပဳဖို႔ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားျခင္း ရွိမရွိဆိုတာကို စမ္းသပ္လုိက္တာပါပဲ။”
မစၥတာ မက္သီယာဆဲန္ကပဲ ဒီ ဆႏၵျပပဲြမွာပါဝင္ခဲ့သူ ေနာက္ထပ္ ၁၁ ဦးဟာလည္း ထပ္မံ တရားစဲြ ခံရမယ့္ အေျခအေနမွာ ရွိေနတယ္၊ အခုလို ျမန္မာအစိုးရကို ႏုိင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳလာခ်ိန္မွာ အထူးသျဖင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အေမရိကန္ ခရီးစဥ္အၿပီးမွာ ဒီလုိ တရားစဲြဖို႔ လုပ္တာ က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြအေပၚ သံသယျဖစ္ေစႏုိင္တယ္လို႔ ဆက္ၿပီး ေထာက္ျပေျပာဆိုသြားပါတယ္။
“အစိုးရအေနနဲ႔က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို တကယ္တန္းသက္ဝင္ယံုၾကည္မႈရွိတယ္ဆိုရင္ အခုလုိ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပမႈမ်ဳိးကို ခြင့္ျပဳေပးသင့္ပါတယ္။ တရားစဲြဆိုတာမ်ဳိး မလုပ္သင့္ပါဘူး။”
တကယ္ေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ပတ္၊ စက္တင္ဘာ ၂၀ ရက္ေန႔က ဆႏၵျပပဲြကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူ ကခ်င္ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရး ကြန္ယက္ အဖဲြ႔က ေဂ်ာ္ကြန္းနဲ႔ မျမစံပယ္ျဖဴတုိ႔ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ဒဂံုၿမိဳ႕နယ္ တရား႐ံုးက ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ စက္တင္ဘာ ၂၈ ရက္၊ ေသာၾကာေန႔မွာ ခံု႐ံုးတင္ စစ္ေဆးခဲ့ ပါတယ္။ ေနာက္တပတ္ ႐ံုးခ်ိန္းအတြက္ေတာ့ ေရွ႕တပတ္ ေအာက္တုိဘာဆယ္ရက္၊ ဗုဒၶဟူးေန႔ကို သတ္မွတ္ေပးလိုက္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔က ဆိုပါတယ္။ ဒီဆႏၵျပခဲ့တဲ့ အဖဲြ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပခြင့္ ဥပေဒအရ အခုလို ဆႏၵျပဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္အလက္ အျပည့္အစံုနဲ႔ ဆႏၵျပဖို႔ တင္ျပ ေတာင္းခံခဲ့ေပမဲ့ အစိုးရဘက္က ယာဥ္စည္းကမ္းခ်ဳိးေဖာက္တာနဲ႔ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ႏုိင္တာေတြ ကို အေၾကာင္းျပပယ္ခ်ခဲ့အၿပီးမွာ အခုလို ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဒီ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ဆက္ေျပာပါတယ္။
အခုလို တရားစဲြခံထားရသူေတြနဲ႔ တရားစဲြခံရႏုိင္ေျခရွိသူေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုးအေျခအေနကို သိရဖုိ႔ ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမဲ့ ဖုန္းဆက္လို႔ မရခဲ့ပါဘူး။ Human Rights Watch အဖဲြ႔ရဲ႕သုေတသီ မက္သီယာ ဆဲန္ကေတာ့ ဒီအမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ဖိအားေပးဖို႔ ဆက္ေတာင္းဆို သြားမယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝုိင္းကေန သူတို႔ရဲ႕အစိုးရေတြနဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြကို ဒီကိစၥ ေဆြးေႏြးရွင္းျပၿပီး ဥပေဒေတြကို မွ်တေအာင္လုပ္ဖို႔နဲ႔ လြတ္လပ္စြာ စု႐ုံုးခြင့္ကို အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးအျဖစ္ သတ္မွတ္က်င့္သံုးႏုိင္ဖို႔ ျမန္မာ အစိုးရကို ေတာင္းဆိုေပးေရး တုိက္တြန္း သြားမွာပါ။”
တကယ္ေတာ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕ ျပန္လႊတ္ေပးတာ အပါအဝင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို စတင္ေဆာင္ရြက္လာခ်ိန္မွာ အေမရိကန္အပါအဝင္ အေနာက္ႏုိင္ငံအစိုးရေတြက ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ ေဆာင္ရြက္မႈ ေတြကို တစံုတရာ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ဖိအားေပး ပိတ္ဆို႔တာေတြကို တျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့ခ်ကာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ ဆက္တုိးတက္လာဖို႔အတြက္ အျပဳသေဘာ ဆက္ဆံ စဲြေဆာင္လာခ်ိန္မွာ ဒီ လူ႔အခြင့္အေရးျပႆနာ ႀကံဳလာရတာ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။
From-VOA
No comments:
Post a Comment