မည္သည့္ ႏိုင္ငံတြင္မႇ မရႇိသည့္ ယာယီႏိုင္ငံသားကတ္ (၀ိႈက္ကတ္) ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားကို မဲေပးခြင့္၊ ပါတီေထာင္ခြင့္ျပဳျခင္း ဆိုသည္မႇာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို ထိပါးႏိုင္သည္အထိ ျဖစ္ေစႏိုင္ဟု နယ္ပယ္အသီးသီးမႇ ေ၀ဖန္

မည္သည့္ ႏိုင္ငံတြင္မႇ မရႇိသည့္ ယာယီႏိုင္ငံသားကတ္ (၀ိႈက္ကတ္) ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားကို မဲေပးခြင့္၊ ပါတီေထာင္ခြင့္ျပဳျခင္း ဆိုသည္မႇာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို ထိပါးႏိုင္သည္အထိ ျဖစ္ေစႏိုင္ သည္ဟု နယ္ပယ္ အသီးသီးမႇ ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရႇိေနသည္။အဆိုပါ ၀ိႈက္ကတ္မ်ားကို ရခိုင္ျပည္နယ္ရႇိ ဘဂၤါလီ လူမ်ဳိးမ်ားအား ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို ေထာက္ခံမဲေပးႏိုင္ရန္ ယခင္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္က ထုတ္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူဦးေရ ငါးသိန္းေက်ာ္ ရႇိေၾကာင္း သိရသည္။

ယာယီႏိုင္ငံသားကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားကို ပါတီေထာင္ခြင့္ ေပးထားျခင္းႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ၾသဂုတ္ ၂၃ ရက္က အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္တြင္ ရခုိင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရး ပါတီဥကၠ႒ ေဒါက္တာေအးေမာင္ က ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မႇတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒပါ ႏိုင္ငံသား သတ္မႇတ္ခ်က္ကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒၾကမ္း တင္သြင္းမႈကို အာဏာရ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလႇယ္ ဦးလႇေဆြက ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒႏႇင့္ မညီဟုဆိုကာ ကန္႔ကြက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရန္ ေရႊ႕ဆိုင္းခဲ့သည္။

ယင္းကဲ့သို႔ ကန္႔ကြက္ျခင္းမႇာ အမ်ဳိးသားေရးအတြက္ လံုး၀မလုပ္သင့္ဘဲ အာဏာရပါတီ တစ္ခုအေနျဖင့္ အမ်ဳိးသားေရး အေပၚတြင္ မေထာက္မထား၊ မငဲ့ကြက္ဘဲ မိမိပါတီ အႏိုင္ရေရးကိုသာ လုပ္ေဆာင္ ေနသည္ဟု ထင္မိေၾကာင္းႏႇင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း ယာယီကတ္ျဖင့္ မဲေပးခြင့္ပင္ မရေၾကာင္း ရခုိင္ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာၾကားသည္။

ဦးေအးသာေအာင္က ''အေမရိကန္ႏိုင္ငံမႇာ Green Card ဆိုတာ ရႇိပါတယ္။ ဒါက ေနထိုင္ခြင့္ေပါ့။ အဲဒီလို ေနထိုင္ခြင့္ ရဖို႔ေတာင္မႇ သူတို႔မႇာ စည္းကမ္းေတြ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ အမ်ားႀကီးကို ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီးမႇ ရတာပါ။ အဲဒီကတ္ ရေပမယ့္ မဲေရြးပိုင္ခြင့္၊ မဲေပးခြင့္လံုး၀ မရႇိပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမႇာ ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ထားတဲ့ သူေတြက မဲေပးခြင့္ ရႇိတယ္။ ပါတီေထာင္ခြင့္ရႇိတယ္ ဆိုတာက ဒီလက္ထက္မႇာမႇ ၾကားဖူးတာ။ ၀ိႈက္ကတ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၾကားေတာင္ မၾကားဖူးဘူး။ အဲဒီေတာ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမႇာ မိမိပါတီ အႏိုင္ရဖို႔အတြက္ ဒီလုိလုပ္ခဲ့ တာကေတာ့ ဥပေဒနဲ႔လည္း မညီဘူး။ အမ်ဳိးသားေရး အတြက္၊ ေရႇ႕ေရး အတြက္လည္း အင္မတန္မႇ ရင္ေလးစရာ ေကာင္းတဲ့ လုပ္ရပ္လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ လံုျခံဳေရး အရပဲ ၾကည့္ၾကည့္၊ အမ်ဳိးသားေရး အရပဲ ၾကည့္ၾကည့္ ဒီလုိမ်ဳိးလံုး၀ မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္'' ဟု ဆုိသည္။

''ဘယ္ႏိုင္ငံမႇာမဆို ႏိုင္ငံသား တစ္ေယာက္ဟာ ႏိုင္ငံကို သစၥာေစာင့္သိမႈ ရႇိေနၿပီလားဆိုတဲ့ သတ္မႇတ္ခ်က္ တစ္ခုေတာ့ ရႇိတယ္။ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီေန႔အထိ ေျပာေနၾကတယ္။ အျငင္းအခံုေတြ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ျခင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာအထိ တက္လႇမ္းလာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ျခင္းရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ အေရးႀကီးတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တိုင္းျပည္ကို တကယ္ သစၥာေစာင့္သိ ႐ိုေသတဲ့ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ဖို႔ေတာ့လိုတယ္'' ဟု ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏႇင့္ ပြင့္လင္းလူ႔ အဖြဲ႕အစည္းမႇ ဦးဂ်င္မီက ဆိုသည္။

၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူ မ်ားမႇာ ရခုိင္ျပည္နယ္ရႇိ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ ေဒသမ်ားတြင္ အဓိက ရႇိေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လာေရာက္ ေနထိုင္ေၾကာင္း အသိအမႇတ္ျပဳသည့္ အေနျဖင့္ ယာယီအားျဖင့္ ထုတ္ေပးထားသည့္ လက္မႇတ္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ပါတီႏိုင္ငံေရးသည္ စနစ္က်ၿပီး ေလ်ာ့တိေလ်ာ့ရဲ လုပ္၍မရသည့္ အတြက္ ယာယီ အဆင့္ေလာက္ျဖင့္ လုပ္ျခင္းသည္ မည္သို႔မႇ အက်ဳိးရႇိမည္ မဟုတ္ေၾကာင္းႏႇင့္ ယင္းကဲ့သို႔သာ ခြင့္ျပဳေပးလုိက္မည္ ဆိုပါက ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ားစြာ ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း ခ်င္းအမ်ဳိးသား ပါတီဥကၠ႒ ဦးဇိုဇမ္က ေျပာၾကားသည္။

''ယာယီ ႏိုင္ငံသား လက္မႇတ္ ကိုင္ထားတဲ့ သူေတြနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္မယ္ဆိုရင္ ယာယီသမားေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚထြက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ယာယီႏိုင္ငံသား လက္မႇတ္ ကိုင္ထားတဲ့သူေတြ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ႀကိဳးစားေပါ့။ အဲဒီေတာ့မႇ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေပါ့။ ကြၽန္ေတာ့္ အျမင္ကေတာ့ ယာယီနဲ႔ကေတာ့ ဘာမႇမလုပ္တာ အေကာင္းဆံုးပဲလို႔ သံုးသပ္ခ်င္တယ္'' ဟု ဦးဇိုဇမ္က ဆိုသည္။

ကမၻာေပၚတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး အျမင့္ဆံုးဟုေျပာသည့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံတြင္ပင္ ႏိုင္ငံသား မဟုတ္ပါက မဲေပးခြင့္ မရႇိေၾကာင္း၊ အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ား အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး မရႇိဟုသာ ေျပာေန ၾကေသာ္လည္း အေမရိကန္မႇ Green Card ထက္ပင္ နိမ့္သည့္ ၀ိႈက္ကတ္ျဖင့္ မဲေပးခြင့္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေထာင္ခြင့္မ်ား ေပးထားသည္ ဆိုျခင္းမႇာ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းအရ ဆုိပါက မႇားေနသည္ဟု ဆိုႏိုင္ေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ ရခုိင္တုိင္းရင္းသား ေရးရာ၀န္ႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္က ေျပာၾကားသည္။

''ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးအရ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေနာက္ဘက္မႇာ မေကြးတိုင္းသာသာ ေလာက္ပဲရႇိၿပီး လူဦးေရသန္း ၁၆၀ ေလာက္ရႇိေနတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္ႏိုင္ငံ၊ အဲဒီအေပၚမႇာ သန္း ၁၂၀၀ ေက်ာ္ရႇိတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ အေရႇ႕ဘက္မႇာ သန္း ၁၃၀၀ ေက်ာ္ရႇိတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေတြရႇိတယ္။ ဒီေလာက္ လူဦးေရ ေပါက္ဖြားႏႈန္း ဒီေလာက္ ျမင့္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြၾကားမႇာ နစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံဟာ ဒါမ်ဳိး ၀ိႈက္ကတ္ေတြ၊ သံုးေခါက္ခ်ဳိးေတြနဲ႔ မဲေပးခြင့္၊ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ခြင့္ ေပးလိုက္ရင္ လာမယ့္ ႏႇစ္ ၅၀၊ ၁၀၀ အတြင္းမႇာ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ သမၼတက တုိင္းတစ္ပါးသား ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဒါကို နားမလည္ဘဲ လက္တစ္ဆစ္ေလာက္၊ မ်က္ေတာင္ေမႊးေလာက္ပဲ ၾကည့္ၿပီး ကန္႔ကြက္လုိက္တာဟာ အင္မတန္ ၀မ္းနည္းဖို႔ ေကာင္းတယ္'' ဟု ဦးေဇာ္ေအးေမာင္က ေျပာၾကားသည္။

''ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရး မႇန္သမွ်ကို White Card ကိုင္တဲ့သူက ခံစားခြင့္ ရႇိတယ္ ဆုိတာေတာ့ လ၀က က ျပန္စိစစ္ သင့္တယ္။ ဥပေဒမႇာလည္း ယာယီႏုိင္ငံသား ဆုိတာ မရႇိဘူး။ ႏုိင္ငံသား၊ ႏုိင္ငံျခားသား ဆုိတာမ်ဳိးပဲ ရႇိတယ္။ တကယ္က White Card ဆုိတာ ဘယ္လိုမႇ မရႇိသင့္ဘူး။ ႏုိင္ငံသား မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရးေတြ ေပးတယ္ဆုိတာ ဒါဥပေဒ ခ်ဳိးေဖာက္တာပဲ။ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရး ဘယ္ကိစၥပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့၊ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးမႇာ ဒီလုိပါ၀င္ခြင့္ ေပးရင္ ဒါဟာ ေပးတဲ့သူေတြ ဥပေဒ ခ်ဳိးေဖာက္တာေပါ'' ဟု တရားလႊတ္ေတာ္ေရႇ႕ေန တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေက်ာ္ဟိုးက ေ၀ဖန္ေျပာၾကားသည္။

အျဖဴကတ္ ဆိုသည္မႇာ ထုတ္ကို မထုတ္ေပးသင့္သည့္ စနစ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံသား အားလုံးသည္ ပန္းေရာင္ကတ္ ဆုိပါက ပန္းေရာင္ကတ္သာ ျဖစ္သင့္ၿပီး မဲထည့္ရန္ ယာယီအတြက္ အျဖဴကတ္ ဆိုသည္ကို မထုတ္သင့္ေၾကာင္း၊ မဲေပးသင့္သည့္ သူသည္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရႇိသည္ဆုိပါက ၎ကို ပန္းေရာင္ကတ္ တစ္ခါတည္း ထုတ္ေပးရမည္ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံသားကတ္ ပန္းေရာင္ကတ္ ရသင့္သလား ဆုိသည္မႇာမူ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒျဖင့္ ညႇိရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ရက္မႇ ေဒၚခြန္ဂ်ာက ေျပာၾကားသည္။

''ေလာေလာဆယ္ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒက ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ ရႇိေနတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာတာကို ကြၽန္မ သေဘာတူပါတယ္။ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒကို ျပန္လည္သုံးသပ္ၿပီး ျပဳျပင္မြမ္းမံဖို႔ လုိတယ္။ တခ်ဳိ႕ေသာ လူမ်ဳိးေတြက်ေတာ့ ဘုိးစဥ္ေဘာင္ဆက္ ေနရင္လည္း ႏုိင္ငံသား မျဖစ္လာဘူး။ ဥပမာ တ႐ုတ္ေတြက မေန႔ကမႇ ၀င္လာတယ္။ ခ်က္ခ်င္း ႏုိင္ငံသား ကတ္ရတယ္။ ဒါဟာ Fair မျဖစ္ဘူး။ ဒါေတြကို လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒ၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒနဲ႔ ေျဖရႇင္းရမႇာေပါ့။ စံခ်ိန္တစ္ခုကို သတ္မႇတ္ထားရမႇာေပါ့။ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္နဲ႔လည္း Date မေအာက္ေအာင္ အဲဒါမ်ဳိး ျဖစ္သင့္ပါတယ္'' ဟု ေဒၚခြန္ဂ်ာက သံုးသပ္သည္။

''ႏုိင္ငံသား မဟုတ္တဲ့ သူေတြက White Card ကိုင္ေဆာင္ထားၿပီး မဲေပးခြင ့္ရထားတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ သေဘာမတူပါဘူး။ ဧည့္ႏုိင္ငံသားလုိ႔ သတ္မႇတ္ထားတဲ့ သူေတြကို မဲေပးခြင့္၊ ပါတီေထာင္ခြင့္ ေပးထားတဲ့ႏိုင္ငံ ကမၻာမႇာ မရႇိပါဘူး။ ေပးစရာ အေၾကာင္းလည္း မရႇိပါဘူး။ သူမ်ားအိမ္ကို အလည္ေရာက္ေနတဲ့ သူစိမ္းတစ္ဦးဟာ သူတစ္ပါး အိမ္တြင္းေရး ကိစၥေတြကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ဖို႔ မလိုအပ္သလို ၀င္ေရာက္ ေနရာယူဖို႔လည္း မႀကိဳးစား သင့္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံသား မဟုတ္သူေတြ ပါတီေထာင္ခြင့္၊ မဲေပးခြင့္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံလို ေခတ္ေျပာင္း စနစ္ေျပာင္းနဲ႔ လမ္းသစ္ေဖာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခု အေနနဲ႔ ပိုလို႔ေတာင္ ၾကပ္မတ္သင့္ပါတယ္။ တစ္ပါတီ စနစ္ကေန ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ေျပာင္းလဲခါစ ႏိုင္ငံေတြမႇာ ပါတီေတြ အရမ္းေပါလာပါတယ္။ ကိုယ့္ဘာသာေတာင္ ပါတီေတြမ်ားေနတာ။ ဧည့္သည္ကပါ ပါတီေထာင္ဖို႔ ၾကံလာမယ္ဆိုရင္ သိပ္ၿပီး အဆင္မေျပ လႇပါဘူး။ ဧည့္ႏိုင္ငံသားလုိ႔ သတ္မႇတ္ထားတဲ့ သူေတြကို ပါတီေထာင္ခြင့္ ေပးလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ေကာင္းက်ဳိးထက္ ဆိုးက်ဳိးကိုပဲ ဦးတည္လာဖို႔ မ်ားေနျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသား တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဗဟိုအစိုးရအေပၚ ယံုၾကည္ကိုးစားမႈပါ ေလ်ာ့နည္းလာေစ ႏိုင္တယ္လို႔ ျမင္မိပါတယ္'' ဟု တပ္မေတာ္ အရာရႇိ တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္၌ ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားကို မဲေပးခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီး ယင္းေဒသမ်ား၌ ျပည္ေထာင္စု ၾကံ့ခုိင္ေရးႏႇင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီမႇ အမတ္မ်ား အႏိုင္ရရႇိခဲ့ရာ လက္ရႇိတြင္ ၎တို႔အား ႏိုင္ငံသား ျဖစ္မႈႏႇင့္ ပတ္သက္၍ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏႇင့္ ျပည္သူ႕အင္အား ၀န္ႀကီးဌာနမႇ စစ္ေဆးမႈမ်ား ရႇိေနေၾကာင္း သိရသည္။