ႏိုင္ငံတကာ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက ျမန္မာျပည္တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမရွိ၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံသူမ်ားမွာ ဘဂၤလီမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းႏိုင္ခဲ့

 ထိုင္းႏိုင္ငံ မဟီေဒါတကၠသုိလ္၌ မတ္ (၉) ရက္က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ ပညာရွင္မ်ား ရွင္းလင္းပြဲ တြင္ ျမန္ မာႏိုင္ငံ၌ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မရွိေၾကာင္းႏွင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာဟု ဆိုသူမ်ားသည္ ဘဂၤလီမ်ားသာလ်င္ ျဖစ္ေၾကာင္း တိက်ခိုင္မာစြာ ရွင္းလင္းေျပာ ၾကားခဲ့ ၾကသည္။အဆိုပါ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ ပညာရွင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံအာရွ ေလ့လာေရး ဌာနမွ Dr.JacquesP.Leider ၊ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ ဟိုက္ဂူးေဒသ၊ ဒတ္ခ်္

ဘာသာ စကား အသိအမွတ္ျပဳ အသင္း၏ ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေရးမွဴး လိုက္ဒင္းတကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡ Dr. Stephan Van Galen ၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ကန္ဒါတကၠသုိလ္ ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာေရးဌာနမွ သမိုင္း ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းတို႔က ရခိုင္သမိုင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တက္ေရာက္ရွင္း လင္းခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ သည္။

ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ အာရွေလ့လာေရး ဌာနမွ Dr.JacquesP.Leider က ရခိုင္ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ ကို ျမန္မာ ဘုရင့္ ႏိုင္ငံက သိမ္းပိုက္ခဲ့စဥ္က ရခိုင္ျပည္၏ သမိုင္းဆိုင္ရာ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ သေဘာ တရား ေစ့ေဆာ္ခ်က္မ်ား၊ ဘာသာေရး ေစ့ေဆာ္ခ်က္မ်ား၊ စီးပြားေရး ေစ့ေဆာ္ခ်က္မ်ား ကိုအေသးစိတ္ရွင္း လင္းခဲ့သည္။

၁၇၈၅ ခုႏွစ္ မွ ၁၈၂၅ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ရခိုင္ကို ျမန္မာမ်ား သိမ္းပိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္က ရခိုင္ျပည္ ၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အေျခအေနမ်ားမွာ မူလအေနအထားမွ မ်ားစြာယိုယြင္း သြားခဲ့ ရေၾကာင္း၊ ထိုစဥ္က ျမန္မာလက္ေအာက္ခံဘ၀ ရခိုင္ျပည္တြင္ အထက္တန္းလႊာရခိုင္မ်ားအား နယ္ႏွင္ ဒဏ္ေပးျခင္း၊ ျမန္မာ-ရခိုင္ ပူးတြဲအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းမ်ားလည္းရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ၁၇၉၅ ခုႏွစ္မွ ၁၈၁၀ ခုႏွစ္မ်ား အတြင္း ျမန္မာတို႔က ရခိုင္တို႔အေပၚအခြန္အခ တိုးျမႇင့္ေကာက္ခံျခင္း၊ အဓမၼ ေစခိုင္း မႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ျမန္ မာဘုရင္၏ စစ္ပြဲမ်ားအတြက္ ရခိုင္ျပည္သူတို႔က စားနပ္ရိကၡာမ်ား ေထာက္ပံ့ရျခင္း၊ ရခိုင္ျပည္တြင္း သုိ႔ ျမန္မာမ်ား ၀င္ေရာက္အေျခခ် ေနထိုင္ျခင္းမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း၊ ၁၇၈၇ ခုႏွစ္မွ ၁၈၁၅ ခုႏွစ္မ်ားကာလ တြင္ ျမန္မာဘုရင္၏ အုပ္စိုးမႈကို ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားက ေတာ္လွန္ပုန္ကန္မႈ အရွိန္ျမင့္လာျခင္း၊ တိုက္ပြဲမ်ား ေၾကာင့္ရခိုင္မ်ား ဘဂၤလားေတာင္ပိုင္းသုိ႔ အလုံးအရင္းႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ် ေနထိုင္ လာခဲ့ေၾကာင္း၊ ၁၈၁၅ ခုႏွစ္မွ ၁၈၂၅ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ရခိုင္ျပည္၏ အေနအထားမွာ စီးပြားေရးအသြင္သို႔ ကူးေျပာင္းလာခဲ့ၿပီး၊ ယင္းကာလ၌ ရခိုင္တို႔အေနျဖင့္ ျမန္မာဘုရင္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ေလာက္ သည့္ ၿခိမ္းေျခာက္ ထိုးႏွက္မႈကို ျပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္း မရွိခဲ့ေၾကာင္းတို႔ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေၾကာင္း အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ ပါေမာကၡ Dr. Stephan Van Galen က ၁၅ ရာစုမွ ၁၈ ရာစုအတြင္း ရခိုင္ေဒသႏွင့္ ဘဂၤလားအၾကား ဆက္ဆံေရး အေျခအေနမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ရွင္းလင္းရာတြင္ ၁၆၃၅ ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ဘုရင္ ႏိုင္ငံ ၾသဇာအာဏာ ထိပ္ဆုံးသို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ဘုရင္မ်ား၏ ၾသဇာအာဏာ ႀကီးထြားလာသည္ႏွင့္အမွ် ဘဂၤလားေဒသတြင္ ရခိုင့္ကုန္သြယ္ေရးမွာလည္း လြန္စြာေကာင္းမြန္လာခဲ့ၿပီး၊ အခြန္ဘ႑ာမ်ား တိုးတက္မ်ားျပားလာခဲ့သလို တခ်ိန္တည္းမွာ ဘဂၤလားေဒသ၌္ ရခိုင္ႏွင့္ ဒတ္ခ်္တို႔၏ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈမ်ားရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ၁၆၃၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းကာလမ်ားတြင္ အခြန္ဘ႑ာ ရရွိမႈ ေလ်ာ့နည္းလာျခင္းေၾကာင့္ ဘဂၤလား အေရွ႕ေတာင္ဘက္ေဒသတြင္ ရခိုင္တို႔၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေလ်ာ့ရဲ လာခဲ့ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္၏ စီးပြားေရးသည္ ၁၆၆၆ ခုႏွစ္တြင္ စစ္တေကာင္းကို လက္လႊတ္ခဲ့ ရၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ အားမေကာင္းေတာ့ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ေဒသမွ ဒတ္ခ်္ ကုန္သည္မ်ား ထြက္ခြာသြားျခင္းက ရခိုင္စီးပြားေရးအေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရွိေစခဲ့ေၾကာင္းတို႔ကို ပါေမာကၡ Dr. Stephan Van Galen က ရွင္းလင္းခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ သမိုင္းပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းက "ရခိုင္-နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္မႈမွသည္ လူမ်ဳိးစု အၾကမ္းဖက္မႈ" ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဟာေျပာခဲ့ရာတြင္ ၁၈၂၆ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္အတြင္း နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္မႈ အေျခအေနမ်ား၊ ၁၈၇၉ ခုႏွစ္မွစ၍ စစ္တေကာင္းသား မ်ား၏ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္မႈမ်ား၊ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ စစ္တေကာင္းသား အေျခစိုက္ ၀င္လာသူမ်ားက အမ်ားစု ျဖစ္လာျခင္း၊ ၁၈၇၁ ခုႏွစ္မွ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း ဘဂၤါလီ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ဦးေရသည္ ၅၈၂၅၅ မွ ၁၇၈၆၄၇ ဦးေရအထိ တိုးပြားလာျခင္း၊ ေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ရြာမ်ားကို မူဂ်ာဟစ္ သူပုန္မ်ားက ဖ်က္ဆီးကာ ေဒသခံရခိုင္တို႔အား သတ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္းႏွင့္အတူ မူဂ်ာဟစ္ပါတီ ၏ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ား၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ဘဂၤါလီမ်ားက ၉၄ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ၈၄ ရာခိုင္ႏႈန္းတို႔ျဖင့္ လူအမ်ားစု ျဖစ္ေနျခင္းတို႔ကို ေခတ္ၿပိဳင္သမိုင္းျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္တကြ ရွင္းလင္းသြားခဲ့သည္။

႐ိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ပတ္သက္၍ သမိုင္းပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းက " ကြၽန္ေတာ္ အေသအခ်ာ ေျပာႏိုင္ တာ ကေတာ့ ယခု ႐ုိဟင္ဂ်ာလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဆိုေနသူေတြဟာ ဘဂၤါလီေတြပါပဲ။ ဒါေတြကို ကိုလိုနီေခတ္ မွတ္တမ္းေတြမွာ မွတ္တမ္းတင္ထားပါတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆိုတာ ရခိုင္မွာ မရွိပါဘူး" ဟု အခိုင္အမာေျပာဆိုခဲ့သည္။

တက္ေရာက္လာၾကသူမ်ားက ရခိုင္သမိုင္းႏွင့္ ဆက္စပ္၍ ၎တို႔ သိလိုသည္မ်ားကို ေမးျမန္းခဲ့ၾကရာ ႐ုိဟင္ဂ်ာနာမည္ကို မည္သူက မည္သည့္ အခ်ိန္က စတင္အသုံးျပဳခဲ့သလဲဆိုသည့္ အေမးႏွင့္ ပတ္သက္၍ "ကြၽန္ေတာ္ အရင္တုန္းကလည္း ေျပာဖူးပါတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ၁၉၅၁ ခုႏွစ္မွာ ဘူးသီးေတာင္က Mr. Abdul Gaffa က တီထြင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ သူက ဒီစကားလုံးကို Roshang or Rohan က ယူတာပါ။ ဒီစကားရပ္ဟာ ဘဂၤါလီစကားရပ္ျဖစ္ၿပီး ရခိုင္ေတြ ကို ေခၚတဲ့စကား ရပ္ပါ" ဟု ေဒါက္တာေအးခ်မ္းက ေျဖၾကားသည္။

ဘဂၤါလီအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေရးသားေပးေနသူ ဦးေဌးလြင္ဦးက " ႐ုိဟင္ဂ်ာႏွင့္ဘဂၤလီ" ေခၚေ၀ၚမႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေမးျမန္းခ်က္အား ေဒါက္တာေအးခ်မ္းက "ဦးေဌးလြင္ဦးေျပာၾကားသည့္စကားရပ္ပါ ႐ိုဟင္ (Rohan) ဆိုသည္မွာ ဘဂၤလီတို႔က သူတို႔ကိုသူတို႔ ေခၚဆိုခဲ့သည့္အမည္မဟုတ္ဘဲ၊ ဘဂၤါလီမ်ား က ေဒသခံရခိုင္ေတြကို ေခၚသည့္ စကားလုံးသာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ Rohan စကားလုံးသည္ ေနာက္မွ ၀င္ေရာက္လာသည့္ တရားမ၀င္ ခိုး၀င္အေျခခ် ေနထိုင္သူမ်ားကို မဆိုလိုေၾကာင္း" ရွင္းလင္းခဲ့သည္။

ဆက္လက္၍ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက ျပန္လည္ရွင္းလင္းေျဖၾကားရာတြင္ ပုဂံေခတ္၌ ျမန္မာတို႔က ရခိုင္ျပည္ ကို သိမ္းပိုက္ အႏိုင္ယူခဲ့မႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ေမးခြန္းကို ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ အာရွေလ့လာေရး ဌာနမွ Dr.JacquesP.Leider က "သက္ေသအေထာက္အထား မရွိေၾကာင္း" ဟု ျပန္လည္ ေျဖၾကား ခဲ့သည္။

ပါေမာကၡ Dr. Stephan Van Galen ကလည္း "႐ုိဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကေတာ့ မေတြ႕မိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၁၇ ရာစု ေလာက္မွာေတာ့ မြတ္စလင္အုပ္စု ေျမာက္ဦးမွာ ရွိေနပါၿပီ။ အဲဒီေခတ္မွာ လူေတြက ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔ မသတ္မွတ္ၾကပါဘူး" ဟု ႐ုိဟင္ဂ်ာ အသုံးအႏႈန္း သုံးစြဲမႈ ေမးခြန္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေျဖၾကားခဲ့သလို၊ ရခိုင္မွာ မြတ္စလင္ဘုရင္ ရွိခဲ့ပါသလားဆိုသည့္ အေမးကိုလည္း ၄င္းက "၁၇ ရာစုကို ေလ့လာတဲ့ ကြၽန္ေတာ္ရဲ႕ စာတမ္းအရ ရခိုင္မွာ မြတ္စလင္ဘုရင္ မရွိပါဘူး" ဟု ျပန္ လည္ ေျဖၾကား ခဲ့သည္။

ရွင္းလင္းေမးျမန္းေျဖၾကားျခင္းမ်ား ၿပီးဆံုးေသာအခါ ျမန္မာျပည္တြင္ ရိုဟင္ဂ်ာမရွိ၊ ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္ခံ သူမ်ားမွာ ဘဂၤလီမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလက္ခ်က္ေပၚ ထပ္မံေစာဒကတက္ျခင္းမ်ားမရွိေတာ့ဘဲ သေဘာေပါက္နားလည္ ေက်နပ္သြားၾကေၾကာင္း တက္ေရာက္လာသူမ်ားကဆိုသည္။

ရွင္းလင္းပြဲသို႔ တကၠသိုလ္ အသီးသီးမွ သမိုင္းပါေမာကၡမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ သံအရာရွိမ်ား၊ သတင္းဌာန မ်ားႏွင့္ ဖိတ္ၾကားထားသူမ်ား၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ရွိ တကၠသုိလ္မ်ားမွ ရခိုင္ရဟန္း သံဃာ မ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသား/ေက်ာင္းသူမ်ား (၁၅၀) ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသလို၊ ျပည္တြင္းမွ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားတိုးတက္ေရး ပါတီတို႔မွ ဥကၠ႒မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ဦးေအး သာေအာင္၊ ေဒါက္တာေအးေမာင္ အပါအ၀င္ ပါတီထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း တက္ေရာက္ ခဲ့ၾက သည္ဟု သိရသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မဟီေဒါ တကၠသုိလ္၌က်င္ပေသာ အဆိုပါရွင္းလင္းပြဲကို မတ္လ (၉) ရက္ေန႔ ေန႔လည္ (၁၂) နာရီမွ ညေန (၄း၁၀) နာရီထိ ေအာင္ျမင္စြာက်င္းပခဲ့ၿပီး၊ ပညာရွင္မ်ား ၏ ေဟာေျပာခ်က္မ်ား၊ ေမးျမန္း ေျဖၾကားခ်က္မ်ားကို ျပည္တြင္းႏွင့္ႏိုင္ငံတကာသို႔ ျဖန္႔ေ၀

သြားမည္ဟုလည္းသိရွိရသည္။

  အာရ္ကန္တုိင္းမ္စ္