Friday, July 19, 2013

ပန္းသီးႏွင့္ အသည္းေရာင္ဘီပိုး

Friday, July 19, 2013
တစ္ေန႔ ပန္းသီး တစ္လံုး စားပါက သက္ရွည္ က်န္းမာၿပီး ဆရာဝန္နဲ႔ ေဝးေဝး ေနခြင့္ ရပါ လိမ့္မယ္တဲ့။
တကယ္ေတာ့ လူေတြဟာ မိမိ စားေနက် အစာအျပင္ အသီးအႏွံ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ေန႔စဥ္ စားမယ္ဆုိရင္ က်န္းမာေရး ေကာင္းမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ဥပမာ ငွက္ေပ်ာသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ စပ်စ္သီး စသျဖင့္ မွန္မွန္စားရင္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ျပည့္စံုမယ္လုိ႔ ထင္တယ္။

Photo: ပန္းသီးႏွင့္ အသည္းေရာင္ဘီပိုး
Friday, July 19, 2013

တစ္ေန႔ ပန္းသီး တစ္လံုး စားပါက သက္ရွည္ က်န္းမာၿပီး ဆရာဝန္နဲ႔ ေဝးေဝး ေနခြင့္ ရပါ လိမ့္မယ္တဲ့။ 
တကယ္ေတာ့ လူေတြဟာ မိမိ စားေနက် အစာအျပင္ အသီးအႏွံ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ေန႔စဥ္ စားမယ္ဆုိရင္ က်န္းမာေရး ေကာင္းမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ဥပမာ ငွက္ေပ်ာသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ စပ်စ္သီး စသျဖင့္ မွန္မွန္စားရင္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ျပည့္စံုမယ္လုိ႔ ထင္တယ္။

ပန္းသီးမွာ ဗီတာမင္စီ မ်ားမ်ား ပါတယ္။ Immune System ေခၚတဲ့ ကုိယ္ခံ စြမ္းအားကုိ တက္ေစတယ္။ အဆီဓာတ္ Cholesterol ကုိလည္း က်ေစတယ္။ ကန္စြန္းဥတုိ႔၊ ငွက္ေပ်ာသီးတုိ႔ စားသလုိ ကုိက္စားရင္ သြားေခ်း မကပ္ဘဲ ခံတြင္းရွင္းတယ္၊ ဦးေႏွာက္အား ေကာင္းတဲ့အတြက္ သူငယ္ျပန္မႈ နည္းေစတယ္။ ကယ္လုိရီ နည္းတဲ့ အတြက္ ငွက္ေပ်ာသီး စားတာလုိ ဝတာ အားမေပးဘူး။

ပန္းနာရင္က်ပ္ ေရာဂါတုိ႔၊ အဆုတ္ ေရာဂါတုိ႔ နည္းေစတယ္လုိ႔ ေျပာၾကတယ္။ တစ္ခါက အားကစား သမား တစ္ေယာက္ ကေျပာတယ္။ သူ႔မွာ အရင္တုန္းက အသည္းေရာင္ ဘီပုိး မရွိဘူးတဲ့။ ႏုိင္ငံျခားကုိ သြားၿပိဳင္ဖုိ႔ စခန္းသြင္းၿပီး ေလ့က်င့္တဲ့အခါမွသာ အသည္းေရာင္ဘီပုိး ေပၚလာရတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ အေဆာင္အတူ ေနသူေတြ အမ်ားႀကီးရွိေပမယ့္ ေသာက္ေရခြက္လည္း သီးသန္႔သံုးတယ္၊ သြားပြတ္တံလည္း သံုးတယ္၊ ဟင္းခ်ဳိခြက္ နဲ႔ဇြန္း သီးသန္႔သံုးတယ္။ ဘီးနဲ႔ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ ကိရိယာေတြလည္း သီးသန္႔သံုးတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ကူးရတာလဲလုိ႔ ဆုိတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အလြန္ ခင္မင္တယ္၊ ပန္းသီး တစ္လံုးရရင္ သူတစ္ကုိက္၊ ကုိယ္တစ္ကုိက္ စားၾကတယ္။

လက္ဖက္သုပ္ကုိလည္း ဇြန္းတစ္ေခ်ာင္း၊ ႏွစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ဝုိင္းစားၾကတယ္၊ ဒါပဲလုိ႔ ဆုိတယ္။ ဘီပိုးဟာ ေသြးသြင္းရာ၊ ေဆးထုိးရာ၊ လိင္ဆက္ဆံရာက အဓိကကူးတဲ့ ေရာဂါပုိးျဖစ္တယ္။ အတိအက် ကူးတယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္တဲ့နည္း ရွိသလုိ အတိအက် မေျပာႏုိင္တဲ့ နည္းေတြနဲ႔လည္း ကူးမွာပါပဲ။ ဒီႏွစ္ ကမၻာ့အသည္းေရာင္ အထိမ္းအမွတ္ေန႔ “World Hepatitis Day” ရဲ႕ေဆာင္ပုဒ္က “This is hepatitis…It is closer than you think” အသည္းေရာဂါပုိးဟာ မင္းထင္တာထက္ ပုိကူးလြယ္တယ္၊ လက္တစ္ကမ္းမွာပဲ အသည္းေရာင္ပုိးက ရွိေနတယ္။ အသည္းေရာင္ပုိးေတြရဲ႕ ေရာဂါလကၡဏာတစ္ခုက ေရာဂါလကၡဏာ မျပတာဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးစစ္ၾကည့္ရတယ္၊ ေသြးစစ္ၾကည့္မွ ရွိမွန္းသိမယ္။ မရွိရင္ ကာကြယ္ေဆးထုိးမယ္။

သိလည္းသိ၊ စစ္လည္းစစ္၊ ကာကြယ္ေဆး လည္းထုိး လုပ္တာကုိ လုပ္ရမယ္။ အသည္းေရာင္ ဘီပုိးကုိ ရန္ကုန္ သံဃာ့ တကၠသုိလ္က စစ္ေဆးတယ္၊ ကာကြယ္ ေဆးထုိး တယ္။ ေမွာ္ဘီ၊ ေရႊေပါက္ကံ၊ ပဲခူးက ေတာရေက်ာင္း စာသင္တုိက္ေတြမွာ ေသြးစစ္၊ ကာကြယ္ေဆးထုိး ျပဳလုပ္တယ္။

တ႐ုတ္ (တုိင္ေပ) ဆရာေတာ္တစ္ပါးက မႏၲေလးက ေက်ာင္းတုိက္ ေတြမွာ အသည္းေရာင္ ဘီပုိး ကာကြယ္ ေဆးလွဴတယ္။ မႏၲေလးက သံဃာေတြကုိလည္း ထုိးေပးတာ ဖတ္ရတယ္။ မြန္ျပည္နယ္၊ ဇင္းက်ဳိက္က အထက္တန္း ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူေတြက အသည္းေရာင္ ဘီပုိးကုိ စစ္ၾကည့္တယ္၊ ကာကြယ္ေဆး ထုိးၾကတယ္၊ ဒါဟာ ေကာင္းတဲ့ ေျခလွမ္းေတြပဲ။

ျမ၀တီ
ပန္းသီးမွာ ဗီတာမင္စီ မ်ားမ်ား ပါတယ္။ Immune System ေခၚတဲ့ ကုိယ္ခံ စြမ္းအားကုိ တက္ေစတယ္။ အဆီဓာတ္ Cholesterol ကုိလည္း က်ေစတယ္။ ကန္စြန္းဥတုိ႔၊ ငွက္ေပ်ာသီးတုိ႔ စားသလုိ ကုိက္စားရင္ သြားေခ်း မကပ္ဘဲ ခံတြင္းရွင္းတယ္၊ ဦးေႏွာက္အား ေကာင္းတဲ့အတြက္ သူငယ္ျပန္မႈ နည္းေစတယ္။ ကယ္လုိရီ နည္းတဲ့ အတြက္ ငွက္ေပ်ာသီး စားတာလုိ ဝတာ အားမေပးဘူး။
ပန္းနာရင္က်ပ္ ေရာဂါတုိ႔၊ အဆုတ္ ေရာဂါတုိ႔ နည္းေစတယ္လုိ႔ ေျပာၾကတယ္။ တစ္ခါက အားကစား သမား တစ္ေယာက္ ကေျပာတယ္။ သူ႔မွာ အရင္တုန္းက အသည္းေရာင္ ဘီပုိး မရွိဘူးတဲ့။ ႏုိင္ငံျခားကုိ သြားၿပိဳင္ဖုိ႔ စခန္းသြင္းၿပီး ေလ့က်င့္တဲ့အခါမွသာ အသည္းေရာင္ဘီပုိး ေပၚလာရတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ အေဆာင္အတူ ေနသူေတြ အမ်ားႀကီးရွိေပမယ့္ ေသာက္ေရခြက္လည္း သီးသန္႔သံုးတယ္၊ သြားပြတ္တံလည္း သံုးတယ္၊ ဟင္းခ်ဳိခြက္ နဲ႔ဇြန္း သီးသန္႔သံုးတယ္။ ဘီးနဲ႔ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ ကိရိယာေတြလည္း သီးသန္႔သံုးတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ကူးရတာလဲလုိ႔ ဆုိတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အလြန္ ခင္မင္တယ္၊ ပန္းသီး တစ္လံုးရရင္ သူတစ္ကုိက္၊ ကုိယ္တစ္ကုိက္ စားၾကတယ္။
လက္ဖက္သုပ္ကုိလည္း ဇြန္းတစ္ေခ်ာင္း၊ ႏွစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ဝုိင္းစားၾကတယ္၊ ဒါပဲလုိ႔ ဆုိတယ္။ ဘီပိုးဟာ ေသြးသြင္းရာ၊ ေဆးထုိးရာ၊ လိင္ဆက္ဆံရာက အဓိကကူးတဲ့ ေရာဂါပုိးျဖစ္တယ္။ အတိအက် ကူးတယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္တဲ့နည္း ရွိသလုိ အတိအက် မေျပာႏုိင္တဲ့ နည္းေတြနဲ႔လည္း ကူးမွာပါပဲ။ ဒီႏွစ္ ကမၻာ့အသည္းေရာင္ အထိမ္းအမွတ္ေန႔ “World Hepatitis Day” ရဲ႕ေဆာင္ပုဒ္က “This is hepatitis…It is closer than you think” အသည္းေရာဂါပုိးဟာ မင္းထင္တာထက္ ပုိကူးလြယ္တယ္၊ လက္တစ္ကမ္းမွာပဲ အသည္းေရာင္ပုိးက ရွိေနတယ္။ အသည္းေရာင္ပုိးေတြရဲ႕ ေရာဂါလကၡဏာတစ္ခုက ေရာဂါလကၡဏာ မျပတာဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးစစ္ၾကည့္ရတယ္၊ ေသြးစစ္ၾကည့္မွ ရွိမွန္းသိမယ္။ မရွိရင္ ကာကြယ္ေဆးထုိးမယ္။
သိလည္းသိ၊ စစ္လည္းစစ္၊ ကာကြယ္ေဆး လည္းထုိး လုပ္တာကုိ လုပ္ရမယ္။ အသည္းေရာင္ ဘီပုိးကုိ ရန္ကုန္ သံဃာ့ တကၠသုိလ္က စစ္ေဆးတယ္၊ ကာကြယ္ ေဆးထုိး တယ္။ ေမွာ္ဘီ၊ ေရႊေပါက္ကံ၊ ပဲခူးက ေတာရေက်ာင္း စာသင္တုိက္ေတြမွာ ေသြးစစ္၊ ကာကြယ္ေဆးထုိး ျပဳလုပ္တယ္။
တ႐ုတ္ (တုိင္ေပ) ဆရာေတာ္တစ္ပါးက မႏၲေလးက ေက်ာင္းတုိက္ ေတြမွာ အသည္းေရာင္ ဘီပုိး ကာကြယ္ ေဆးလွဴတယ္။ မႏၲေလးက သံဃာေတြကုိလည္း ထုိးေပးတာ ဖတ္ရတယ္။ မြန္ျပည္နယ္၊ ဇင္းက်ဳိက္က အထက္တန္း ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူေတြက အသည္းေရာင္ ဘီပုိးကုိ စစ္ၾကည့္တယ္၊ ကာကြယ္ေဆး ထုိးၾကတယ္၊ ဒါဟာ ေကာင္းတဲ့ ေျခလွမ္းေတြပဲ။

ျမ၀တီ

No comments:

Post a Comment

My Blog List