စာတမ္း ေရးသားျပဳစုသူ ယန္ဆန္းသည္ ေဘက်င္းတြင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အထိ အေျခစိုက္ ေနထိုင္ခဲ့ၿပီး International Crisis Group ၏ တ႐ုတ္အေရး ေလ့လာသူ တစ္ဦးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
ဤစာတမ္းသည္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု Brookings Institution ရွိ အေနာက္ေျမာက္ အာရွ မူဝါဒ ေလ့လာေရး ဗဟိုဌာန၌ Visiting Fellow အျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့စဥ္ အၿပီးသတ္ ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
သူမ၏ သုေတသန က်မ္းမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒ၊ အထူးသျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖဳိးဆဲ ႏုိင္ငံမ်ား၊ ဗဟိုဦးစီးစနစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႏုိင္ငံ မ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ဆက္ဆံေရးကို အေလးေပး ျပဳစုခဲ့သည္။ ဤစာတမ္းတြင္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး အလွည့္ အေျပာင္းမ်ား၊ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရး လမ္းစဥ္အေပၚ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ခန္႔မွန္းခ်က္ အလြဲမ်ား၊ အနာဂတ္ အလားအလာမ်ား အေၾကာင္း ကို ေရးသား ျပဳစုထားသည္။
လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး အခင္းအက်င္းမွာမ်ားစြာ အျပန္႔ က်ယ္လာ ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ ရာ ႏိုင္ငံ့အေရး ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာ အေရႊ႕အေျပာင္းမ်ား အေၾကာင္း ဆင္ျခင္ သုံးသပ္ႏုိင္ရန္ ဘာသာျပန္ဆို တင္ျပလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ၿပီး ဤေဆာင္းပါးပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ား အားလုံးသည္ မူရင္းျပဳစုသူ၏ အာေဘာ္ သာ ျဖစ္ေပသည္။
၁။ မဟာဗ်ဴဟာ အလွည့္အေျပာင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ရသည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္
(1. Strategic Changes in 2011)
၂၀၁၁ ခုႏွစ္သည္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး သိသိသာသာ ေအးခဲ သြားေစခဲ့ေသာ ႏွစ္ တစ္ႏွစ္ ျဖစ္ သည္။ ျမန္မာ့ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရး ထင္မွတ္မထား ခဲ့ေသာ ႏႈန္းထားမ်ားျဖင့္ လ်င္ျမန္စြာ ေျပာင္းလဲလာ ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ အက်ဳိးစီးပြားေရာ အနာဂတ္ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္းမ်ား ကိုပါ ျပင္းထန္စြာ စိန္ေခၚလာသည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လအတြင္း ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုမႈအၿပီး မၾကာခင္မွာပင္ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံသည္ ဘက္စုံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ မိတ္ဖက္အဆင့္သို႔ တိုးျမႇင့္ ႏုိင္ခဲ့သည္။ ယင္းမဟာဗ်ဴဟာ မိတ္ဖက္ လက္တြဲျခင္း၏ အဓိက အခ်က္မ်ားမွာ နယ္စပ္ေဒသ တည္ၿငိမ္ေရး၊ စြမ္းအင္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး စသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ အေျခခံ စဥ္းစား ခ်က္မ်ားသာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။
ယင္း Blue Print သည္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ေဆြမ်ဳိးေပါက္ေဖာ္ အစဥ္အလာ ခ်စ္ၾကည္ မႈ ေပၚတြင္ ေနာက္ထပ္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈကို ထပ္ေဆာင္း ျမႇင့္တင္ လိုက္ျခင္း ပင္ ျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး အာဏာလႊဲေျပာင္း ရယူခဲ့ၿပီး ရက္သတၱပတ္ေျခာက္ပတ္ အၾကာတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ဗဟို စစ္ေကာ္မရွင္မွ နံပါတ္(၄) ေခါင္းေဆာင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သို႔ လာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ၿပီး ယင္းေနာက္ ႏွစ္ပတ္အၾကာတြင္ မဟာဗ်ဴဟာ ေျမာက္ဘက္စုံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး မိတ္ဖက္ Comprehensive Strategic Cooperation Partnership ကို ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။
တစ္ဆက္တည္းမွာပင္ယူနန္ျပည္နယ္အစိုးရသည္အိႏၵိယသမုဒၵရာအတြင္းသို႔ယူနန္ႏွင့္ ျမန္မာ ေပါင္းကူးတံတား ထိုးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ေသာ Bridge Campaign ကို စတင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္း မွာ ပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ကာလရွည္ၾကာႏုိင္ ငံေရး ေထာက္ခံ မႈမ်ား ေပးအပ္ခဲ့ျခင္း အတြက္ အတုံ႔အလွည့္ အားျဖင့္ ေဒသတြင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ေရးဖိုရမ္မ်ား၊ အဓိကအားျဖင့္ အာဆီယံ အစည္းအေဝး မ်ားတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ား၊ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ အေရးကိစၥ အေပၚ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေထာက္ခံမႈမ်ား ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ေနာက္ပိုင္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ အမ်က္ထြက္စရာ ကိစၥရပ္မ်ား ဆက္တိုက္ ဆိုသလို ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ အျငင္းပြားဖြယ္ ျမစ္ဆုံဆည္ တည္ေဆာက္မႈ ဆိုင္းငံ့ျခင္းႏွင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ေသာ လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔ ေရာက္ရွိလာျခင္း၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံႏွင့္ အျပဳသေဘာ ဆက္ဆံမႈမ်ား ေရာက္ရွိလာျခင္း တို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံက ျမန္မာႏုိင္ငံကို သစၥာရွိ မိတ္ေဆြႏုိင္ငံအျဖစ္ မွတ္ယူထားခဲ့မႈ မ်ားအေပၚ ျပင္းထန္စြာ တုန္လႈပ္ သြားေစခဲ့သည္။ ၄င္းအျပင္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ မိတ္ဖက္အျဖစ္ ခ်မွတ္ထားခဲ့ေသာ အုတ္ျမစ္မ်ားကို လႈပ္ခါသြားေစခဲ့သည္။ အက်ဳိးဆက္အားျဖင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထား ရွိခဲ့ေသာ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ သုံးသပ္ လာခဲ့ရၿပီးျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ မူဝါဒႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထားရွိခဲ့ေသာ ကတိကဝတ္ မ်ားကို ျပင္ဆင္ ေရးဆြဲလာခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ သံခင္းတမန္ခင္း ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားမႈ တို႔သည္ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အလြန္ ႏုိင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အေပၚ တင္ႀကဳိေမွ်ာ္လင့္ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား လြဲမွား သြားခဲ့ျခင္းက အဓိကက်ေန သည္။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလမွ ျမစ္ဆုံဆည္ ရပ္ဆိုင္း လိုက္သည့္ ကာလအထိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းသည္ ႀကီးႀကီးမားမား ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖြယ္ရာ မရွိဟူ၍ ေမွ်ာ္မွန္း ထားခဲ့ၾကသည္။ တ႐ုတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား သည္ ျမန္မာျပည္ တြင္းရွိ ဒီမိုကရက္တစ္ အရွိန္အဟုန္ကို ေလွ်ာ့တြက္ ခဲ့ၾကၿပီး ယင္းအရွိန္အဟုန္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း မ်ားအား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ လိုစိတ္မ်ား တိုးျမႇင့္ ျဖစ္ေပၚလာေစခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ႐ႈျမင္ခ်က္တြင္ စစ္ဘက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနျဖင့္ ၄င္းတို႔၏ အာဏာ ဆုပ္ကိုင္ထားရွိမႈ ကို မည္သည့္ အခါမွ အေလွ်ာ့ေပးမည္ မဟုတ္ဟူ၍ ႐ႈျမင္ထားၿပီး အရပ္သား အစိုးရသစ္ အေနျဖင့္လည္း စစ္အစိုးရႏွင့္ ႀကီးႀကီးမားမား ကြာျခားဖြယ္ရာ မရွိႏုိင္ဟူ၍ ေမွ်ာ္မွန္း ထားခဲ့ၾကသည္။
ဒုတိယအခ်က္ အေနျဖင့္ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ထိေတြ႔ ဆက္ဆံေနေသာ အေမရိက၏ ေစ့စပ္ ညိႇႏႈိင္းမႈ က်ဆုံးမည္ဟူ၍ သတ္မွတ္ ထားၿပီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပၿပီးစီးသြားသည့္ အခ်ိန္၌ ဝါရွင္တန္ အစိုးရက ယင္းေရြးေကာက္ပြဲမ်ား တရားမွ်တမႈ မရွိသလို လြတ္လပ္မႈလည္း မရွိဟူ၍ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာလိုက္သည့္ အခါ အေမရိကန္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ရပ္တန္႔ သြားၿပီဟု ထင္ျမင္ ယူဆခဲ့ ၾကသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး၊ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရႊ႕အေျပာင္းမ်ားႏွင့္ နမူနာယူ၍ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေစ ရန္အတြက္ ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈမ်ား ကို ေႏွးေကြးစြာျဖင့္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေဆာင္ရြက္သြား မည္ဟူ၍လည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရွိ မူဝါဒ ေလ့လာသုံး သပ္သူ အမ်ားစုက ထင္ျမင္ ယူဆခဲ့ၾကသည္။
ယုတ္စြအဆုံး ဆိုရလွ်င္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ မူလ ရွိၿပီးျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရးၾသဇာႏွင့္ စီးပြားေရး အရ လႊမ္းမိုးမႈတို႔ကို ျမႇင့္တြက္ ခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ တ႐ုတ္ ဆန္႔က်င္ေရး တြန္းအားကို
ေလွ်ာ့တြက္ခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ ေလွ်ာ့တြက္မႈ မ်ားေၾကာင့္ပင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆိုင္ရာ တ႐ုတ္မူဝါဒ အေပၚ ယုံၾကည္မႈမ်ားကို ပ်က္ျပား သြားေစၿပီး ကတိကဝတ္မ်ား ၿပဳိကြဲ သြားေစ သည့္ ျဖစ္ရပ္ မ်ားျဖစ္လာေစခဲ့သည္။
၂။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထားရွိသည့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အေျခခံ အက်ဳိးစီးပြားမ်ား
2. China’s Basic Interest in Myanmar
ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သတ္မွတ္ထားရွိေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ၏ အေျခခံ အက်ဳိးစီးပြား မ်ားတြင္ အေျခခံအေၾကာင္းရင္း သံုးခ်က္ပါ ရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္။
(၁) နယ္စပ္ေဒသ တည္ၿငိမ္ေရး Border Stability
(၂) စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ Economic
(၃) စြမ္းအင္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး လမ္းေၾကာင္း Energy Transportation Route
ယင္းတို႔အနက္ နယ္စပ္ေဒသ တည္ၿငိမ္ေရးမွာ ထိပ္တန္းဦးစား ေပးျဖစ္သည္။ (၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လအတြင္း ေဘက်င္းႏွင့္ ကူမင္းရွိ တ႐ုတ္အရာရွိ မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းခ်က္မ်ားအရ) ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ကိုးကန္႔အေရး ကိစၥတြင္ နယ္စပ္ေဒသရွိ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္း မ်ားအၾကား ရန္လိုမႈ မ်ား ျဖစ္ေပၚ လာႏုိင္သည့္ အႏၲရာယ္မ်ားကို တ႐ုတ္ အစိုးရမွ သတိျပဳမိ ခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ ပဋိပကၡတြင္ ဒုကၡသည္ ၃၇၀၀၀ ေက်ာ္ကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေနာက္ေတာင္ဘက္ရွိ ယူနန္ျပည္နယ္ အတြင္း ခုိလႈံ လာေစခဲ့ၿပီး နယ္စပ္ေဒသမ်ား တစ္ေလွ်ာက္ တည္ၿငိမ္မႈ ထိန္းသိမ္း ထားရွိရန္ တ႐ုတ္ အာဏာပိုင္မ်ားအား ဖိအားမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာေစခဲ့သည္။
၂-၁။ နယ္စပ္ေဒသ တည္ၿငိမ္ေရး
2.1 Border Stability
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား မတိုင္မီ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ကိုးကန္႔အေရး အခင္းသည္ တိုင္းရင္းသား အေရးကိစၥမ်ား၏ ေျဖရွင္းခ်က္တစ္ရပ္ အေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေရး Peaceful Negotiation ကို အေလးေပး လာေစခဲ့သည္။ အဆိုပါ ပဋိပကၡ ကာလအတြင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားအား ေနျပည္ေတာ္ အစိုးရမွ လက္နက္ စြန္႔လႊတ္ေစၿပီး နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားအျဖစ္ အတင္းအက်ပ္ေျပာင္းလဲေစျခင္းမ်ား ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္လာၿပီး အက်ဳိးဆက္ အားျဖင့္ စစ္ေရး ထိပ္တိုက္ ေတြ႔ဆုံမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာမည္ကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ စိုးရိမ္ပူပန္ လာေစခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို ေရွာင္လႊဲႏိုင္ေစရန္ အတြက္ တ႐ုတ္ အစိုးရသည္ ယင္း၏ သံတမန္ေရး ၾသဇာကို အသုံးခ်ခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ရွိ အဓိက လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ၾကေသာ KIA ႏွင့္ UWSA တို႔ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္အစိုးရ အၾကား တိတ္တဆိတ္ ၾကားဝင္ ေဆာင္ရြက္လာခဲ့သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို ရေအာင္ယူ၊ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈ မ်ားျမႇင့္တင္ Persuading for Peace and Promoting Talks မဟာဗ်ဴဟာကို တ႐ုတ္ ဗဟိုအစိုးရ ႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရ မ်ားတြင္ က်င့္သုံး ေဆာင္ရြက္လာခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္လည္း နယ္စပ္ေဒသ မ်ား၌ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း မႈမ်ား ထိန္းသိမ္းထားရွိေရး အတြက္ ျမန္မာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို လူသိထင္ရွား လက္ခ်ာ ေပးျခင္း မ်ား ေဆာင္ရြက္ လာခဲ့သည္။
(တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန၏ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ထုတ္ျပန္ ခ်က္မ်ား၊ ဘီဘီစီ၏ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ား၊ တ႐ုတ္ သတင္းဌာန ၏ ၂၀၁၀ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား)။
ယူနန္အရာရွိ မ်ားသည္လည္း KIA ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ UWSA ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံၾကသည့္ အခါတိုင္း စစ္မျဖစ္ေစေရး ႏွင့္ သည္းခံ ညိႇႏႈိင္းေရးတို႔ကို တြင္တြင္ က်ယ္က်ယ္ ေျပာၾကားၿပီး ဆြယ္တရားေဟာ Lobby လုပ္ခဲ့ၾကသည္။(၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အတြင္း ကူမင္းမွ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံ
ေမးျမန္းခန္းမ်ား)။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ၿငိမ္းခ်မ္း တည္ၿငိမ္ေသာ အာဏာ လႊဲေျပာင္းမႈမ်ား ေတြ႔ျမင္ရျခင္းကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ဝမ္းေျမာက္ ဝမ္းသာျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အာဏာ လႊဲေျပာင္းႏုိင္ ျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ ထားရွိေသာ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ား အေပၚ သက္ေရာက္ မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာေစခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ သစၥာရွိ မိတ္ေဆြရင္း
ျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းသား ပဋိပကၡမ်ား ေျဖရွင္းရာတြင္ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံ၏ အကူအညီကို လိုလားေနသည္ ဟူေသာ ယူဆခ်က္မ်ား အရ တ႐ုတ္အစိုးရမွ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေပၚ ထားရွိေသာ ရပ္တည္ခ်က္ မွာလည္း ေရွ႕မတိုးေနာက္မဆုတ္ အေနအထားကို ထိန္းသိမ္းျခင္း မွသည္ အမ်ဳိးသားျပန္ လည္ ေပါင္းစည္းေရး ဆီသို႔ သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲ လာခဲ့သည္။ ဤယူဆခ်က္ အသစ္ကိုေဘက်င္းႏွင့္ ယူနန္ရွိ ျမန္မာ့အေရး ကြၽမ္းက်င္သူ ထိပ္တန္း ပညာရွင္ မ်ားက ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။
(တိုင္းရင္းသား စည္း လုံးညီညြတ္ေရး သည္ ေနျပည္ေတာ္ အစိုးရ၏ အေျခခံ အခြင့္အေရး ျဖစ္သည္၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေနျဖင့္ ယင္းတို႔ လက္ဝယ္ရွိ ကိုယ္ပိုင္ ရပ္တည္ခြင့္ႏွင့္ လက္နက္ ကိုင္ေဆာင္ထားမႈ တို႔ကို ထာဝရ ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္ရန္ ေမွ်ာ္မွန္းႏိုင္မည္ မဟုတ္ဟူ၍ ေဘ က်င္းႏွင့္ ကူမင္းရွိ အစိုးရ အရာရွိမ်ားက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အတြင္းက ေျပာၾကား ခဲ့ၾကသည္။)
အထက္ပါ အေတြးအျမင္သည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လေနာက္ပိုင္း မွစ၍ KIA ႏွင့္ တပ္မေတာ္ အၾကား လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထားရွိေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ မူဝါဒကို အစဥ္အဆက္ လႊမ္းမိုး ထားခဲ့သည္။
အႀကီးအက်ယ္ မလုိလားဟန္ ျပသခဲ့ၿပီး နယ္စပ္ တည္ၿငိမ္ေရးကိုေနျပည္ေတာ္မွ အေလးထားရန္ အျပင္းအထန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ ေသာ ကိုးကန္႔ အေရးကိစၥႏွင့္ မတူညီဘဲ တ႐ုတ္ အစိုးရသည္ ဒုကၡသည္ မ်ား စီးဝင္လာႏိုင္ေသာ နယ္ျခား ေဒသမ်ား၌ လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား ကင္းလွည့္ ခ်ထားျခင္းမ်ား တုိးျမႇင့္ေ ဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး သည္းခံစိတ္ရွည္ ရန္ႏွင့္ ေစ့စပ္ ညိႇႏႈိင္းရန္ ေတာင္းဆို ခဲ့ၾကသည္။
(၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၆ ရက္ေန႔ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန၏ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွ)။ သို႔ေသာ္လည္း ေနျပည္ေတာ္ အစိုးရႏွင့္ ေစ့စပ္ ညိႇႏႈိင္းရာတြင္ ၾကားမွ ဒိုင္လူႀကီး အေနျဖင့္ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ေျပာၾကားခဲ့ေသာ KIA ၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ျငင္းဆန္ခဲ့သည္ (Dongfangwang 2011)။
ထို႔အျပင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား၏ ျပႆနာ မ်ားကို ေျဖရွင္းရာတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ား KIA အဖြဲ႕ႏွင့္ေဝးကြာ ခဲ့ရျခင္းတြင္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား မ်ားစြာ ရွိေန သည္။ ပထမဆုံး အခ်က္မွာ စစ္ေဘးသင့္ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ လိုင္ဇာရွိ KIA ဌာနခ်ဳပ္ အနီးတြင္သာ စုေဝးခုိလႈံလ်က္ရွိၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အတြင္း အေရအတြက္ မ်ားစြာ စီးဝင္လာခဲ့မႈ မရွိျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ယင္းအက်ဳိး ဆက္ေၾကာင့္ နယ္စပ္ေဒသ တည္ၿငိမ္ေရးအေပၚ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ မ်ားကို ေလ်ာ့နည္း သြားေစခဲ့သည္။
(၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အတြင္း KIA အရာရွိမ်ားႏွင့္ ေရႊလီတြင္
ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းခ်က္အရ)။
ဒုတိယအခ်က္မွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဘက္မွ ႐ႈျမင္ခ်က္အရ ရွမ္းျပည္နယ္ အတြင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ေဆာင္ရြက္ လ်က္ ရွိေသာ တာပိန္ဆည္ စီမံကိန္း ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အတြက္ တပ္မေတာ္အား KIA က တိုက္ခိုက္ေနျခင္း သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကုိ ၾကားဝင္ လာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းျဖစ္သည္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္ (Dong Fang Zao Bao 2011)။ KIA တပ္ဖြဲ႕မ်ားက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရး အက်ဳိးအျမတ္မ်ား အေပၚ ေလးစား အေလး ထားမႈ နည္းပါး ေနျခင္းသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိေသာ ျမစ္ဆုံဆည္ စီမံကိန္းအား ဆန္႔က်င္မႈမ်ား ပိုမိုျဖစ္ေပၚ ေစခဲ့သည္။
(၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း ေဘက်င္းႏွင့္ ကူမင္း တို႔တြင္ ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းမႈမ်ား အရ)။
တတိယအခ်က္အေနျဖင့္ KIA ၏ ႏိုင္ငံေရး ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို တ႐ုတ္အစိုးရက လက္ေတြ႔မက်ဟု ႐ႈျမင္ထားသည္။ KIA သည္ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ႏုိင္ငံထူေထာင္ ေရးကို အဆုံးစြန္ လိုလားေနၿပီး အစိုးရႏွင့္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနျခင္းသည္ ေနျပည္ေတာ္ အစိုးရကို ေစ့စပ္ ညိႇႏႈိင္းရာတြင္ အေလးသာမႈ ရရွိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက သုံးသပ္ ထားသည္။
(ေနာက္အပတ္ ဆက္ပါမည္)
မွဴးေဇာ္
The Voice Weekly
ဤစာတမ္းသည္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု Brookings Institution ရွိ အေနာက္ေျမာက္ အာရွ မူဝါဒ ေလ့လာေရး ဗဟိုဌာန၌ Visiting Fellow အျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့စဥ္ အၿပီးသတ္ ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
သူမ၏ သုေတသန က်မ္းမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒ၊ အထူးသျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖဳိးဆဲ ႏုိင္ငံမ်ား၊ ဗဟိုဦးစီးစနစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႏုိင္ငံ မ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ဆက္ဆံေရးကို အေလးေပး ျပဳစုခဲ့သည္။ ဤစာတမ္းတြင္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး အလွည့္ အေျပာင္းမ်ား၊ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရး လမ္းစဥ္အေပၚ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ခန္႔မွန္းခ်က္ အလြဲမ်ား၊ အနာဂတ္ အလားအလာမ်ား အေၾကာင္း ကို ေရးသား ျပဳစုထားသည္။
လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး အခင္းအက်င္းမွာမ်ားစြာ အျပန္႔ က်ယ္လာ ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ ရာ ႏိုင္ငံ့အေရး ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာ အေရႊ႕အေျပာင္းမ်ား အေၾကာင္း ဆင္ျခင္ သုံးသပ္ႏုိင္ရန္ ဘာသာျပန္ဆို တင္ျပလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ၿပီး ဤေဆာင္းပါးပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ား အားလုံးသည္ မူရင္းျပဳစုသူ၏ အာေဘာ္ သာ ျဖစ္ေပသည္။
၁။ မဟာဗ်ဴဟာ အလွည့္အေျပာင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ရသည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္
(1. Strategic Changes in 2011)
၂၀၁၁ ခုႏွစ္သည္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး သိသိသာသာ ေအးခဲ သြားေစခဲ့ေသာ ႏွစ္ တစ္ႏွစ္ ျဖစ္ သည္။ ျမန္မာ့ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရး ထင္မွတ္မထား ခဲ့ေသာ ႏႈန္းထားမ်ားျဖင့္ လ်င္ျမန္စြာ ေျပာင္းလဲလာ ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ အက်ဳိးစီးပြားေရာ အနာဂတ္ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္းမ်ား ကိုပါ ျပင္းထန္စြာ စိန္ေခၚလာသည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လအတြင္း ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုမႈအၿပီး မၾကာခင္မွာပင္ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံသည္ ဘက္စုံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ မိတ္ဖက္အဆင့္သို႔ တိုးျမႇင့္ ႏုိင္ခဲ့သည္။ ယင္းမဟာဗ်ဴဟာ မိတ္ဖက္ လက္တြဲျခင္း၏ အဓိက အခ်က္မ်ားမွာ နယ္စပ္ေဒသ တည္ၿငိမ္ေရး၊ စြမ္းအင္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး စသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ အေျခခံ စဥ္းစား ခ်က္မ်ားသာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။
ယင္း Blue Print သည္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ေဆြမ်ဳိးေပါက္ေဖာ္ အစဥ္အလာ ခ်စ္ၾကည္ မႈ ေပၚတြင္ ေနာက္ထပ္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈကို ထပ္ေဆာင္း ျမႇင့္တင္ လိုက္ျခင္း ပင္ ျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး အာဏာလႊဲေျပာင္း ရယူခဲ့ၿပီး ရက္သတၱပတ္ေျခာက္ပတ္ အၾကာတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ဗဟို စစ္ေကာ္မရွင္မွ နံပါတ္(၄) ေခါင္းေဆာင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သို႔ လာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ၿပီး ယင္းေနာက္ ႏွစ္ပတ္အၾကာတြင္ မဟာဗ်ဴဟာ ေျမာက္ဘက္စုံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး မိတ္ဖက္ Comprehensive Strategic Cooperation Partnership ကို ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။
တစ္ဆက္တည္းမွာပင္ယူနန္ျပည္နယ္အစိုးရသည္အိႏၵိယသမုဒၵရာအတြင္းသို႔ယူနန္ႏွင့္ ျမန္မာ ေပါင္းကူးတံတား ထိုးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ေသာ Bridge Campaign ကို စတင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္း မွာ ပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ကာလရွည္ၾကာႏုိင္ ငံေရး ေထာက္ခံ မႈမ်ား ေပးအပ္ခဲ့ျခင္း အတြက္ အတုံ႔အလွည့္ အားျဖင့္ ေဒသတြင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ေရးဖိုရမ္မ်ား၊ အဓိကအားျဖင့္ အာဆီယံ အစည္းအေဝး မ်ားတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ား၊ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ အေရးကိစၥ အေပၚ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေထာက္ခံမႈမ်ား ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ေနာက္ပိုင္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ အမ်က္ထြက္စရာ ကိစၥရပ္မ်ား ဆက္တိုက္ ဆိုသလို ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ အျငင္းပြားဖြယ္ ျမစ္ဆုံဆည္ တည္ေဆာက္မႈ ဆိုင္းငံ့ျခင္းႏွင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ေသာ လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔ ေရာက္ရွိလာျခင္း၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံႏွင့္ အျပဳသေဘာ ဆက္ဆံမႈမ်ား ေရာက္ရွိလာျခင္း တို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံက ျမန္မာႏုိင္ငံကို သစၥာရွိ မိတ္ေဆြႏုိင္ငံအျဖစ္ မွတ္ယူထားခဲ့မႈ မ်ားအေပၚ ျပင္းထန္စြာ တုန္လႈပ္ သြားေစခဲ့သည္။ ၄င္းအျပင္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ မိတ္ဖက္အျဖစ္ ခ်မွတ္ထားခဲ့ေသာ အုတ္ျမစ္မ်ားကို လႈပ္ခါသြားေစခဲ့သည္။ အက်ဳိးဆက္အားျဖင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထား ရွိခဲ့ေသာ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ သုံးသပ္ လာခဲ့ရၿပီးျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ မူဝါဒႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထားရွိခဲ့ေသာ ကတိကဝတ္ မ်ားကို ျပင္ဆင္ ေရးဆြဲလာခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ သံခင္းတမန္ခင္း ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားမႈ တို႔သည္ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အလြန္ ႏုိင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အေပၚ တင္ႀကဳိေမွ်ာ္လင့္ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား လြဲမွား သြားခဲ့ျခင္းက အဓိကက်ေန သည္။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလမွ ျမစ္ဆုံဆည္ ရပ္ဆိုင္း လိုက္သည့္ ကာလအထိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းသည္ ႀကီးႀကီးမားမား ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖြယ္ရာ မရွိဟူ၍ ေမွ်ာ္မွန္း ထားခဲ့ၾကသည္။ တ႐ုတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား သည္ ျမန္မာျပည္ တြင္းရွိ ဒီမိုကရက္တစ္ အရွိန္အဟုန္ကို ေလွ်ာ့တြက္ ခဲ့ၾကၿပီး ယင္းအရွိန္အဟုန္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း မ်ားအား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ လိုစိတ္မ်ား တိုးျမႇင့္ ျဖစ္ေပၚလာေစခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ႐ႈျမင္ခ်က္တြင္ စစ္ဘက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနျဖင့္ ၄င္းတို႔၏ အာဏာ ဆုပ္ကိုင္ထားရွိမႈ ကို မည္သည့္ အခါမွ အေလွ်ာ့ေပးမည္ မဟုတ္ဟူ၍ ႐ႈျမင္ထားၿပီး အရပ္သား အစိုးရသစ္ အေနျဖင့္လည္း စစ္အစိုးရႏွင့္ ႀကီးႀကီးမားမား ကြာျခားဖြယ္ရာ မရွိႏုိင္ဟူ၍ ေမွ်ာ္မွန္း ထားခဲ့ၾကသည္။
ဒုတိယအခ်က္ အေနျဖင့္ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ထိေတြ႔ ဆက္ဆံေနေသာ အေမရိက၏ ေစ့စပ္ ညိႇႏႈိင္းမႈ က်ဆုံးမည္ဟူ၍ သတ္မွတ္ ထားၿပီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပၿပီးစီးသြားသည့္ အခ်ိန္၌ ဝါရွင္တန္ အစိုးရက ယင္းေရြးေကာက္ပြဲမ်ား တရားမွ်တမႈ မရွိသလို လြတ္လပ္မႈလည္း မရွိဟူ၍ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာလိုက္သည့္ အခါ အေမရိကန္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ရပ္တန္႔ သြားၿပီဟု ထင္ျမင္ ယူဆခဲ့ ၾကသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး၊ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရႊ႕အေျပာင္းမ်ားႏွင့္ နမူနာယူ၍ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေစ ရန္အတြက္ ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈမ်ား ကို ေႏွးေကြးစြာျဖင့္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေဆာင္ရြက္သြား မည္ဟူ၍လည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရွိ မူဝါဒ ေလ့လာသုံး သပ္သူ အမ်ားစုက ထင္ျမင္ ယူဆခဲ့ၾကသည္။
ယုတ္စြအဆုံး ဆိုရလွ်င္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ မူလ ရွိၿပီးျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရးၾသဇာႏွင့္ စီးပြားေရး အရ လႊမ္းမိုးမႈတို႔ကို ျမႇင့္တြက္ ခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ တ႐ုတ္ ဆန္႔က်င္ေရး တြန္းအားကို
ေလွ်ာ့တြက္ခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ ေလွ်ာ့တြက္မႈ မ်ားေၾကာင့္ပင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆိုင္ရာ တ႐ုတ္မူဝါဒ အေပၚ ယုံၾကည္မႈမ်ားကို ပ်က္ျပား သြားေစၿပီး ကတိကဝတ္မ်ား ၿပဳိကြဲ သြားေစ သည့္ ျဖစ္ရပ္ မ်ားျဖစ္လာေစခဲ့သည္။
၂။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထားရွိသည့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အေျခခံ အက်ဳိးစီးပြားမ်ား
2. China’s Basic Interest in Myanmar
ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သတ္မွတ္ထားရွိေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ၏ အေျခခံ အက်ဳိးစီးပြား မ်ားတြင္ အေျခခံအေၾကာင္းရင္း သံုးခ်က္ပါ ရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္။
(၁) နယ္စပ္ေဒသ တည္ၿငိမ္ေရး Border Stability
(၂) စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ Economic
(၃) စြမ္းအင္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး လမ္းေၾကာင္း Energy Transportation Route
ယင္းတို႔အနက္ နယ္စပ္ေဒသ တည္ၿငိမ္ေရးမွာ ထိပ္တန္းဦးစား ေပးျဖစ္သည္။ (၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လအတြင္း ေဘက်င္းႏွင့္ ကူမင္းရွိ တ႐ုတ္အရာရွိ မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းခ်က္မ်ားအရ) ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ကိုးကန္႔အေရး ကိစၥတြင္ နယ္စပ္ေဒသရွိ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္း မ်ားအၾကား ရန္လိုမႈ မ်ား ျဖစ္ေပၚ လာႏုိင္သည့္ အႏၲရာယ္မ်ားကို တ႐ုတ္ အစိုးရမွ သတိျပဳမိ ခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ ပဋိပကၡတြင္ ဒုကၡသည္ ၃၇၀၀၀ ေက်ာ္ကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေနာက္ေတာင္ဘက္ရွိ ယူနန္ျပည္နယ္ အတြင္း ခုိလႈံ လာေစခဲ့ၿပီး နယ္စပ္ေဒသမ်ား တစ္ေလွ်ာက္ တည္ၿငိမ္မႈ ထိန္းသိမ္း ထားရွိရန္ တ႐ုတ္ အာဏာပိုင္မ်ားအား ဖိအားမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာေစခဲ့သည္။
၂-၁။ နယ္စပ္ေဒသ တည္ၿငိမ္ေရး
2.1 Border Stability
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား မတိုင္မီ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ကိုးကန္႔အေရး အခင္းသည္ တိုင္းရင္းသား အေရးကိစၥမ်ား၏ ေျဖရွင္းခ်က္တစ္ရပ္ အေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေရး Peaceful Negotiation ကို အေလးေပး လာေစခဲ့သည္။ အဆိုပါ ပဋိပကၡ ကာလအတြင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားအား ေနျပည္ေတာ္ အစိုးရမွ လက္နက္ စြန္႔လႊတ္ေစၿပီး နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားအျဖစ္ အတင္းအက်ပ္ေျပာင္းလဲေစျခင္းမ်ား ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္လာၿပီး အက်ဳိးဆက္ အားျဖင့္ စစ္ေရး ထိပ္တိုက္ ေတြ႔ဆုံမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာမည္ကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ စိုးရိမ္ပူပန္ လာေစခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို ေရွာင္လႊဲႏိုင္ေစရန္ အတြက္ တ႐ုတ္ အစိုးရသည္ ယင္း၏ သံတမန္ေရး ၾသဇာကို အသုံးခ်ခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ရွိ အဓိက လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ၾကေသာ KIA ႏွင့္ UWSA တို႔ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္အစိုးရ အၾကား တိတ္တဆိတ္ ၾကားဝင္ ေဆာင္ရြက္လာခဲ့သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို ရေအာင္ယူ၊ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈ မ်ားျမႇင့္တင္ Persuading for Peace and Promoting Talks မဟာဗ်ဴဟာကို တ႐ုတ္ ဗဟိုအစိုးရ ႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရ မ်ားတြင္ က်င့္သုံး ေဆာင္ရြက္လာခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္လည္း နယ္စပ္ေဒသ မ်ား၌ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း မႈမ်ား ထိန္းသိမ္းထားရွိေရး အတြက္ ျမန္မာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို လူသိထင္ရွား လက္ခ်ာ ေပးျခင္း မ်ား ေဆာင္ရြက္ လာခဲ့သည္။
(တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန၏ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ထုတ္ျပန္ ခ်က္မ်ား၊ ဘီဘီစီ၏ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ား၊ တ႐ုတ္ သတင္းဌာန ၏ ၂၀၁၀ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား)။
ယူနန္အရာရွိ မ်ားသည္လည္း KIA ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ UWSA ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံၾကသည့္ အခါတိုင္း စစ္မျဖစ္ေစေရး ႏွင့္ သည္းခံ ညိႇႏႈိင္းေရးတို႔ကို တြင္တြင္ က်ယ္က်ယ္ ေျပာၾကားၿပီး ဆြယ္တရားေဟာ Lobby လုပ္ခဲ့ၾကသည္။(၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အတြင္း ကူမင္းမွ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံ
ေမးျမန္းခန္းမ်ား)။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ၿငိမ္းခ်မ္း တည္ၿငိမ္ေသာ အာဏာ လႊဲေျပာင္းမႈမ်ား ေတြ႔ျမင္ရျခင္းကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ဝမ္းေျမာက္ ဝမ္းသာျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အာဏာ လႊဲေျပာင္းႏုိင္ ျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ ထားရွိေသာ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ား အေပၚ သက္ေရာက္ မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာေစခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ သစၥာရွိ မိတ္ေဆြရင္း
ျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းသား ပဋိပကၡမ်ား ေျဖရွင္းရာတြင္ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံ၏ အကူအညီကို လိုလားေနသည္ ဟူေသာ ယူဆခ်က္မ်ား အရ တ႐ုတ္အစိုးရမွ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေပၚ ထားရွိေသာ ရပ္တည္ခ်က္ မွာလည္း ေရွ႕မတိုးေနာက္မဆုတ္ အေနအထားကို ထိန္းသိမ္းျခင္း မွသည္ အမ်ဳိးသားျပန္ လည္ ေပါင္းစည္းေရး ဆီသို႔ သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲ လာခဲ့သည္။ ဤယူဆခ်က္ အသစ္ကိုေဘက်င္းႏွင့္ ယူနန္ရွိ ျမန္မာ့အေရး ကြၽမ္းက်င္သူ ထိပ္တန္း ပညာရွင္ မ်ားက ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။
(တိုင္းရင္းသား စည္း လုံးညီညြတ္ေရး သည္ ေနျပည္ေတာ္ အစိုးရ၏ အေျခခံ အခြင့္အေရး ျဖစ္သည္၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေနျဖင့္ ယင္းတို႔ လက္ဝယ္ရွိ ကိုယ္ပိုင္ ရပ္တည္ခြင့္ႏွင့္ လက္နက္ ကိုင္ေဆာင္ထားမႈ တို႔ကို ထာဝရ ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္ရန္ ေမွ်ာ္မွန္းႏိုင္မည္ မဟုတ္ဟူ၍ ေဘ က်င္းႏွင့္ ကူမင္းရွိ အစိုးရ အရာရွိမ်ားက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အတြင္းက ေျပာၾကား ခဲ့ၾကသည္။)
အထက္ပါ အေတြးအျမင္သည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လေနာက္ပိုင္း မွစ၍ KIA ႏွင့္ တပ္မေတာ္ အၾကား လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထားရွိေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ မူဝါဒကို အစဥ္အဆက္ လႊမ္းမိုး ထားခဲ့သည္။
အႀကီးအက်ယ္ မလုိလားဟန္ ျပသခဲ့ၿပီး နယ္စပ္ တည္ၿငိမ္ေရးကိုေနျပည္ေတာ္မွ အေလးထားရန္ အျပင္းအထန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ ေသာ ကိုးကန္႔ အေရးကိစၥႏွင့္ မတူညီဘဲ တ႐ုတ္ အစိုးရသည္ ဒုကၡသည္ မ်ား စီးဝင္လာႏိုင္ေသာ နယ္ျခား ေဒသမ်ား၌ လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား ကင္းလွည့္ ခ်ထားျခင္းမ်ား တုိးျမႇင့္ေ ဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး သည္းခံစိတ္ရွည္ ရန္ႏွင့္ ေစ့စပ္ ညိႇႏႈိင္းရန္ ေတာင္းဆို ခဲ့ၾကသည္။
(၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၆ ရက္ေန႔ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန၏ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွ)။ သို႔ေသာ္လည္း ေနျပည္ေတာ္ အစိုးရႏွင့္ ေစ့စပ္ ညိႇႏႈိင္းရာတြင္ ၾကားမွ ဒိုင္လူႀကီး အေနျဖင့္ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ေျပာၾကားခဲ့ေသာ KIA ၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ျငင္းဆန္ခဲ့သည္ (Dongfangwang 2011)။
ထို႔အျပင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား၏ ျပႆနာ မ်ားကို ေျဖရွင္းရာတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ား KIA အဖြဲ႕ႏွင့္ေဝးကြာ ခဲ့ရျခင္းတြင္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား မ်ားစြာ ရွိေန သည္။ ပထမဆုံး အခ်က္မွာ စစ္ေဘးသင့္ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ လိုင္ဇာရွိ KIA ဌာနခ်ဳပ္ အနီးတြင္သာ စုေဝးခုိလႈံလ်က္ရွိၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အတြင္း အေရအတြက္ မ်ားစြာ စီးဝင္လာခဲ့မႈ မရွိျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ယင္းအက်ဳိး ဆက္ေၾကာင့္ နယ္စပ္ေဒသ တည္ၿငိမ္ေရးအေပၚ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ မ်ားကို ေလ်ာ့နည္း သြားေစခဲ့သည္။
(၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အတြင္း KIA အရာရွိမ်ားႏွင့္ ေရႊလီတြင္
ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းခ်က္အရ)။
ဒုတိယအခ်က္မွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဘက္မွ ႐ႈျမင္ခ်က္အရ ရွမ္းျပည္နယ္ အတြင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ေဆာင္ရြက္ လ်က္ ရွိေသာ တာပိန္ဆည္ စီမံကိန္း ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အတြက္ တပ္မေတာ္အား KIA က တိုက္ခိုက္ေနျခင္း သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကုိ ၾကားဝင္ လာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းျဖစ္သည္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္ (Dong Fang Zao Bao 2011)။ KIA တပ္ဖြဲ႕မ်ားက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရး အက်ဳိးအျမတ္မ်ား အေပၚ ေလးစား အေလး ထားမႈ နည္းပါး ေနျခင္းသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိေသာ ျမစ္ဆုံဆည္ စီမံကိန္းအား ဆန္႔က်င္မႈမ်ား ပိုမိုျဖစ္ေပၚ ေစခဲ့သည္။
(၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း ေဘက်င္းႏွင့္ ကူမင္း တို႔တြင္ ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းမႈမ်ား အရ)။
တတိယအခ်က္အေနျဖင့္ KIA ၏ ႏိုင္ငံေရး ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို တ႐ုတ္အစိုးရက လက္ေတြ႔မက်ဟု ႐ႈျမင္ထားသည္။ KIA သည္ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ႏုိင္ငံထူေထာင္ ေရးကို အဆုံးစြန္ လိုလားေနၿပီး အစိုးရႏွင့္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနျခင္းသည္ ေနျပည္ေတာ္ အစိုးရကို ေစ့စပ္ ညိႇႏႈိင္းရာတြင္ အေလးသာမႈ ရရွိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက သုံးသပ္ ထားသည္။
(ေနာက္အပတ္ ဆက္ပါမည္)
မွဴးေဇာ္
The Voice Weekly
No comments:
Post a Comment